Studio 20th Century Fox po finansowym i artystycznym sukces pierwszej części niemalże natychmiast rozpoczęło planowanie kolejnego filmu. Reżyserem ponownie został Bryan Singer, a nad scenariuszem poza Davidem Hayterem pracował również Michael Dougherty oraz Dan Harris. Do obsady znanej z poprzedniej części dołączył Alan Cumming jako Nightcrawler oraz Brian Cox jako generał William Stryker. Budżet ustalono na potężne 125 milionów dolarów, więc reżyser pragnął umieścić w filmie pomysły, które zostały wycięte przy poprzedniej produkcji. W pierwotnym scenariuszu drugiej części miała pojawić się postać dr. Hanka McCoya znanego jako Bestia, scena treningu mutantów w specjalnej sali zwanej Danger Room oraz sekwencje walki z ogromnymi robotami - Sentinelami. Niestety budżet zmniejszono ostatecznie do 110 milionów, więc również i tym razem musiano z powodów oszczędnościowych zrezygnować z wielu motywów. Produkcja miała swoją premierę w maju 2003 roku, zbierając bardzo dobre recenzje, przychylność komiksowych fanów oraz zarabiając 407 milionów dolarów (w tym 215 milionów w samej Ameryce). Bryanowi Singerowi udała się sztuka niemożliwa - X-Men 2 dorównywało poziomem pierwszej części i do dziś uznaje się ten film za jeden z najlepszych sequel wszech czasów.
Fabuła kontynuuje wątek konfliktu między mutantami a zwykłymi ludźmi, jednak w tej części zagrożenie przychodzi ze strony tych drugich. Generał William Stryker, wykorzystując napiętą sytuację polityczną, organizuje tajną jednostkę wojskową. Jej zadaniem ma być eliminacja zagrożenia ze strony istot posiadających unikalne zdolności. Celem ataku wojskowych staje się profesor Charles Xavier oraz uczniowie prowadzonej przez niego szkoły. Mutanci zostają porwani i umieszczeni w tajnej bazie jako więźniowie, a specjalistyczna aparatura zwana Cerebro - wykradziona z terenu kampusu. Okazuje się bowiem, że Stryker ma zamiar wykorzystać urządzenie oraz zdolności Profesora X, by dokonać ludobójstwa wszystkich osób posiadających zmutowane geny. Jedyną nadzieją na powstrzymanie szaleńca okazują się członkowie X-Men, czyli Cyclops, Storm, Wolverine, Nightcrawler, Jean Grey, Rouge, Iceman oraz ich dawni wrogowie: Magneto i Mystique.
[image-browser playlist="584086" suggest=""]
Scenariusz został oparty na historii "God Loves, Man Kills" autorstwa Chrisa Claremonta, jednego z najwybitniejszych autorów przygód mutantów. Komiks ten nie został opublikowany w regularnej serii poświęconej X-Menom, lecz pojawił jako piąty numer w "Marvel Graphic Novel", która była próbą stworzenia prestiżowej kolekcji dojrzałych opowieści przeznaczonych dla starszego czytelnika. To właśnie w tej historii po raz pierwszy pojawia się postać Williama Strykera, który jako duchowny przewodzi tajnej grupie zwanej Purifiers. Przed wielu lat przeżył on szok, gdy żona urodziła mu zdeformowane dziecko będące mutantem. Stryker zabił oboje, a sam poprzysiągł przed Bogiem, że oczyści świat z pomiotów Szatana. Z czasem stał się popularnym przywódcą religijnym znanym z kazań skierowanych przeciwko mutantom. Grupa jego fanatycznych zwolenników rozpoczęła eliminację wrogów, dopuszczając się nawet zabijania dzieci.
[image-browser playlist="584087" suggest=""]
Tajny plan Strykera zakładał wykorzystanie prof. Xaviera oraz jego urządzenia Cerebro do odnalezienia i zamordowania każdego mutanta na Ziemi. Do walki z nim oraz z członkami Purifiers stają X-Men w składzie: Cyclops, Storm, Wolverine, Nightcrawler, Kitty Pryde, Colossus, jego siostra Illyana oraz ich dawny wróg - Magneto. W filmie podczas sceny spotkania gen. Strykera z prezydentem można dostrzec na ręce tego pierwszego sygnet z trójzębem. Znak ten jest symbolem Hellfire Club, organizacji, której celem jest zakulisowe rządzenie światem. W komiksie wielokrotnie X-Meni byli zmuszeni zmierzyć się z jej członkami, a sam wątek tej grupy został poruszony w X-Men: Pierwsza klasa.
