Scorsese i DiCaprio studiowali Popiół i diament Wajdy przed Infiltracją. Co za słowa o Cybulskim!

Martin Scorsese i Leonardo DiCaprio nakręcili wspólnie sześć filmów. Teraz zaproszeni przez serwis Letterboxd reżyser i aktor postanowili w ramach obszernej rozmowy rzucić nowe światło na kinowe inspiracje, które wpłynęły na tworzone przez nich razem produkcje. Jak się okazuje, w przypadku oscarowej Infiltracji było to arcydzieło Andrzeja Wajdy, Popiół i diament z 1958 roku - Scorsese już wcześniej rozpływał się zresztą nad tym filmem. Podobnie jak DiCaprio był zachwycony występem Zbigniewa Cybulskiego w roli młodego AK-owca, Maćka Chełmickiego. Z rozmowy reżysera i aktora wynika, że Scorsese w trakcie realizacji kolejnych produkcji zaprasza członków ekipy i obsadę na organizowane przez siebie seanse, w których szuka się inspiracji dla całego nadchodzącego filmu bądź tylko jednej jego sceny. W czasie prac nad Infiltracją odbył się więc seans Popiołu i diamentu; nawet po latach Scorsese jest tą ekranową historią oczarowany. Zwracając się do DiCaprio stwierdził:

Popiół i diament był tak potężny, kiedy go zobaczyłem. Mamy tu bohatera, który utknął - tak jak twoja postać w Infiltracji "utknęła" w strzelaninie, w której nie planowała brać udziału. On zostaje postrzelony. Nie wie, dlaczego się tam znalazł. Ostatecznie próbuje dowiedzieć się, co w tym pozbawionym moralności świecie jest dobre. To punkt wyjścia.

"Jest w tym coś niesamowicie pięknego"

Scorsese nalegał na to, aby DiCaprio przestudiował rolę Zbigniewa Cybulskiego, którego określa mianem "europejskiego Jamesa Deana". Jak wyjawia laureat Oscara za Zjawę:

Bardzo wyraźnie stwierdziłeś, że chcesz, żebym zobaczył tę postać i zastanowił się nad tym, jak próbuje ona uporać się z moralną zagadką polegającą na ustaleniu, co jest właściwe. Główny bohater w tym filmie odczuwa ciągły niepokój i wewnętrzne napięcie. To wywarło na mnie duży wpływ.

Reżyser uzupełnia te słowa:

On (filmowy Maciek Chełmicki - przyp. aut.) od początku skazany jest na porażkę. Jest w tym coś niesamowicie pięknego, bo przynajmniej na kilka chwil udaje mu się odnaleźć swoje życie.

Scorsese uważa, że gdyby nie przedwczesna śmierć Cybulskiego - ten ostatni zginął w styczniu 1967 roku, próbując na wrocławskim Dworcu Głównym wskoczyć do jadącego pociągu - polski aktor stałby się legendą światowego kina, rozpoznawalną tak, jak znany z produkcji Felliniego Marcello Mastroianni.

Filmy, które stały się główną inspiracją wspólnych dzieł Scorsese i DiCaprio

W przypadku pozostałych wspólnych filmów Scorsese i DiCaprio szukali inspiracji w następujących produkcjach:

Barry Lyndon był główną inspiracją dla Gangów Nowego Jorku; DiCaprio: "Do dziś pamiętam, jak mówiłeś o tym, że Kubrick w zasadzie musiał stworzyć własne soczewki, aby właściwie pokazać światło świec";
Dziewczyna Piętaszek z 1940 roku wpłynęła na Aviatora ("Było tu mnóstwo nakładających się na siebie dialogów oraz naprawdę inteligentnych żartów i dowcipów. Chciałeś, żebyśmy obejrzeli cały film, skupili się na obsadzie. (...) Wszystko działo się tam w błyskawicznym tempie");
Laura z 1944 roku oraz Człowiek z przeszłością i Krzyżowy ogień (oba z 1947 roku) odcisnęły piętno na realizacji Wyspy tajemnic;
Filmy Człowiek z blizną z 1932 roku i Słodki zapach sukcesu z 1957 roku wpłynęły na Wilka z Wall Street ("Czysta żądza chciwości i władzy przybiera nieskończoną różnorodność form. Jesteśmy w bezwzględnym świecie show-biznesu i wielkich mediów, krzyżując ścieżki z polityką. Bohaterowie Tony’ego Curtisa i Burta Lancastera mówią wyłącznie językiem siły i grabieży – to wszystko, co znają");
Miejsce pod słońcem z 1951 roku było z kolei inspiracją dla Czasu krwawego księżyca ("Byliśmy pod dużym wpływem występów Montgomery'ego Clifta. Mieliśmy oryginalną fabułę, która była w pewnym sensie przeznaczona dla Czasu krwawego księżyca , ale myślę, że kluczem dla mnie i dla ciebie w trakcie przygotowań było obejrzenie Miejsca pod słońcem").

DiCaprio wyjawia dwa tytuły, których Scorsese nie widział przed nim

Co ciekawe, DiCaprio także próbował proponować reżyserowi różne produkcje jako potencjalne inspiracje - zadanie na tym polu było jednak o tyle utrudnione, że Scorsese "widział chyba wszystkie filmy, które powstały przez rokiem 1980". Ostatecznie znalazł jednak słaby punkt w miłości swojego mistrza do X Muzy; Scorsese nie obejrzał bowiem wcześniej dzieł Hayao Miyazakiego. To właśnie DiCaprio jako pierwszy pokazał mu Spirited Away: W krainie bogów i Księżniczkę Mononoke.