Krucjaty, mimo iż zakończyły się wieki temu, nieustannie fascynują. Oczywiście dzieje się tak w dużej mierze przez owiany tajemnicą zakon Templariuszy, motywy z nim związane na dobre zagościł w popkulturze i mają się dobrze. Kolejna sprawa to kontrowersje związane z agresją chrześcijan. W czasie lekcji moi uczniowie bardzo długo dyskutowali o tym, jak należy oceniać krucjaty. 

Dan Jones, szczerze mówiąc, prochu nie wymyślił. Od wielu lat mamy, przewijające się już wyłącznie w antykwariatach, trzytomowe Wyprawy krzyżowe Runcimana. Oczywiście jest to pozycja jak najbardziej rzetelna i wartościowa, ale moim zdaniem przeznaczona raczej dla czytelników z zacięciem naukowym. Przez niektóre fragmenty ciężko się przebić. Jones tymczasem serwuje nam kawał rzetelnej pracy naukowej w sposób bardzo przystępny. Jednocześnie nie ogranicza się wyłącznie do ciekawostek, ploteczek i innych skandalików.

Krzyżowcy prezentują przed czytelnikiem niezwykle panoramiczne spojrzenie na tematykę wypraw krzyżowych. Konflikt widzimy z różnych stron. Na kartach książki Jones ukazuje nam realia i wydarzenia oczami ponad 20 różnych osób. Można tu wymienić reprezentantów chrześcijaństwa wschodniego i zachodniego, Arabów, Mongołów, Berberów i wielu innych. Co ciekawe autor nie robi z książki wyłącznie męskiej sprawy, przeczytamy też nieco o kobietach.

Źródło: Znak

Pisarz prowadzi nas od samego początku, to jest od synodu w Clermont aż do końca XIII wieku. Swoją opowieść snuje w przyjemnym, gawędziarskim stylu, który już poznaliśmy w Templariuszach. W naukowych wywodzie pojawiają się emocje, które sprawiają, że niektóre fragmenty będziemy czytać z wypiekami na twarzy. Jednakże, warto zauważyć, że Dan Jones nie zapomina ani na moment o swoim podstawowym zadaniu. Oprócz tych pięknostek uprzyjemniających lekturę dostaniemy także solidną porcję wiedzy. Zmagania wojenne opisane są w sposób naprawdę porywający i epicki, ale nie tylko to decyduje o tak wielkiej wartości tej książki. Autor sporo miejsca poświęca także dokumentowaniu sposobu myślenia ludzi z epoki, na kartach książki prezentuje nam filozofię średniowiecza, która przecież kształtowała ludzi. Myślę jednak, że najważniejsze jest prezentacja szerokiego wachlarza politycznych układów, który w dużej mierze tłumaczy, dlaczego sprawy potoczyły się tak a nie inaczej.

Warto też trochę napisać o samym wydaniu. Książka jest naprawdę gruba, ale nie nadwyręży nam nadgarstków. Format jest bardzo poręczny. Na końcu, jak na dobrą naukową pozycję przystało, znajdziemy obszerną bibliografię. Trochę szkoda, że jest mało ilustracji i że znajdują się jedynie w środku książki, a nie pod odpowiednimi fragmentami.

Dan Jones jest mistrzem popularyzacji i historii, a Krzyżowcy pokazują, że jest nadal w formie. Komu spodoba się ta książka? Ze względu na swoją przystępność przekazu zdecydowanie spodoba się każdemu, kto choć trochę interesuje się krucjatami.