Opowiadanie Washingtona Irvinga z 1820 roku na deskach teatru lądowało ośmiokrotnie (zwykle jako opera lub musical). Do telewizji i kina trafiało jeszcze częściej – nie licząc amatorskich produkcji, można by wymienić 19 różnych adaptacji. Senna Kotlina była pokazywana w czarno-białych barwach kina niemego, w formie animacji, jako odcinek serialu, film telewizyjny lub kinowy.
Oto siedem najciekawszych adaptacji słynnego utworu o Jeźdźcu bez głowy (kolejność chronologiczna):
1. "Przygody Ichaboda i Pana Ropucha"
1949
Senną Kotlinę można odnaleźć w jedenastej pełnometrażowej animacji Disneya. W drugiej części filmu (pierwsza jest adaptacją klasycznej powieści dla dzieci "O czym szumią wierzby" Kennetha Grahame'a) poznajemy Ichaboda Crane'a, słynnego pogromcę duchów i obiekt westchnień wielu kobiet. Główny bohater, podobnie jak w oryginale, walczy z Bromem o rękę Katriny, a jako że mamy do czynienia z produkcją Walta Disneya, wszystko odbywa się w formie animowanego musicalu. Dynamiczna kreska wypada szczególnie dobrze w finałowej scenie pojedynku Ichaboda i Jeźdźca bez głowy, a całości smaku dodaje wywołujący dreszcze głos narratora (legendarny Bing Crosby).
2. "The Headless Horseman of Halloween"
"Scooby-Doo", 1976
Na imprezie halloweenowej wszyscy mają świetne kostiumy, ale jeden z nich wydaje się być aż za dobry. Przynajmniej w opinii Scooby’ego i Shaggy’ego, którzy spieszą donieść swoim przyjaciołom, że przed chwilą widzieli tajemniczego jeźdźca mającego dynię zamiast głowy. Przesiadująca zaś akurat w bibliotece z Daphne, Fredem i Velmą Beth okazuje się być potomkinią samego Ichaboda Crane'a. Istnienie enigmatycznej postaci potwierdza, opowiadając historię znaną nam z utworu Washingtona Irvinga. Ekipa Scooby’ego staje zaś przed tradycyjnym zadaniem: odkryć, kim tak naprawdę jest wydająca się być duchem postać na koniu.
3. "Chopper"
"Kolchak: The Night Stalker", 1974
Z wariacją na temat postaci z Sennej Kotliny musiał się zmierzyć również Carl Kolchak (prekursor agenta Muldera i braci Winchester). Reporter śledczy pewnego dnia trafia na sprawę motocyklisty, który zabija swoje ofiary, dokonując dekapitacji. Jak się szybko okazuje, zbrodnie są aktem odwetu za dawne krzywdy, a prowadzący motor sam głowy nie posiada. Tytuł odcinka jest tu też zabawną grą słów – z jednej strony "chopper" wskazuje na rodzaj motocyklu, z drugiej po angielsku oznacza ono po prostu "tasak".
4. "The Night of the Headless Horseman"
1999
O ile disneyowskie "Przygody Ichaboda i Pana Ropucha" dziś już nie straszą tak jak oglądane w dzieciństwie, "The Night of the Headless Horseman" przeraża po dziś dzień. Produkcja z 1999 roku wyróżnia się bowiem szczególnie ohydną animacją, która pozostaje w głowie na długo po seansie. Twórcom można jednak to wybaczyć - wszak "The Night of the Headless Horseman" był jednym z pierwszych filmów z trójwymiarową animacją zrealizowanym dla telewizji. Trudno za to zarzucić coś pozostałym aspektom produkcji. Postaciom głosu użyczyli znakomici aktorzy, m.in. Mark Hamill (Gwiezdne wojny), Clancy Brown (Skazani na Shawshank), William H. Macy (Shameless). Samą historię przeniesiono na ekran dość wiernie, modyfikując jedynie odrobinę zakończenie, dzięki czemu zaskoczeni będą nawet ci zaznajomieni z utworem Irvinga.
5. Sleepy Hollow
1999
Film Tima Burtona z 1999 roku to prawdopodobnie najlepsza i jednocześnie najbardziej odbiegająca od oryginału adaptacja opowiadania "Legendy o Sennej Kotlinie". Reżyserowi Soku z żuka niewątpliwie udało się uchwycić mroczną atmosferę pierwowzoru, ale całą historię wywrócił do góry nogami. Ichabod Crane porzucił bycie wiejskim nauczycielem na rzecz pozycji nowojorskiego policjanta. Razem z zawodem głównego bohatera zmieniła się też jego osobowość - z Muldera stał się Scully. Nie wierzy w żadne siły nadprzyrodzone i wszystko próbuje wytłumaczyć racjonalnie. Historia Irvinga w interpretacji Burtona w żadnym razie jednak racjonalna nie jest. Horror ciągle przeplata się tu z groteską i absurdem, a Johnny Depp co jakiś czas rozbija mroczną atmosferę swoimi teatralnymi minami, które doprowadził potem do perfekcji w roli Jacka Sparrowa w Piratach z Karaibów.
6. "The Legend of Sleepy Halliwell"
Charmed, 2004
Trzy siostry w jednym z odcinków serialu The WB nie tylko mierzą się z legendarnym Jeźdźcem bez głowy, ale także padają jego ofiarą. Podczas gdy Phoebe i Paige próbują dowiedzieć się, kto stoi za ścinaniem kolejnych nauczycieli ze Szkoły Magii, rola Piper ogranicza się do bycia głową leżącą na stole. Jako że główne bohaterki są czarodziejkami, nawet dekapitacja im niestraszna – odseparowane od reszty ciała głowy bohaterek funkcjonują, jak gdyby nic im się nie stało.
7. Sleepy Hollow
2013
Po wielu latach jedynie gościnnych występów Jeździec bez głowy w końcu doczekał się własnego serialu. Sleepy Hollow kontynuuje historię opisaną przez Irvinga i zarazem ją uwspółcześnia. W tajemniczych okolicznościach Ichabod Crane powraca do życia w XXI wieku, a wraz z nim - jego największy wróg, słynny Jeździec. Przez dwieście lat zmieniła się jednak Senna Kotlina i zmienił się świat. Jak się szybko okazuje, wielkimi krokami zbliża się Apokalipsa i cała masa kłopotów. Crane mierzy się więc z nie tylko z Jeźdźcem bez głowy, potworami i demonami, ale i otaczającą go rzeczywistością: nowymi technologiami, zwyczajami i modami. Całość przypomina krzyżówkę Fringe, The X-Files i Supernatural.
Sleepy Hollow będzie można oglądać w soboty o godz. 22.00 na kanale FOX. Pierwszy odcinek zostanie wyemitowany 8 lutego.
[image-browser playlist="584352" suggest=""]