materiały prasowe
Który z filmów science fiction ma największy wpływ na dzisiejszy świat i zarazem współczesne kino? Odpowiedź na to pytanie zależy od przyjętej perspektywy. Jeśli podejdziemy do problemu w aspekcie artystycznym, najprawdopodobniej wskażemy 2001: Odyseję kosmiczną. W materii komercyjnej i odciskania piętna na całej kulturze masowej będą to z kolei Star Wars. Rozpatrując jednak tę kwestię w sposób holistyczny pojawia się inna produkcja sci-fi, która zdaniem naukowców przeobraziła rzeczywistość jeszcze mocniej. To Blade Runner, znany w Polsce także jako Łowca androidów.
Arcydzieło Ridleya Scotta z 1982 roku od lat przewija się w naukowych opracowaniach jako to, które wywarło fundamentalny wpływ na realny świat pod względem estetycznym, architektonicznym i akademickim. Dość powiedzieć, że według ostrożnych szacunków w bazie Google Scholar powoływano się na nie ok. 2800 razy, podczas gdy na Star Wars w ok. 1300 artykułach i książkach (to wartości uśrednione, trudności powstają m.in. na polu specyfiki cytowań dzieł kultury). Teksty poświęcone Blade Runnerowi skupiają się na kilku obszarach, w których wpływ filmu Scotta przebija wszystkie inne produkcje science fiction:
- Łowca androidów ma ogromne "zaplecze akademickie" - naukowcy rozpatrują go w takich kontekstach jak urbanistyka i architektura przyszłości, filozofia i posthumanizm, estetyka i gatunek filmowy, cyberpunk, teoria filmu, transhumanizm czy sztuczna inteligencja;
- Film stał się punktem odniesienia w materii kulturowej formy wizualnej - to on nakreślił cyberpunk m.in. za pomocą mrocznej megametropolii, konwencji neo-noir, realizmu futurystycznego, muzyki elektronicznej jako ważnej składowej narracji czy sposobu prezentacji AI i androidów;
- Blade Runner wielokrotnie jest przywoływany jako studium przypadku w pracach naukowych poświęconych architekturze przyszłości, stając się przedmiotem analiz architektonicznych;
- Naukowcy bardzo często powołują się na filozoficzny przekaz produkcji, szukając w nim nowych znaczeń - praca "Ideology as Dystopia: An Interpretation of Blade Runner" z 1988 roku była już cytowana przez innych naukowców aż 72 razy;
- Niektóre z elementów filmu same zrodziły nowe teorie - posiadany przez Ricka Deckarda "programator nastroju" doprowadził do stworzenia koncepcji postrzegania kina właśnie jako "programatora nastroju".
Rafe McGregor z Uniwersytetu Edge Hill w artykule "The Cognitive Value of Blade Runner" z 2016 roku stawia nawet tezę, że ostateczna wersja filmu Blade Runner (tzw. The Final Cut) ma największą wartość poznawczą ze wszystkich produkcji w dziejach kina, znacznie wykraczając poza gatunek science fiction. Autor przekonuje, że Łowca androidów jest kulminacją filozoficznej alegorii w świecie X Muzy, skłaniając widza do refleksji w materii tożsamości czy sposobu postrzegania człowieczeństwa jak żadne inne dzieło filmowe.
Wielki ranking filmów futurystycznych i dystopijnych. Tak przyszłość widzi science fiction
Źródło: Google Scholar