[image-browser playlist="584088" suggest=""]
W filmie Jason Stryker nie ginie z ręki ojca, lecz zostaje oddany za młodu Xavierowi, by ten wyleczył jego przypadłość. Jako że mutacja nie jest chorobą, której da się zaradzić, chłopak wraca do rodziny. Jego zdolności są niezwykłe, potrafi bowiem za pomocą umysłu tworzyć iluzje, które są nie do odróżnienia od rzeczywistości. Jego moce są tak silne, że potrafią omamić nawet Profesora X. Jednocześnie Jason jest autystyczny i łatwo daje się manipulować ojcu, który go nienawidzi.
[image-browser playlist="584089" suggest=""]
Postać ta poza pierwowzorem posiada również cechy dwóch innych mutantów. Jason Wyngarde, czyli Mastermind, był pierwszym członkiem Brotherhood of Evil Mutants i debiutował w czwartym numerze serii "X-Men". Jego zdolnością było właśnie tworzenie niezwykle realnych iluzji, które potrafiły omamić wielu doświadczonych telepatów. Drugim mutantem jest David Halley zwany Legionem, syn Profesora X. Chłopak w dzieciństwie był świadkiem morderstwa ojczyma, co wywołało u niego szok i wprowadziło w stan katatoniczny. David odziedziczył moce po swoim biologicznym ojcu, ale tłumione z powodu okaleczonego umysłu wymknęły się one spod kontroli. Legion wziął swój przydomek z tego, że jego jaźń rozpadła się na wiele różnych osobowości. Każda z nich posiada odmienne moce, wspomnienia, myśli i cele, co czyni go niezwykle potężnym oraz równie niebezpiecznym mutantem. Warto również wspomnieć, że podobnie jak filmowy Jason Stryker jedna z osobowości Davida to dziewczynka, a oczy Legiona są dwóch różnych kolorów. W ramach inicjatywy Marvel Now! Legion otrzymał swój własny komiks, gdzie stara się kontynuować dziedzictwo swojego ojca. Dodatkowo sam Jason Stryker powrócił zza grobu w najnowszych przygodach mutantów w serii "All-New X-Men".
[image-browser playlist="584090" suggest=""]
W tej części filmu do walki u boku regularnych członków X-Men dołącza Kurt Wagner (znany jako Nightcrawler), który w komiksie debiutował w specjalnym numerze "Giant-Size X-Men". Specjalną zdolnością tego mutanta jest szybka teleportacja oraz akrobatyczna zwinność. Jego specyficzny wygląd - ogon oraz fioletowy odcień skóry - sprawił, że egzystencja w społeczeństwie ludzi nie była dla niego możliwa. Przez swoich kolegów z drużyny, a w szczególności przez jego przyjaciela Wolverine’a jest żartobliwie nazywany Elfem.
Podobnie jak w filmie Kurt jest bardzo religijny, przez pewien okres uczęszczał nawet do seminarium duchownego oraz spędził dużo czasu jako akrobata w cyrku. Jego biologiczną matką, po której odziedziczył wygląd, jest Mystique. Choć w filmie fakt ten nie został w żaden sposób przedstawiony, scena, gdzie oboje się ze sobą przekomarzają przy ognisku, została przez scenarzystów specjalnie dopisana, by puścić oko do fanów.
[image-browser playlist="584091" suggest=""]
Większa rola w scenariuszu przypadła również Bobby’emu Drake’owi, który wraz z Rouge towarzyszy X-Menom w ich misji. W komiksie Iceman należał do pierwszego składu drużyny utworzonej przez Profesora X i debiutowała w pierwszym numerze serii "X-Men". Po rezygnacji z przywództwa i odejściu Cyclopsa z ekipy razem z pozostałymi oryginalnymi członkami założył nową grupę zwaną X-Factor.
W filmie Bobby został odmłodzony względem Cyclopsa czy Jean Grey, zostając przedstawiony jako nastolatek i jeden z uczniów. Warto wspomnieć o scenie, w której wyjawia on przed rodzicami, że jest mutantem. Specjalnie na prośbę Iana McKellena została ona zmodyfikowana, tak by przypominała wyznanie nastolatka na temat jego homoseksualizmu.
[image-browser playlist="584092" suggest=""]
Drugim bohaterem, który gościnie wystąpił w poprzedniej części, a w tej jego rola została zwiększona, jest John Allerdyce, czyli Pyro. W filmie jest rówieśnikiem Rouge i Icemana, niepokornym młodzieńcem o buntowniczej naturze, który w finale zostawia X-Menów i przyłącza się do Magneto.
