„Tylko miłość jest siłą, co złagodzić może ból świata” – w pięknych słowach o jeszcze piękniejszym uczuciu prawiła niegdyś Maria Konopnicka. Czym w takim razie są komedie romantyczne? Podstępną idealizacją obrazu miłości, a może wręcz przeciwnie – niezastąpionym narzędziem do upustu emocji i furtką dla marzycielstwa? Czy ten rodzaj rozrywki może nieść ze sobą głębię?
Komedie romantyczne stanowią wciąż jeden z najpopularniejszych gatunków filmowych na świecie. Przypisuje się im lekkość i brak górnolotności, przez co uznawane są z reguły za produkcje niewymagające myślenia. Miłosne historie wybranków, które w zabawny sposób przeplatają się z życiowymi trudnościami, to ich najczęstszy schemat. Dla wielu osób łączenie miłości z dozą humoru stanowi jednak poważny problem, co automatycznie skreśla tę rozrywkę z ich kinowej listy propozycji na wieczór. Produkcjom tym przywykło się zarzucać schematyczność, miałkość, a co więcej nijaką fabułę. Losy kochanków bywają przesłodzone, natomiast zakończenie przygody znane jest już od chwili pierwszego spotkania szczęśliwców. Czym jednak byłaby komedia romantyczna bez słodyczy zawieszonej w powietrzu, a przede wszystkim, jakie znaczenie miałaby ona, jeśli pozbawiono by ją ckliwego happy endu? W tym wypadku musiałby powstać nowy rodzaj filmowy, aby pominąć wszystkie nieakceptowane elementy wchodzące w skład komedii romantycznych. Jak w takim razie należy przedstawiać miłosne perypetie szalenie zakochanych w sobie bohaterów, aby móc wciąż mówić o przytaczanym gatunku filmowym?
Przy ocenianiu tego typu rozrywki często zapomina się, jaki cel przyświeca komediom romantycznym. Nie są one realizowane po to, by człowiek godzinami debatował nad ludzką egzystencją, a tym bardziej, by w trakcie oglądania przeszywał go solidny dreszcz adrenaliny, jak to bywa w przypadku akcji czy science fiction. Jest to moment, w którym następuje długo wyczekiwana chwila na oderwanie się od ponurej, przytłaczającej liczbą obowiązków rzeczywistości. Sam seans stanowi czas na wytchnienie i odpoczynek. Można w spokoju dać się ponieść woli fantazji. Człowiek całe życie goni gdzieś w celu poszukiwania chwilowych wzniesień, aż w końcu zaczyna się wyzbywać najdelikatniejszych emocji, stając się przy tym pozbawionym wrażliwości robotem. Jeśli komedie romantyczne mają stanowić jedyny moment w życiu na zatrzymanie, odetchnięcie, a przy tym rozmarzenie o wyidealizowanym świecie, to dlaczego mielibyśmy ich nie oglądać? Nie należy wymagać od tego typu filmów, że będą one zwalczały zło na Ziemi. Dzięki nim nie odkryje się nagle leku na najgorsze choroby. Niestety, momentami odnoszę wrażenie, że krytycy filmowi oczekują czegoś niemożliwego od tak prostej i przyziemnej rozrywki.
Wzbudzający jednak największe kontrowersje jest zarzut idealizowania obiektu westchnień, co rzutuje na postrzeganie potencjalnego partnera w rzeczywistości. Aby najlepiej odwzorować społeczne nastroje, odnoszące się do tego typu rozrywki, przeprowadziłam rozmowy zarówno z pasjonatami, jaki i przeciwnikami komedii romantycznych. Jedną z osób, które zechciały podzielić się swoimi przemyśleniami, był Adam. Przyznał, że: „Nie można brać tych filmów na poważnie, ponieważ później widzowie - a głównie kobiety - mają zbyt wygórowane oczekiwania i wyidealizowane podejście do tego, jak wygląda życie w związku”.
