CZY ANDROIDY ŚNIĄ O ELEKTRYCZNYCH OWCACH?
"Łowca androidów" przenosi nas w niedaleką przyszłość. Los Angeles, listopad 2019 roku. Na Ziemię przybywa grupa replikantów typu Nexus 6 – humanoidalnych androidów, które po krwawym buncie na pozaziemskiej kolonii starają się dotrzeć do swojego konstruktora. Nie mają zbyt wiele czasu. Ich życie trwa zaledwie cztery lata, a okres ten przedłużyć może jedynie ich stwórca.
Replikanci mają jednak zakaz przebywania na Ziemi. Kiedy jeden z nich zabija doświadczonego łowcę androidów – Holdena, policja prosi o pomoc Ricka Deckarda (Harrison Ford) – emerytowanego łowcę uważanego za mistrza w swoim fachu. Deckard staje przed największym wyzwaniem w swojej karierze. Musi stawić czoła czterem niezwykle silnym i szybkim androidom, przekonanym o tym, że zasługują na długie życie tak samo jak ludzie.
Poszukiwania zbiegów, Deckard wspólnie ze swoim partnerem Gaffem (Edward James Olmos) – rozpoczyna od wizyty w korporacji Tyrella, której właściciel jest jednocześnie konstruktorem replikantów z serii Nexus 6. Tam poznaje piękną asystentkę naukowca – Rachael (Sean Young), androidkę, której Tyrell sztucznie wszczepia wspomnienia swojej siostrzenicy, po to by ta nabrała przekonania, że jest człowiekiem. Deckard odkrywa tajemnicę naukowca waha się jednak z jej ujawnieniem. Piękna Rachael nie jest mu bowiem obojętna...
[video-browser playlist="627865" suggest=""]
Film wyreżyserował trzykrotnie nominowany do Oscara® Ridley Scott, a główną rolę w nim zagrał nominowany do Nagrody Akademii Harrison Ford (oryginalna trylogia "Gwiezdne wojny", seria "Indiana Jones"). Ponadto w obsadzie filmu znaleźli się m.in.: zdobywca Złotego Globu Rutger Hauer ("Batman – Poczatek"), Sean Young ("Bez wyjścia"), nominowany do Oscara® Edward James Olmos (serial "Battlestar Galactica"), M. Emmet Walsh ("Mój chłopak się żeni"), Daryl Hannah ("Kill Bill"), William Sanderson (serial "Czysta krew"), Brion James ("Piąty element"), Joe Turkel ("Lśnienie") oraz zdobywczyni Złotego Globu Joanna Cassidy ("Kto wrobił królika Rogera?").
W specjalnym, jubileuszowym wydaniu "Łowcy androidów" znajdzie się aż 5 wersji filmu – ostateczna wersja reżyserska przygotowana przez Ridleya Scotta w roku 2007, amerykańska wersja kinowa (1982), międzynarodowa wersja kinowa (1982), wersja reżyserska (1992) oraz rzadko prezentowana wersja robocza z alternatywną muzyką, materiałem filmowym i dialogami.
O FILMIE
"Łowca androidów" jest luźną adaptacją wydanej po raz pierwszy w 1968 roku powieści Philipa K. Dicka pt. "Czy androidy śnią o elektrycznych owcach?". Pierwszą wersję scenariusza na jej podstawie napisał Hampton Fancher, którego tekstem zainteresował się producent Michael Deeley. Ten uznał, że film na jego podstawie byłby doskonałym materiałem na pierwszą amerykańską produkcję Ridleya Scotta, wtedy już cenionego twórcy mającego na swoim koncie przebojowego "Obcego – ósmego pasażera Nostromo". Scott, który wtedy zaangażowany był w produkcję "Diuny" pierwotnie nie wyraził zainteresowania filmem, kiedy jednak prace nad ekranizacją powieści Franka Herberta przedłużały się zrezygnował z nich decydując się na reżyserię "Łowcy androidów".
Pierwotnie tytuł filmu brzmiał "Android". Jednak Scottowi się on nie spodobał i na jego prośbę Deeley kupił prawa do wykorzystania tytułu "Blade runner" wymyślonego przez pisarza Alana E. Nourse’a na potrzeby jego powieści, a później wykorzystanego przez Williama E. Burroughsa w scenariuszu napisanym na jej podstawie.
[image-browser playlist="597480" suggest=""]
Ridley Scott również zaangażował się w prace nad scenariuszem. Część zaproponowanych przez niego zmian wprowadził do tekstu Hampton Fancher, który jednak 20 grudnia 1980 wycofał się z prac nad filmem, a jego obowiązki przejął David Peoples. Kierowany przez reżysera wzbogacił historię Łowcy androidów o wiele elementów, które uczyniły ten obraz wyjątkowym.
