Znakomity i poruszający komiks słynnego belgijskiego scenarzysty i rysownika Marvano. Wydanie polskie zawiera wszystkie trzy części cyklu, powiązane osobami bohaterów oraz miejscem akcji, którym jest Berlin. Część pierwsza ukazuje tragiczne losy lotników alianckich, bombardujących Berlin i inne niemieckie miasta. W części drugiej jeden z bohaterów, już po wojnie, bierze udział w akcji obrony Berlina Zachodniego przed uzależnieniem od ZSRR, a przy okazji wplątuje się w aferę związaną z nazistowską tajną bronią. Ostatnia część rozgrywa się na początku XXI wieku, kiedy jeden z potomków uczestników walk o Berlin stara się rozwikłać sensacyjną zagadkę zabójstwa tajemniczego „Rosyjskiego Księcia”. Bohaterami komiksu są nie tylko żołnierze wojsk alianckich czy stojący po drugiej stronie frontu Niemcy, ale także ofiary wojny, zarówno działań faszystów, jak i wojsk sprzymierzonych. Autor obiektywnie ukazuje obie strony konfliktu, nie waha się także przed ostrym moralnym osądem hitleryzmu, stalinizmu i powojennej amerykańskiej polityki mocarstwowej. Marvano (Mark Van Oppen) zdobył sławę seriami stworzonymi według książek Joego Haldemana: Wieczna wojna i Wieczna wolność. Samodzielnie napisał i narysował cenione cykle Bonneville, Grand Prix i Brygada Żydowska.
Najnowsza recenzja redakcji
Marvano to belgijski scenarzysta i rysownik komiksowy znany ze współpracy z amerykańskim pisarzem z gatunku science fiction, Joe Haldemanem. Belg doskonale zilustrował i przeniósł książki Heldemana (Wieczna wojna i Wieczna wolność) do graficznego medium, wyciągając kwintesencje z owych powieści, w których amerykański mistrz pióra zawarł traumatyczne wspomnienia z wojny w Wietnamie. Równie dobrze Van Oppen poradził sobie z komiksową interpretacją książki Haldemana (Buying time), zawartą w opasłej powieści graficznej Dallas Barr. Marvano w swojej twórczości odnosi się do piekła II wojny światowe, choćby w Grand Prix, Brygadzie Żydowskiej czy recenzowanym albumie. Jest także autorem obyczajowego komiksu Małe pożegnanie ze scenariuszem Magdy Seron. Cechą charakterystyczną jego dzieł jest niebywały realizm, umiejętne zaakcentowanie dramatów wojennej zawieruchy, miłości i zemsty na oprawcach.
Elementy te znajdziemy w trzech interesujących historiach (kolejno: Siedmiu krasnoludków, Sprytny Reinhard i Dwoje dzieci króla) zebranych w rzeczonym woluminie. Najlepiej spośród nich prezentuje się otwierająca opowieść, która skupia się na losie załogi bombowca atakującego Berlin w 1943 roku. Z niepokojem obserwujemy kolejne naloty załogantów samolotu bojowego Avro Lancaster „Snowwhite”, mając nadzieję, że ich kolejny lot nie okażę się ostatnim. Zwłaszcza, iż to nie pierwsza załoga owego samolotu, a berlińska misja wydaje się z góry skazana na porażkę. Tytuł wstrząsającej historii nawiązuje do słynnej bajki o Śnieżce i siedmiu krasnoludkach, a belgijski artysta skupia się na życiu ledwie osiemnastoletniego pilota Davida „Aubie” Aubersona. Marvano w pełne maestrii sposób ukazuje jego marzenia, przemyślenia, gorący romans ze starszą Sarah z WAAF (żeńska służba pomocnicza w Royal Air Force), a także osobliwą przyjaźń z małoletnią Lisą. Twórca Brygady Żydowskiej pieczołowicie oddał tu dramatyczne naloty bombowe i powietrze bitwy, a także tragedię młodych osób wysłanych na pewną śmierć.
W zupełnie innej tonacji są pozostałe nowele zebrane w owym dziele. W Sprytnym Reinhardzie przenosimy się na zniszczone ulice Berlina tuż po klęsce Hitlera. Pierwsze skrzypce odgrywa tutaj załogant „Snowwhite” kapitan Roy Stuart, który pojawił się również w ostatnim akcie Brygady Żydowskiej (Hatikwa). Mamy tutaj do czynienia z rasowym thrillerem, skupionym na trudnej misji Stuarta, który ma pomóc młodemu synowi nazistowskiego zbrodniarza uciec na Zachód. Czy nieprzekupny, oddany ojczyźnie pilot da się skusić obiecanym sztabkom złota i postąpi wbrew swej naturze? Na to pytanie odpowiedzą sobie czytelnicy po lekturze zajmującej opowieści, w której Marvano bezbłędnie ukazał różne typy postaci (vide: dzielny Stuart, piękna Niemka Helena czy sadystyczny młodzian, Reinhard). Na uwagę zasługuje gorący tygiel, jakim w tamtym czasie był Berlin (niełatwa egzystencja aliantów, komunistów, rodzimych mieszkańców i młodych nazistów), a także historyczne wstawki, zawarte w rozdziałach Zwierciadło epoki.
Najsłabiej wypada zamykająca historia (Dwoje dzieci króla) rozgrywająca się w czasach współczesnych. Starszy mężczyzna Murphy stara się odkryć prawdę na temat dalszych losów Heleny, jej brata Reinharda, śmierci enigmatycznego Rosyjskiego Księcia oraz tajnych dokumentów, które przechowywał młody zwyrodnialec. Otrzymujemy tutaj masę faktów historycznych, żmudnego dziennikarskiego śledztwa, a także wzmianki o Stuarcie i jego ukochanej Helenie, choć całość pozbawiona jest wyraźnych twistów fabularnych i ciekawych wątków.
Dokładna, realistyczna kreska Belga, wiarygodne oddanie konstrukcji tamtejszych samolotów, zdewastowanego Berlina czy właściwe mundury żołnierzy danych armii należy uznać za mocny punkt recenzowanego woluminu. Słowa uznania za plansze ukazujące ważne wydarzenia z czasu II wojny światowej (zwłaszcza we wspomnianych rozdziałach Zwierciadło epoki) oraz dodatkowe szkice przeznaczone dla miłośników tamtych niespokojnych czasów (szczegółowy opis Avro Lancastera i strefy śmierci oddzielającej Berlin Zachodni od Berlina Wschodniego). Słowem, rzetelny obraz największego konfliktu zbrojnego ostatnich stuleci w wyśmienitej oprawie graficznej.
Pokaż pełną recenzję
