Cyberpunk narodził się czterdzieści lat temu i jak burza przeszedł przez popkulturę, zahaczając o każdą jej formę. Niemal każdy kojarzy ten termin, ale czym tak naprawdę jest ten gatunek? Na to pytanie odpowiada książka Michała Wojtasa pt. Cyberpunk 1982-2020.
Na ponad 350 stronach otrzymujemy napisany z pasją przewodnik po gatunku. Książka podzielona jest na kilka działów tematycznych systematyzujących informacje. Mamy więc rys historyczny, czyli przedstawienie, jak się to wszystko zaczęło i dlatego. Dalej autor prezentuje kluczowe dla gatunku postacie (czasem oczywiste jak William Gibson, czasem mniej – jak Mobius), dzieła (można przeczytać zarówno o Akirze, jak i Matriksie). Sięga po literaturę, komiks, gry czy film, odnajdując cyberpunkowe tropy w wielu kluczowych dla popkultury dziełach. Jest w tej książce zarówno historia, jak i wskazanie kluczowych cyberpunkowych motywów.
Autor nie ogranicza się wyłącznie do opisania zjawiska, ale też pokazuje, że cyberpunk jest bliżej niż sądzimy. Chociaż projekcje przyszłości klasyków w wielu kwestiach rozminęły się z obecną rzeczywistością, to wiele charakterystycznych dla cyberpunku motywów (głównie technologicznych) w takiej czy innej formie już istnieje obecnie i jest rozwijana.
Źródło: ZnakMichał Wojtas przedstawia nam kompleksowy obraz gatunku i towarzyszących mu zjawisk, choć rzecz jasna zmuszony był do pewnych cięć i ograniczeń tematycznych. Aż chciałoby się dowiedzieć o szerszym spektrum dzieł osadzonych w cyberpunku albo też o jego polskich przejawach. Podobnie można by wspomnieć o innych technologiach, postaciach etc. Niemniej selekcja dokonana przez autora daje dobry, kompleksowy obraz.
Cyberpunk 1982-2020 powstał m.in w związku z planowaną na ten rok premierą gry Cyberpunk 2077. Autor poświęca tej produkcji ostatni rozdział książki, ale też wielokrotnie wspomina o niej przy omawianiu poszczególnych zagadnień. W efekcie jest tego trochę za dużo, nawiązania mogłyby być nieco subtelniejsze – ale ogólnie, z perspektywy całej książki, to niewielki minus.
Cyberpunk 1982-2020 to przede wszystkim przewodnik po gatunku. Napisany lekko, pełen ciekawostek, zawierający najważniejsze informacje. Nie aspiruje do bycia opracowaniem naukowym, to po prostu interesujące kompendium zarówno dla fanów, jak i osób pragnących poszerzyć swoją wiedzę na temat cyberpunku.
Książkę Cyberpunk 1982–2020 można kupić na stronie wydawnictwa Znak.