Oczywiście, kinematografia wpływa na percepcję rzeczywistości przez ludzi, kształtując przy tym ich światopoglądy. Jednak czy odrobina wyobraźni i ubarwienie związków międzyludzkich w realnym życiu jest czymś nie na miejscu? Obecny cyniczny świat wymusza na ludziach szereg zachowań obronnych, które ułatwiają normalne funkcjonowanie. Zepsuta do szpiku kości realność niszczy w nas niewinną chęć fantazji. Oddawanie się marzeniom i fascynacji poprzez komedie romantyczne jest sposobem na odreagowanie. Jeśli komuś filmy te przynoszą szczęście, są upustem dla bagażu emocji, poprawiają przy tym w jakiś sposób humor, to nie należy z nich rezygnować. Każdy ma własny rozum. Ponadto należy pamiętać, że komedie romantyczne nie są wyznacznikiem tego, jak prawdziwe uczucie łączące dwójkę kochanków powinno wyglądać. Fantazjowanie na podstawie takich produkcji o własnym romantycznym scenariuszu absolutnie nie jest niczym wynaturzonym. Filmy tego typu dają nam więcej swobody w działaniu, pokazują na przykładzie przeplatających się dróg bohaterów, jak czasem los potrafi płatać figle, co też jest cenną lekcją na przyszłość. Przede wszystkim warto wiedzieć, że komedie romantyczne nie mają na celu idealizacji uczuć, ale naukę ich świadomości i zrozumienie, czym świat staje się, gdy życie człowieka utraci wyższe wartości. Poza tym dają one nadzieję na odnalezienie życiowego partnera, a to jest chyba najpiękniejszy atut tej rozrywki.
Rozmowa z następną osobą przypomniała mi o jednej z najbardziej znaczących cech tego gatunku filmowego - pozwala on zrzucić z siebie niepotrzebny ładunek emocjonalny. Żaneta, wierna fanka romantycznych komedii, ale głównie w świątecznej odsłonie, zwróciła uwagę na możliwość wydalenia z siebie wszelkich negatywnych uczuć. „Są wyjątkowe dni, kiedy jest mi bardzo smutno i mam ochotę popłakać, wtedy sięgam po komedie romantyczne”. Nic dziwnego, komedie romantyczne poprzez swoją rozczulającą wizję postrzegania miłości, mają na celu poruszać serca publiki. Mimo że dosyć często działają zgodnie z oklepanymi scenariuszami, przy większości produkcji można prawdziwie się wzruszyć. Wszystko zależy tak naprawdę od nas samych. Jestem reprezentantką tej wrażliwej publiki i śmiało mogę stwierdzić, że każdy happy end jest powodem do pojawienia się łez w oczach. Dlatego też wybór komedii romantycznych po ciężkim dniu bywa naprawdę świetnym pomysłem i może rzeczywiście pomóc wyrzucić z siebie destrukcyjne myśli.
Zastanówmy się jeszcze, czym byłoby Boże Narodzenie bez klimatycznych komedii romantycznych. Miłosne historie jak z bajki, nasączone świąteczną magią, idealnie wprawiają w atmosferę zimowych wieczorów. Świąteczny książę, Holiday, To właśnie miłość czy Dziennik Bridget Jones to istne klasyki! Ciężko sobie wyobrazić produkcje, które jeszcze silniej oddawałyby ten świąteczny czar. Przez swoją lekkość oraz słodkość rozczulają urokliwą fabułą, wprawiając mocniej w romantyczny nastrój. Kiedy miasto rozbłyśnie bożonarodzeniowymi dekoracjami, a w radiu zaczną rozbrzmiewać Christmas songs, komedie romantyczne z motywem świątecznym stają się wyborem numer jeden w wielu domach. Są one idealnym wypełnieniem całości przygotowań do wspólnego celebrowania przy wigilijnym stole. Poprawiają humor i zapraszają wszystkich marzycieli do kreowania własnych romantycznych scenariuszy.
