Uderzająco urokliwa, zabawna i poruszająca opowieść o drodze z biednych przedmieść i wyobcowania do życia pełnego piękna, marności i niespodziewanego sukcesu na klubowej scenie Nowego Jorku lat 80. i 90., autorstwa jednego z najciekawszych, kultowych muzyków naszych czasów. Moby nie miał szans przebić się jako DJ i muzyk na nowojorskiej scenie klubowej z wielu powodów. To był Nowy Jork klubów Palladium, Mars, Limelight czy Twilo, Nowy Jork niepohamowanego, napędzanego narkotykami hedonizmu w tętniących muzyką klubach, w których muzyka taneczna nadal była w dużej mierze undergroundowa, popularna głównie wśród Afroamerykanów i Latynosów. Moby zaś był biednym, chudym, białym chłopakiem z Connecticut, do tego gorliwym chrześcijaninem i abstynentem. Nie raz miał doświadczyć, jak to jest być opluwanym i żyć za tyle, co nic. Ale być może był to ostatni dobry moment dla artysty, by żyć za tyle, co nic w Nowym Jorku, epoka AIDS i cracku, ale i wściekle imprezowego kulturalnego podziemia. W końcu odnalazł swoją drogę, choć nie bez zakrętów. Sukces jednak nie przyszedł łatwo: prowadził do pożałowania godnych, choć z perspektywy może i śmiesznych nadużyć, a przede wszystkim był ogromnie ulotny. I tak pod koniec dekady, Moby rozważał zakończenie kariery i reszty swojego życia, a uczucia włożył w – jak wtedy sądził – swój łabędzi śpiew, pożegnanie z tym okrutnym światem, album, który okazał się początkiem zdumiewającego nowego etapu, sprzedany w wielu milionach egzemplarzy „Play”.
Premiera (Świat)
24 września 2018Premiera (Polska)
24 września 2018ISBN
978-83-65830-40-1Polskie tłumaczenie
Helena MarzecLiczba stron
456Autor:
MobyGatunek:
AutobiografiaWydawca:
Polska: Planeta
Najnowsza recenzja redakcji
Nie pamiętam rozmiaru swoich trampek z czasów, kiedy na liście przebojów 30 ton pojawiał się fragment teledysku do In This World. Kilku przedstawicieli obcej cywilizacji wybrało się na spotkanie z Ziemianami. Ku ich rozczarowaniu, okazali się na tyle mali w stosunku do homo sapiens, że żaden Ziemianin nie zauważył ich miniaturowych transparentów z napisem Hello. Jedyny łysy, drobny facet odwzajemnił ich uśmiech i pomachał do kosmitów — a może spostrzegł kogoś za ich plecami, a kosmici bardzo chcieli uwierzyć, że ktokolwiek był świadomy ich obecności?
To było moje pierwsze świadome zetknięcie z Mobym, wspomnianym łysym, drobnym facetem z teledysku, autorem niezliczonych przebojów z list co najmniej tak szacownych jak 30 ton.
Szczególnie cenię Moby’ego za niezależność i bezwzględny eklektyzm. Nie dał się zamknąć do jednej formy i poza szeroko pojmowanym techno, zajmował i zresztą zajmuje się wieloma innymi gatunkami — od hardego punka po muzykę pop i muzykę filmową. Chociaż nie przepada za swoim głosem, czasami śpiewa i możecie usłyszeć Moby’ego w piosence otwierającej każdą odsłonę filmów o Jasonie Bournie.
— A wiesz, skąd ta jego ksywka?
— No skąd? — znudzony głos, bo pewnie słyszy to ode mnie któryś raz…
— Gość jest dziedzicem autora Moby Dicka! No wiesz, Moby Dick, ten wieloryb… To jest w Stanach jak religia, jak u nas Pan Tadeusz. Każde dziecko zna na pamięć, a gość jest potomkiem autora, Hermana Melville’a.