W komiksie John pochodził z Australii; był dziennikarstwem i pisarzem, który przez długi czas nie używał w ogóle swoich zdolności. Po raz pierwszy pojawił się w 141 numerze serii "X-Men", czyli słynnej historii "Days of Future Past", gdzie jako nowy członek Brotherhood of Evil Mutants pod przywództwem Mystique brał udział w ataku na senatora Kelly’ego.
[image-browser playlist="584093" suggest=""]
Jednym z elementów fabuły filmu jest przeszłość Wolverine’a. Jego zdolnością jako mutanta jest niezwykle szybkie gojenie się ran, jednak szkielet z adamantium jest już wynikiem eksperymentu. Kilka wątków dotyczących Wolverine’a zachowano dla fabuły filmów o jego solowych przygodach (X-Men Geneza: Wolverine), jednak już w tej części ujawniono, że za porwaniem i eksperymentowaniem na Loganie stał gen. William Stryker.
W komiksie wątek ten poruszono w słynnej historii "Weapon X" z numerów 72-84 serii "Marvel Comics Presents". Stryker jest tam jedynie pośrednio związany z twórcą adamantium i choć pracował dla wojska, to jego udział w eksperymentach na Loganie nie został potwierdzony. Weapon X to tajny projekt militarny przygotowany przez rząd kanadyjski we współpracy z CIA, będący kolejną próbą stworzenia superżołnierza. Badania prowadzone przez profesora Thortona zakładały eksperymentowanie na mutantach, a nie jak w przypadku Kapitana Ameryki próbę obdarzenia zwykłego człowieka nadprzyrodzonymi mocami. Głównym celem było udoskonalenie umiejętności, "pranie mózgu", czyszczenie pamięci oraz implikacja fałszywych wspomnień, by móc w pełni kontrolować obiekty badań. Poza Wolverine'em w ramach Weapon X eksperymentom poddawano Sabretootha i Deadpoola.
[image-browser playlist="584094" suggest=""]
W filmie jednym z pomocników pracujących dla Strykera jest Yuriko. Okazuje się, że jest ona mutantem posiadającym podobne zdolności co Logan, czyli szybkie gojenie się ran oraz niezniszczalne szpony. W finale dochodzi do emocjonującego starcia pomiędzy Yuriko a Wolverine’em, który pokonuje ją poprzez wstrzyknięcie w jej ciało płynnego adamantium.
W komiksie Yuriko Oyama po raz pierwszy pojawiła się w 197 numerze serii "Daredevil". Jej ojciec był twórcą adamantium, a Marcy Stryker, czyli żona Williama, była jej opiekunką. Następnie w 33 numerze serii "Alpha Flight" Yuriko postanowiła zabić Wolverine’a. Po śmierci ojca poprzysięgła, że dokończy jego dzieło i zemści się na tych, którzy go skrzywdzili. Wiedząc, że Wolverine posiada szkielet z adamantium, była pewna, że to on wykradł jej rodzinie tajemnicę niezniszczalnego metalu. Pokonana przez Logana postanowiła zwiększyć swoją siłę i umiejętności. Poprosiła o pomoc Donalda Pierce’a, członka Hellfire Club, który przemienił Yuriko w cyborga. Posiadając możliwość szybkiego leczenia oraz szpony z adamantium, przybrała nowe imię, czyli Lady Deathstrike. W dalszych przygodach uwolniła ona z więzienia pastora Strykera i stała się jego kochanką, przyłączając się tym samym do jego krucjaty przeciwko mutantom.
[image-browser playlist="584095" suggest=""]
W scenariuszu znalazło się również miejsce dla Phoenix. Po wydarzeniach z pierwszej części Jean Grey zmieniła się zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Skróciła włosy, ufarbowała je na rudo i zaczęła ubierać się bardziej wyzywająco, pozwalając sobie nawet na flirtowanie z Loganem. Jean zaczęła też mieć problemy z kontrolowaniem swoich mocy, a w finale filmu odkryła, że jej możliwości znacząco się zwiększyły. Filmowcy zostawili dość oczywiste tropy wskazujące na historię z komiksowego pierwowzoru: ptaka na skórzanej kurtce, płonące oczy, które pojawiały się, gdy używała ona swoich zdolności, czy tajemniczy kształt pod powierzchnią wody z ostatniej sceny.
W komiksie Phoenix była potężną kosmiczną energią, która połączyła się z Jean Grey podczas powrotu drużyny na Ziemię w 101 numerze serii "X-Men". Początkowo mutantka była w stanie kontrolować nową moc, jednak pod wpływem intrygi zaplanowanej przez Hellfire Club oraz iluzji Masterminda straciła nad nią panowanie. Narodziła się wtedy Dark Phoenix, która stała się zagrożeniem dla całego wszechświata. Wątek Phoenix kontynuowano w Ostatnim bastionie.