Prace na planie filmu rozpoczęły się 9 marca 1981 roku. W ekipie Ridleya Scotta znaleźli się aktorzy: Harrison Ford, Rutger Hauer, Sean Young, Edward James Olmos i Daryl Hannah oraz projektant Syd Mead, któremu w dużej mierze film zawdzięcza swoją wyjątkową, inspirowaną między innymi "Metropolis" Fritza Langa oraz komiksami Moebiusa scenografię. Ekipie na planie towarzyszył cały czas dziennikarz Paul M. Sammon, który później napisał książkę zatytułowana "Future Noir: The Making of Blade Runner" – przez fanów określaną mianem "Biblii Łowcy androidów".
Film trafił na ekrany 1290 amerykańskich kin 25 czerwca 1982 roku. Data ta została wybrana przez producenta Alana Ladda Juniora, którego wcześniejsze filmy "Gwiezdne wojny" i "Obcy – ósmy pasażer Nostromo" wchodziły na ekrany w podobnym terminie (25 maja 1977 i 1979 roku) odnosząc ogromne sukcesy. Ladd wierzył, że "25" jest jego szczęśliwym dniem.
Niestety, tym razem szczęście go zawiodło. Po pierwszym weekendzie wpływy z wyświetlania filmu wyniosły niewiele ponad 6 milionów dolarów. "Łowca androidów" nie okazał się zbyt silną konkurencją dla bijącego w owym czasie rekordy popularności "E.T." Stevena Spielberga. Obrazowi nie pomogli również krytycy, z których wielu wystawiło dziełu Scotta bardzo niskie noty.
"Łowca androidów" nie przeszedł jednak bez echa. W 1983 roku zdobył dwie nominacje do Oscara w kategoriach "najlepsze dekoracje" i "najlepsza scenografia" zyskał sobie również grono fanów, które bardzo szybko zaczęło się powiększać.
[image-browser playlist="597481" suggest=""]
INSPIRACJE
Z czasem "Łowca androidów" doczekał się opinii dzieła kultowego i stał się inspiracją dla wielu innych twórców. Mroczny, cyberpunkowy klimat i futurystyczna scenografia nie pozostały bez wpływu na autorów takich kinowych przebojów jak "RoboCop", "Piąty element", "Brazil", czy "Matrix". Do inspiracji dziełem Ridleya Scotta przyznają się również japońscy twórcy anime, a w szczególności autorzy takich dzieł jak "Akira", "Ghost in the Shell", "Armitage III" i "Cowboy Bebop".
Postać Roya Batty’ego – głównego przeciwnika Ricka Deckarda, bardzo szybko znalazła swoje miejsce w kulturze popularnej trafiając do piosenek takich grup jak Audoslave ("Show me Hot to Live"), White Zombie ("More Human than Human"), czy Covenant ("Like Tears In rain"). "Łowca androidów" zainspirował również twórców gier wideo. Między innymi cyberpunkowego RPG-a "Shadowrun", przygodowej gry "Snatcher", czy serii "System Shock" oraz "Syndicate". W 1997 roku powstała gra komputerowa zatytułowana "Blade Runner" inspirowana filmem Ridleya Scotta i rozwijająca niektóre jego wątki fabularne.
Popularność filmu zaowocowała również trzema powieściami opowiadającymi o dalszych losach Deckarda: "Blade Runner 2: The Edge of Human" (1995), "Blade Runner 3: Replicant Night" (1996) oraz "Blade Runner 4: Eye and Talon" (2000). Autorem wszystkich książek jest K.W. Jeter – przyjaciel Philipa K. Dicka.
W 1982 roku wydawnictwo Marvel wprowadziło na rynek komiksową adaptację "Łowcy androidów" według scenariusza Archie Goodwina i z rysunkami Ala Williamsona, Carlosa Garzona, Dana Greena i Ralpha Reese’a. Film Ridleya Scotta doczekał się również dwóch komiksowych parodii: "Blade Bummer" opublikowanej w satyrycznym magazynie "Crazy" oraz "Bad Rubber" Steve’a Gallacciego.
[image-browser playlist="597482" suggest=""]
WERSJE
"Łowca androidów" jest jednym z niewielu filmów mogących się pochwalić aż 7 siedmioma różnymi wersjami, aczkolwiek najbardziej znanymi i najczęściej oglądanymi są "wersja reżyserska" i "wersja międzynarodowa".
Wersje filmu "Łowca androidów":
Oryginalna wersja z 1982 roku (znana również pod nazwą Criterion Edition) zawierająca więcej przemocy niż późniejsza amerykańska wersja kinowa
Amerykańska wersja kinowa
Wersja robocza – pokazywana jedynie na projekcjach testowych i wyjątkowo na festiwalach.