— Musi kosić niezłą kasę za tantiemy.
Żyłem tym przeświadczeniem, dopóki nie przeczytałem Porcelain. Moby napisał książkę na najciekawszy możliwy temat, czyli o sobie. Nazwał ją tak, jak jeden ze swoich najpopularniejszych singli. Kawałek był stonowany i eteryczny. Nie jestem pewien, czy te same przymioty, którymi nieudolnie próbuję go scharakteryzować, zachęciłyby kogokolwiek do lektury książki pod tym samym tytułem. Na szczęście nie muszę ich używać, bo w Porcelain Moby dał się poznać jako fantastyczny narrator, pełen ironicznego humoru i dystansu, ale szalenie wrażliwy i skupiony nie tyle na wydarzeniach, co na emocjach, które się z nimi wiązały. Z zabawnej, czasami obleśnej anegdoty przechodzi do jakiejś lirycznej impresji. W żadnym momencie nie traci integralności, prowadzi dialog i opowiada swoją historię.
To takie muzyczne „od zera do bohatera”, idealna kanwa do filmu, który prawdopodobnie kiedyś powstanie, bo to zbyt dobra opowieść, żeby nie została sfilmowana. Wbrew moim śmiałym spekulacjom, że oto artysta pławi się w swoim rodzinnym dziedzictwie, Moby klepał swojego czasu konkretną biedę, squotował bez łazienki czy nawet bieżącej wody, targał swoje płyty na deskorolce, żeby puszczać je na didżejce, zarabiał pieniądze, które nawet mnie, dziennikarza, wprawiają w konsternację.
Nie zabrakło licznych opisów procesu twórczego, ale Moby stara się to opisać w przystępnej formie. Dzięki temu doskonale wiemy, jak się czuł i co przeżywał komponując dany utwór. Moby nie napisał sobie laurki, z rozbrajającą szczerością przyznaje się do swoich mało obiecujących początków, dalszych porażek i wpadek.
Jak na lewicującego weganina, o tak niepozornym wyglądzie, Moby wiódł życie rasowego rockandrollowca, pełne alkoholu, przygodnego seksu oraz imprezowych ekscesów. Narracja jest surowa, nie chowa mocnych tematów pod kołderką lekkich metafor. Wprawdzie Moby pozmieniał parę nazwisk i okoliczności, w trosce o dobro opisywanych postaci, ale poza tym wali prosto z mostu i przyznaje się do najbardziej srogich ekscesów, jakie przyszłyby czytelnikowi do głowy. Pełno tu wszelkiego rodzaju ludzkich wydzielin, zapachu, nowojorskiego brudu, obskurnych hoteli, naćpanych prostytutek i jeszcze bardziej naćpanych muzyków i ich agentów. Nie brakuje anegdot z udziałem gwiazd — od muzyków Prodigy i Viggo Mortensena po Roberta Downeya Jr, Madonnę czy największego Davida Bowie. To nieprzeciętna okazja, żeby spojrzeć na te postacie i całą kulturę popularną z nowej, obezwładniającej perspektywy.
Nie potrafię pisać i myśleć o tej biografii bez superlatyw. Moby w zupełności dowiódł swojego legendarnego dziedzictwa i objawił swój kolejny talent z niekończącej się chyba listy. Historia urywa się w momencie, który ma sens i zamyka całość w klamrę, ale buduje ogromny niedosyt. Tym lepiej, że na amerykańskim rynku pojawiła się kontynuacja, opisujące perypetie Moby’ego z lat dwutysięcznych. Książka już teraz wzbudziła ogromne kontrowersje, a to ze względu na znajdujący się w niej opis relacji Moby’ego z Natalie Portman. Ze zniecierpliwieniem czekam na kontynuację, a tymczasem z czystym sumieniem polecam lekturę Porcelain. Dla każdego sympatyka jego twórczości to lektura obowiązkowa, pozostali tak czy siak powinni spędzić przy niej miły czas.