[image-browser playlist="584096" suggest=""]
Niektórzy komiksowi fani krytykowali finał filmu, twierdząc, że Jean mogła użyć swoich zdolności lewitacji, jednocześnie ratując przyjaciół w samolocie. Niemniej zapominają oni lub nie zdają sobie sprawy z faktu, że w ekranizacji Grey nigdy nie przejawiała zdolności latania. Podobnie wygląda sprawa z Rouge, a Storm widzimy jedynie unoszącą się niezbyt wysoko nad ziemią.
W komiksie wszystkie trzy panie potrafiły wznosić się w powietrze bez najmniejszych problemów. Filmowcy, odwołując się do tej różnicy, wpisali do scenariusza żartobliwe stwierdzenie, które Magneto wypowiada, ratując zespół X-Men przed roztrzaskaniem samolotu o ziemię: "Kiedy oni nauczą się latać?".
W tej części odnajdziemy również kilka innych ciekawych nawiązań. W scenie, w której Mystique włamuje się do komputera Yuriko, na ekranie widać pliki z nazwiskami wielu komiksowych mutantów.
[image-browser playlist="584097" suggest=""]
Nie sposób wymienić wszystkich, choć warto zwrócić uwagę na tych najbardziej znanych, jak Remy LeBeau (Gamibit), Wanda i Pietro Maximoff (odpowiednio Scarlet Witch i Quicksilver) czy Franklin Richards (syn Reeda Richardsa i Sue Storm z Fantastycznej Czwórki). Poza samymi nazwiskami pojawiają się również nazwy miejsc znanych z komiksu, jak choćby Muir Island czy kryptonim tajnej operacji Project Wideawake, który zakładał budowę Sentineli.
Ponownie w epizodycznych rolach mogliśmy zobaczyć Kitty Pryde, która w scenie ataku na szkołę ucieka, przenikając przez łóżko i podłogę.
[image-browser playlist="584098" suggest=""]
Na chwilę pojawia się również Jubilee, którą Nightcrawler wyciąga z celi w tajnej bazie Strykera.
[image-browser playlist="584099" suggest=""]
Krótkie wystąpienie zaliczył również dr Hank McCoy, jeszcze pozbawiony charakterystycznego niebieskiego futra. W scenie, gdy Mystique uwodzi strażnika w barze, pojawia się on w telewizorze podczas debaty na temat mutantów.
[image-browser playlist="584100" suggest=""]
Nową postacią znaną z kart komiksu, która gościnnie pojawia się w filmie, jest Peter Rasputin, czyli Colossus, ratujący uczniów podczas ataku.
[image-browser playlist="584101" suggest=""]
W tej samej sekwencji widzimy też Theresę Cassidy (Siryn), która swoim głosem oszałamia na chwilę żołnierzy.
[image-browser playlist="584102" suggest=""]
Niestety na X-Men 2 zawiedli się wszyscy fani gościnnych wystąpień Stana Lee. W tej produkcji z nieznanych szerzej powodów legenda wydawnictwa Marvel nie pojawiła się na planie.
Możemy za to zobaczyć na ekranie samego reżysera Bryana Singera. Jak się okazuje, jest jednym ze strażników, a jego kartotekę możemy przez ułamek sekundy zobaczyć w komputerze Yuriko.
[image-browser playlist="584103" suggest=""]
Dwóch scenarzystów - Michael Dougherty oraz Dan Harris - również pojawia się w filmie, choć raczej trudno ich rozpoznać, gdyż wystąpili jako naukowcy ze wspomnień Wolverine'a.
[image-browser playlist="584104" suggest=""]
Ostatnią aktorką, którą warto wypatrywać, jest Chiara Zanni. Podkładała ona głos pod Jubilee w animowanym serialu "X-Men: Ewolucja", a w filmie pojawia się jako przewodniczka wycieczki po Białym Domu.
[image-browser playlist="584105" suggest=""]
W kolejny wtorek przyjrzymy się odniesieniom do komiksów w filmie X-Men: Ostatni Bastion.
Dawid "Komuch" Przywalny - rocznik '88; amerykanista, filmoznawca i doktorant Uniwersytetu Jagiellońskiego. W swojej pracy naukowej skupia się na wyszukiwaniu, analizowaniu i opisywaniu powiązań między światem polityki, a dziełami popkultury. Miłośnik klasycznych pozycji kinematografii amerykańskiej oraz komiksów. Wolne chwile przeznacza na elektroniczne i papierowe gry RPG oraz larpy.
[image-browser playlist="577853" suggest=""]X-Men: Days of Future Past do kin trafi 23 maja.