Reporterska opowieść o legendarnej dzielnicy nowojorskich Afroamerykanów. Autor ukazuje jej dzieje – od początków, kiedy w pierwszych trzech dekadach XX w. Harlem był ziemią obiecaną Afroamerykanów i miejscem rozkwitu ich kultury, poprzez okres kryzysu, kiedy stała się typowym murzyńskim gettem biedy i patologii społecznej, aż do ostatnich dwóch dziesięcioleci, kiedy znowu przeżywa odrodzenie. Autor pokazuje, jak historyczna „mekka” Afroamerykanów, światowa stolica czarnej kultury, traci swój unikalny, homogeniczny (rasowo) charakter. Pierwsza książka polskiego autora o Harlemie.
Premiera (Świat)
24 września 2014Premiera (Polska)
24 września 2014Liczba stron
192Autor:
Tomasz ZalewskiGatunek:
Literatura faktuWydawca:
Polska: W.A.B.
Najnowsza recenzja redakcji
Harlem - niegdyś najbiedniejsza, "czarna" dzielnica Nowego Jorku. Charakteryzowała się wysokim wskaźnikiem przestępczości, ubogą architekturą i plagą narkomanii. Dziś stanowi niezwykłe skupisko instytucji kulturalnych, parków, obowiązkowy punkt turystyczny oraz pole do popisu dla artystów pragnących wbić się w "harlemowski klimat". Jest to także miejsce, w którym na kilka miesięcy osiedlił się Tomasz Zalewski – polski dziennikarz i publicysta, pracujący od ponad 20 lat w USA. Stworzył on reporterski zapis nie tylko swojego pobytu w Harlemie, ale także ujął trud i efekt swojego bogatego researchu oraz rozmów z okolicznymi mieszkańcami. Tym samym autor sprawił, że jego książka nie jest lapidarną historią reportera, lecz klimatyczną opowieścią o pełnokrwistych postaciach.
Wraz z Zalewskim przechadzamy się uliczkami Harlemu, rozmawiamy z właścicielami lokalnych sklepików, a także nasłuchujemy rytmów ulicy. Kiedy właścicielka pensjonatu, Giselle, zaprasza polskiego dziennikarza na herbatę, wręcz czujemy aromat unoszący się z gorącego kubka. Wszystko to jest zasługą pisarza, który nadaje osobisty ton poszczególnym fragmentom powieści. Nie pozwala zapomnieć o tym, że książka stanowi historię jego własnej podróży w głąb nowojorskiej dzielnicy. Autor zapełnił puste karty nie tylko tekstem, ale także jazzem, który wybrzmiewa spośród liter, oraz historycznymi barwami amerykańskiej społeczności.
[image-browser playlist="612715" suggest=""]
Pisarz raczy czytelnika licznymi nawrotami w głąb historii, co dodatkowo pogłębia nostalgiczny klimat powieści. Na jej kartach opisuje zdarzenia dotyczące mieszkańców, zmagających się z trudnościami życia w ubogiej dzielnicy, przestępców, którzy obierali sobie Harlem za bazę dla swojej działalności, czy artystów, dokładających swoje własne cegiełki do budowania harlemowej kultury. Zalewski w swym dziele nie pomija takich osobistości jak Frank Lucas, czarnoskóry szef gangu narkotykowego, którego historia została przedstawiona szerszemu gronu odbiorców w filmie American Gangster Ridleya Scotta. Niejednokrotnie przywoływane jest żywe wspomnienie śpiewaczki jazzowej Billie Holiday, a w ramach historycznej analizy problemu segregacji rasowej w Stanach Zjednoczonych Zalewski odwołuje się do barwnego życia Malcolma X. Wczytując się w historię dzielnicy, zagłębiamy się w jej atmosferę, poznajemy jej rozwój oraz czasy harlemowego "renesansu". Po dotarciu do ostatniej strony w pełni uświadamiamy sobie, że zmiany nieubłaganie dotykają nawet najbardziej urokliwe miejsca.
Czytaj również: Paszporty "Polityki" 2014 - znamy nominacje
Książka Harlem ukazała się w serii "Terra Incognita" wydawnictwa W.A.B. Pomimo mało zachęcającej okładki polskiego wydania warto zainteresować się tą pozycją. Oprócz ciekawie rozpisanego tekstu na wyobraźnię odbiorcy dodatkowo oddziałują zdjęcia, podzielone w książce na dwie sekcje – historyczną i współczesną. Fotografie nie tylko dopełniają słowa spisane przez Tomasza Zalewskiego, lecz równocześnie opowiadają swoją własną część historii.