Pomimo coraz bardziej zaawansowanej techniki ludzki umysł wciąż stanowi dla nas zagadkę. Co dzieje się z człowiekiem, dla którego własny umysł stanowi zagrożenie? Odpowiedź przynosi Głębia Challengera.
Neal Shusterman to amerykański autor bestsellerowych powieści dla młodzieży i dorosłych. W Polsce ukazały się do tej pory dwie jego powieści: Podzieleni. Najnowszą powieść napisał w oparciu o własne przeżycia. Książka została nagrodzona National Book Award.
Challenger Deep to historia piętnastoletniego Cadena, którego zachowanie zaczyna wzbudzać w rodzinie i znajomych niepokój. Chłopakowi wydaje się, że ktoś czyha na jego życie. Żeby rozwiać obawy rodziców, udaje, że zapisuje się do drużyny lekkoatletycznej. Zamiast tego chodzi na długie spacery, aby uspokoić swoje myśli. Nie wie, które wydarzenia dzieją się naprawdę, a które przeżywa tylko w głowie.
Neal Shusterman stworzył książkę bez żadnych ulepszaczy. Nie starał się dorabiać wątków, które utrzymywałyby czytelników w napięciu. Zamiast kolejnego dramatu na miarę hollywoodzkich produkcji stworzył książkę do bólu realistyczną, w której wykreował bardzo autentyczną postać osoby cierpiącej na chorobę umysłową. Widać, że autor ma doświadczenie z tego typu wydarzeniami. Prowadzi czytelników przez chorobę stopniowo. Czytając, czujemy się jak główny bohater. Dzięki pierwszoosobowej narracji mamy okazję lepiej go poznać, zrozumieć. Podczas lektury razem z nim doświadczamy uczucia strachu, paranoi czy później otępienia po lekach. Razem z nim mamy problemy z odróżnieniem, co dzieje się naprawdę, a co jest tylko wyobrażeniem.
Źródło: YA!
To niesamowicie wnikliwa powieść, która opiera się na dwóch torach narracyjnych. Z jednej strony obserwujemy Cadena w jego codzienności, kiedy ma kontakt z rzeczywistością. Z drugiej towarzyszymy mu, kiedy jako marynarz przemierza niezbadane morza i dociera do Rowu Mariańskiego czy Głębiny Challengera. Shusterman wspaniale przeplata chwile, które bohater spędza w szpitalu psychiatrycznym, z tymi, które rozgrywają się w jego wyobraźni. Wydarzenia, z którymi Caden nie może poradzić sobie w rzeczywistości, oddziałują na czas spędzony na Statku i odwrotnie.
Chociaż jest to młodzieżówka, to z czystym sumieniem polecić ją można również starszym odbiorcom. To powieść, która daje odmienne spojrzenie na choroby psychiczne. Autor znalazł oryginalny sposób na opisanie trudnej tematyki. Udało mu się zbalansować jej ciężar, ale mimo to trzeba wiedzieć, że nie jest to książka, którą pochłonie się lekko w jeden wieczór.
Pomimo trudnych tematów nie jest to pesymistyczna powieść. Autor pokazuje również proces zdrowienia. Jednocześnie zaznacza, że choroba umysłowa nigdy nie mija, ale chociaż jesteśmy na nią skazani, to dzięki nowoczesnym metodom leczenia można z nią żyć normalnie. Głębia Challengera przynosi pocieszenie ludziom, którzy znaleźli się w podobnej sytuacji, a innym pomaga zrozumieć, jak to jest żeglować po nieprzewidywalnych wodach choroby umysłowej.