W 1991 roku bez zgody Ridleya Scotta jej wydanie ukazało się na rynku z informacją, że jest to "wersja reżyserska"
Wersja reżyserska – zaakceptowana w 1992 roku przez reżysera
Wersja telewizyjna – przerobiona ze względu na brutalny język
Blade Runner: The Final Cut – ostateczna wersja filmu, której premierę zaplanowano na rok 2007
MUZYKA
Jednym z elementów, dzięki którym "Łowca androidów" na stałe zapisał się w historii kina jest niepowtarzalna muzyka skomponowana do filmu przez Vangelisa, laureata Oscara® za przebojową ścieżkę dźwiękową głośnych "Rydwanów ognia" z 1981 roku.
Pracując nad "Łowcą androidów" Vangelis zmieszał w swojej muzyce klasyczne kompozycje z dźwiękami syntezatorów. Przy nagrywaniu partii wokalnych Vangelis korzystał z pomocy swojego przyjaciela, popularnego piosenkarza Demisa Roussosa.
Mimo doskonałych opinii fanów i nominacji do Złotego Globu oraz nagrody BAFTA Vangelis musiał czekać ponad 10 lat na wydanie skomponowanej przez siebie muzyki w formie płyty. Jej pierwsza edycja pojawiła się w sklepach dopiero w 1994 roku nakładem wytwórni Warner Music.
[image-browser playlist="597483" suggest=""]
CZY WIESZ ŻE?
W roli Ricka Deckarda pierwotnie planowano obsadzić Dustina Hoffmana.
W scenie, w której Deckard i Gaff zbliżają się do budynku policji przez krótką chwilę można zobaczyć budynek wyglądający jak model znanego z "Gwiezdnych wojen" statku kosmicznego – Sokół Millenium. Model był własnością jednego z członków ekipy i w ostatniej chwili, z braku innych możliwości, postanowiono postawić go na makiecie aby udawał jeden z... budynków.
Philip K. Dick chciał, żeby w roli replikantki Pris wystąpiła Victoria Principal.
Wśród krytyków, którzy w 1982 roku wystawili filmowi złe noty był Roger Beret. Dziesięć lat później zmienił swoje zdanie na temat "Łowcy androidów" zaliczając go do współczesnych klasyków kina.
Projekt mieszkania Deckarda został zainspirowany stworzonym przez Franka Lloyda Wrighta projektem domu Ennisa-Browna w Los Angeles.
W 2001 roku "Łowca androidów" zajął 8 miejsce w plebiscycie przeprowadzonym przez telewizję Channel 4 na 100 najlepszych filmów wszech czasów.
W 2004 roku w ankiecie ogłoszonej przez brytyjski magazyn "The Guardian" obraz Ridleya Scotta został uznany za najlepszy film science fiction wszech czasów.
W 2007 i 2008 roku Amerykański Instytut Filmowy umieścił "Łowcę androidów" na stworzonych przez siebie listach "100 najlepszych filmów wszech czasów" (na pozycji 97) oraz "10 najlepszych filmów sci-fi wszech czasów" (na miejscu 6).
SEQUEL/PREQUEL
O planach realizacji sequela bądź prequela "Łowcy androidów" mówi się od końca lat 90., kiedy po raz pierwszy pojawiły się informacje, że filmy mogłyby zostać zrealizowane na podstawie książek K.W. Jetera – przyjaciela Philipa K. Dicka, który napisał trzy – autoryzowane przez Dicka – powieści opowiadające o dalszych perypetiach Deckarda.
Przez wiele lat te pomysły pozostawały jednak w sferze plotek. Do czasu gdy w 2007 roku sam Ridley Scott nie powiedział, że planuje realizację filmu. W sierpniu 2011 roku oficjalnie ogłoszono, że Ridley Scott stanie za kamerą planowanej kontynuacji "Łowcy androidów", ale zdjęcia do obrazu rozpoczną się nie wcześniej niż w 2013 roku. Obecnie reżyser wspólnie z producentem Andrew Kosove pracują nad fabułą filmu. Na razie nie wiadomo, czy w kolejnym "Łowcy androidów" zobaczymy Harrisona Forda.
[image-browser playlist="597484" suggest=""]
WYDANIE BLU-RAY
Jubileuszowe wydanie Blu-ray filmu "Łowca androidów" jest już w sprzedaży!. Na płytach obok filmu znajdą się również wyjątkowe dodatki specjalne, a wśród nich m.in.:
- Wprowadzenie reżysera Ridleya Scotta do "Ostatecznej wersji reżyserskiej" filmu
- Obszerny dokument "Niebezpieczne dni. Tworząc Łowcę androidów"
- Sylwetki twórców filmu
- Nigdy wcześniej niepokazywane zdjęcia z planu
- Szkice wykonane przez reżysera Ridleya Scotta