Przyjęło się ogólnie w Polsce, że komedie romantyczne tworzone są wyłącznie z myślą o kobiecym świecie. Mówi się najczęściej, że to przede wszystkim przedstawicielki płci pięknej, jako grupa docelowa, spędzają swoje wolne wieczory na wzdychaniu do idealnie zaplanowanych miłosnych scenariuszy. Oczywiście, jest to stereotypowe i krzywdzące podejście do sprawy, które zniekształca rzeczywisty obraz. Mężczyźni również są zwolennikami tego typu rozrywki, co po raz kolejny daje do zrozumienia, że płeć nie jest wyznacznikiem upodobań człowieka. To, że mężczyzna lubi spędzać czas na ckliwej formie rozrywki, która przemawia do jego wrażliwego wnętrza, jest zupełnie naturalną sprawą i nie ma w tym absolutnie nic złego. Bardzo pocieszający jest fakt, że wszyscy, których pytałam o podejście do kwestii oglądania przez mężczyzn „kobiecych” produkcji, wyrazili swoją aprobatę. Monika, która niechętnie sięga po komedie romantyczne, podzieliła się niezwykle istotnym zdaniem, nie sposób się z nim nie zgodzić: „Niezależnie od płci czy wieku każdy powinien oglądać to, co mu się podoba i sprawia przyjemność. To, że grupą docelową dla takich filmów są kobiety, nie oznacza, że tylko one mogą je oglądać. Powinniśmy przestać przykuwać tak dużą uwagę do tego, co robią inni ludzie, jeśli nikogo tym nie krzywdzą, to dajmy im żyć i lubić to, co lubią w spokoju”.
Co ciekawe, jeśli chodzi o osoby, z którymi udało mi się porozmawiać, najchętniej sięgającymi po komedie romantyczne okazali się właśnie mężczyźni. Adrian wyraził swoją opinię w ten sposób: „Tak, lubię oglądać komedie romantyczne. Moim zdaniem nadają się one idealnie na wieczorny seans wraz z partnerem/partnerką. Komedie romantyczne wzbudzają we mnie emocje pozytywne i po części uczą, jak się zachowywać lub też nie w związku. Jeden z moich ulubionych filmów należy do tego gatunku. Poza tym wydaje mi się, że większość osób, choć się nie przyznaje, to je ogląda. A co do stereotypu, jeśli facet lubi oglądać ten gatunek, to niech ogląda. Tak samo kobieta, która nie mogłaby oglądać filmów akcji np. o boksie - bez sensu. Wszystko jest dla ludzi”. Mariusz natomiast wyznał: „Lubię oglądać komedie romantyczne i wcale się tego nie wstydzę. Nie dość, że człowiek może się pośmiać, to jest jeszcze dużo ekscytujących momentów, które mogą fajnie podgrzać atmosferę podczas oglądania danego filmu ze swoją wybranką”. O wspomnianym przez niego problemie wstydliwości u mężczyzn urósł niesłychany mit. Na szczęście, jak widać, płeć męska poświęca również uwagę na tego typu rozrywkę i nie powoduje to u niej poczucia wstydu lub - co gorsza - obniżenia samooceny. Jest to absolutnie normalna sprawa, że wrażliwy mężczyzna również ucieka się w swoich wyborach do komedii romantycznych, które niejednokrotnie tworzą swoje treści dla męskiej publiki. „Występują komedie romantyczne, które są kierowane stricte do mężczyzn, jak na przykładNotting Hill lub Moja dziewczyna wychodzi za mąż; oglądając te filmy, można postawić się na miejscu głównego bohatera. Czy to wstyd dla mężczyzn, jeśli oglądają taki gatunek filmowy? Oczywiście, że nie. Z filmów trzeba czerpać fun - nieważne, czy to komedia romantyczna, science-fiction czy film biograficzny. Nie ma żadnego wstydu. Nie są to górnolotne produkcje i nigdy nie miały takie być, ale można przy nich miło spędzić czas” – skomentował Daniel.
