Kompilacja dwudziestu siedmiu opowiadań Ernesta Hemingwaya spoza kanonicznej antologii 49 opowiadań stanowi dopełnienie dorobku noblisty w krótkiej formie. Hemingway rozważał opublikowanie kolejnego zbioru już w 1939 roku, ale kiedy zaczął pisać powieść – wydaną później jako Komu bije dzwon – wszystkie pozostałe projekty pisarskie zostały odsunięte na bok. Znalazły się tu teksty dotyczące hiszpańskiej wojny domowej (ujrzały światło dzienne dopiero po śmierci autora), w których bohaterowie mierzą się z wszechobecną przemocą i śmiercią, a normalności i wytchnienia poszukują w madryckim barze u Chicotego. Inne opowiadania rozgrywają się między innymi na Kubie oraz w północnym Michigan, gdzie Hemingway spędził młodość, stąd podejrzewa się, że przynajmniej część wątków ma podłoże autobiograficzne. Kolejne teksty, osadzone również w Stanach Zjednoczonych, nawiązują do doświadczeń pisarza jako męża i ojca. Wśród Pozostałych opowiadań znalazły się dwie bajki dla dzieci opublikowane w 1951 roku, a zbiór zamyka sześć opowiadań z cyklu o Nicku Adamsie. Ten tom udowadnia, że Hemingway nie tylko osiągnął mistrzostwo w pisaniu powieści, lecz także potrafił w sugestywny sposób wykreować literackie uniwersum w krótkiej formie prozatorskiej.

Premiera (Świat)
15 listopada 2023
Premiera (Polska)
15 listopada 2023
Polskie tłumaczenie
Tomasz S. Gałązka
Liczba stron
496
Autor:
Ernest Hemingway
Gatunek:
Literatura światowa, Opowiadania
Wydawca:
Polska: Marginesy

Najnowsza recenzja redakcji

Gdyby tak zawsze mógł pisać w ten sposób! Kiedyś tak będzie. Chciał zostać wielkim pisarzem. Był prawie pewien, że tak się stanie. Wiedział to na wiele sposobów. Tak będzie, wbrew wszystkiemu. Ale łatwo nie będzie.

– pisze Ernest Hemingway w opowiadaniu O pisaniu, które kończy kompilację Pozostałe opowiadania złożoną z dwudziestu siedmiu krótkich form literackich.

Niemal wszyscy męscy bohaterowie wykreowani przez Hemingwaya mają to samo pragnienie – chcą być świetnymi pisarzami, przez co niekiedy odnosi się wrażenie, jakby autor w każdej swojej opowieści umieścił cząstkę siebie. To wrażenie nabiera na sile, gdy skonfrontujemy życiorys pisarza z miejscami występującymi w jego opowiadaniach. Zdaje się, że Hemingway lubił, a może czuł potrzebę pisania o znanych sobie miejscowościach i terenach, a także wydarzeniach, zajęciach, zjawiskach. Tak więc bohaterowie Hemingwaya są rzucani a to na Kubę, gdzie pisarz mieszkał z przerwami przez wiele lat, a to do Hiszpanii, gdzie pracował jako korespondent relacjonujący wojnę domową, a to do Afryki, gdzie przez pewien czas przebywał na safari.

W Pozostałych opowiadaniach znajdujemy sugestywne opisy wojennej rzeczywistości, ale też polowania czy pływania łodzią. Nie brakuje tu również ciągłego przemieszczania się, podróżowania, szukania swojego miejsca, niekiedy uciekania, a więc tego, co Hemingwayowi było znane i bliskie. Stąd przypuszczenie, że przynajmniej niektóre z jego krótkich form literackich zawierają wątki autobiograficzne, nie jest bezzasadne.

Podobno zdarzało się, że Ernest Hemingway więcej czasu poświęcał na poprawianie swoich tekstów, niż ich pisanie. Z upodobaniem wykreślał szczególnie przymiotniki. Faktycznie, jego styl można by określić jako lapidarny, ale nie sposób odmówić mu także błyskotliwości i celności – cech widocznych przede wszystkim w jego dialogach, które często stanowią o mistrzostwie danego opowiadania. Zachwycić mogą również opisy, które – choć kreślone prostymi, esencjonalnymi słowami – pomagają zanurzyć się w przedstawionym świecie. Hemingway niemal za każdym razem wrzuca swoich czytelników w sam środek wydarzeń, które zdają się nie mieć początku ani końca. Jednak to nie ma żadnego znaczenia, bo liczy się tylko ta obecna chwila – aż chciałoby się jej doświadczyć. I nie ma też znaczenia, że Hemingway pisał swoje opowiadania kilkadziesiąt lat temu. Dzięki nowym przekładom jego teksty wciąż mogą być z powodzeniem odkrywane i zrozumiane przez kolejne pokolenia. Właśnie na tym polega ponadczasowość literatury.