Żółty beret, czerwona marynarka, charakterystyczny kolczyk w lewym uchu oraz łamana polszczyzna – o kim mowa? O wykreowanym przez Tadeusza Rossa przybyszu z fikcyjnego kraju Zulu-Gula, który bawił widzów TVP1 w latach 1992-1996.

Ekscentryczny obcokrajowiec, który stał się prorokiem

Personifikacja krzywego zwierciadła, w którym przeglądają się Polacy po 1989 roku? Koszmar z dzieciństwa wielu dorastających w latach 90. osób? Zulu-Gula! Równie zabawna, co poważna postać na firmamencie polskiej popkultury! Jak bowiem serio traktować śmiesznie ubranego faceta w średnim wieku, który mówi z dziwnym akcentem, a infantylność jego sposobu bycia stawia go na równi z dzieckiem bawiącym się w piaskownicy? Za fasadą wesołka kryje się jednak bystry obserwator postpeerelowskiej rzeczywistości. Oto kilka jego złotych myśli:

zrzut ekranu

Artysta to jednak "niegłupia osobnik", trawestując klasyka, zwłaszcza jeśli oprócz talentu do rozbawiania widzów ma do zaoferowania również coś, co wywoła u nich refleksję na temat otaczającego świata. Tego bez wątpienia nie brakowało twórcy Zulu-Guli, Tadeuszowi Rossowi, który inspirację do stworzenia postaci ekscentrycznego obcokrajowca odnalazł w audycji radiowej poświęconej nauce języka angielskiego. Wtedy też wpadł na pomysł wcielenia się w rolę obywatela nieistniejącego państwa, obnażającego w zabawny sposób absurdy polskiej rzeczywistości.

„Gość w dom…”, czyli od utopii do atrofii ideałów

„It’s no fun being an illegal alien” – śpiewał kiedyś Phil Collins w kontrowersyjnym utworze grupy Genesis "Illegal Alien". Choć tu o innej szerokości geograficznej mowa i problemów z legalnym pobytem w Polsce pan Zulu-Gula nie miał, to nie mógł się nadziwić lokalnej rzeczywistości, wszak w jego kraju:

• dziecko po urodzeniu dostaje kluczyki do samochodu i 100 litrów benzyny na nową drogę;
• najmniejsze mieszkanie ma 100 metrów i basen;
• na emeryturę przechodzi się w wieku 45 lat i dostaje się bezpłatne bilety na wszystkie linie lotnicze świata;
• politycy są mądrzy i uczciwi.

Czego chcieć więcej? Chyba tylko tego, by taki kraj istniał naprawdę. W końcu jak to wcielający się w Zulu-Gulę Tadeusz Ross i towarzyszący mu Barbara Babilińska, Cezary Domagała, Grzegorz Kucias, Joanna Pałucka, Stefan Każuro oraz Sylwia Noran śpiewali:

– W kraju Zulu-Gula życie to poemat, szkoda, że takiego kraju nie ma.

zrzut ekranu

Czy zatem 65% oglądalności tego 10/15-minutowego programu satyrycznego, który emitowano początkowo w czwartkowe, a następnie w piątkowe wieczory, wynika z miłości Polaków do świrów w myśl zasady –„fajny, bo głupszy od nas”? A może jednak jesteśmy bardziej refleksyjni i wolimy Stańczyka – kogoś, kto w zabawny sposób tłumaczy nam trudne tematy, oswaja nas z szalonym światem poprzez ironię oraz satyrę? A może to po prostu duch tamtych czasów i dziś mało kto zrozumiałby poczucie humoru pana Zulu-Guli? W każdej z tych tez jest ziarno prawdy, choć najwięcej wątpliwości mam przy ostatniej z nich, wszak paradoks polega na tym, że teksty naszego przyjaciela z wymyślonej krainy są niczym szablon – gdyby zamienić bohaterów, a pozostawić sporą część treści, otrzymalibyśmy coś nader aktualnego.

Spiritus movens całego zamieszania

Tadeusz Edward Ross – człowiek legenda. Satyryk, aktor, piosenkarz, polityk, scenarzysta (miał na koncie m.in. kilka odcinków Miodowych lat), autor musicali, wierszy dla dzieci i tekstów piosenek. Facet ze "Słońcem w kapeluszu", specjalista od "Rossmówek", gdzie dialogował z Piotrem Fronczewskim (towarzyszyli mu tam również tacy zawodowcy jak Bohdan Łazuka, Krzysztof Kowalewski, Janusz Gajos czy Janusz Rewiński). Głos Staśka i DD Reportera. O jego życiu można by nakręcić film, pokazujący drogę nieśmiałego chłopaka naznaczonego piętnem II wojny światowej, w której stracił jedną z najbliższych osób, do ważnej postaci polskiej estrady, uwodziciela kobiet (pięciokrotnie stawał na ślubnym kobiercu, nie można też nie wspomnieć o związku artysty z "polską Brigitte Bardot", Ireną Karel), ojca siedmiorga dzieci, radnego i posła. Gdy zdjęto z anteny Zulu-Gulę, bo nie spodobał się nowym władzom TVP (pan Tadeusz dowiedział się o tym z prasy), podejmował różne zajęcia, by utrzymać rodzinę – w tym pracę na budowie. Po pewnym czasie powrócił jednak na scenę, rozpoczynając współpracę z Teatrem Sabat, który założyła jego była małżonka, Małgorzata Potocka (pozostawali dobrymi przyjaciółmi do ostatnich dni życia aktora). Grywał także gościnne role w Klanie, Graczykach, Daleko od noszy oraz innych serialach. Odszedł 14 grudnia 2021 roku.

fot. zrzut ekranu z kanału Tadeusza Rossa na YouTube