fot. materiały prasowe
A zatem komedie romantyczne kierowane są do wszystkich ludzi - bez względu na płeć, wiek, orientację czy wygląd zewnętrzny. Krzywdzący stereotyp kobiecych produkcji powinien zostać raz na zawsze przełamany, gdyż nie ma on nic wspólnego z rzeczywistością. Ponadto filmy te nie powstały po to, by dzielić społeczeństwo na publikę wyższych i niższych lotów. Jest to lekka forma spędzenia czasu i nikt nie powinien czuć się przez nią szkalowany. Najlepiej podsumowującą opinią tego artykułu jest zdanie Izabeli, która należy do prawdziwych miłośniczek komedii romantycznych. Kobieta dostrzega znaczenie tej rozrywki i wskazuje na jej najpiękniejsze zalety: „Komedie romantyczne według mnie są takim gatunkiem filmowym, który powoduje, że zapominam o codziennych problemach. Bardzo lubię obejrzeć sobie jakąś fajną komedię romantyczną po ciężkim i stresującym dniu pracy. Jest to dla mnie idealny film właśnie na relaks i regenerację umysłu. W większości akcje komedii romantycznych są bardzo oderwane od rzeczywistości i to właśnie powoduje, że człowiek ma szansę się pośmiać, a przecież śmiech to zdrowie! W komediach romantycznych przede wszystkim celebruje się miłość, a chyba wszyscy chcemy kochać i być kochani. Wszystko kręci się wokół miłości. Czy to banalne? Z jednej strony może tak, ale z drugiej daje nam to trochę nadziei na przyszłość i odbudowuje wiarę w miłość i związki, nawet jeśli jest naiwna. Bez wiary, nie ma miłości. Świat przedstawiony w komediach romantycznych jest przeważnie wyidealizowany. Historie bohaterów tam ukazane prawdopodobnie nam się nie przytrafią, ale oglądając je, można dokonać jakiejś analizy siebie, bardziej siebie poznać. Odkrywamy siebie poprzez utożsamianie się z danym bohaterem czy bohaterką albo poprzez brak zrozumienia dla przedstawionej sytuacji. Komedie romantyczne głównie są tworzone dla kobiet, lecz mężczyźni również lubią je oglądać. A co najciekawsze, w Polsce większość komedii romantycznych jest wyreżyserowana właśnie przez mężczyzn, więc to już świadczy o tym, że mężczyźni są bardzo wrażliwi. Pokazują to, jakby chcieli, żeby wyglądał związek, może trochę z myślą o kobietach, ale również na podstawie swoich doświadczeń i przemyśleń”.
Komedie romantyczne są wyjątkowym gatunkiem filmowym, który ma za zadanie przede wszystkim umilić czas swoim odbiorcom. Kreowany świat z bajki pomaga uciec człowiekowi od codziennych trudów życia i pozwala mu przy tym ponieść się woli wyobraźni, dzięki czemu może on swobodnie zatracić się w marzeniach. Spędzanie czasu z tego typu rozrywką nie jest niczym nadzwyczajnym i nikt nie powinien się z tego powodu czuć dziwnie, a co gorsza - wstydzić własnych emocji. Jest to rozrywka skierowana do każdego człowieka i aspekt płci nie odgrywa tutaj żadnej roli. Komedie romantyczne być może nie należą do najambitniejszego kina, ale nadają światu barw, są przystanią, gdzie można w spokoju odetchnąć od przygnębiającej rzeczywistości. Jeśli życie daje nam szanse na chwilowe zapomnienie o zdemoralizowanym świecie, to dlaczego z tego nie skorzystać? Gorąco zachęcam do znalezienia tej chwili dla siebie i spędzenia czasu z komedią romantyczną.