"The Story of Film - Odyseja filmowa" to projekt zupełnie wyjątkowy - złożona z 15 części i obejmująca 12 dekad - historia kina dziejąca się na 6 kontynentach. Jego niezwykłość polega również na tym, że to bardzo subiektywna opowieść Marka Cousinsa, irlandzkiego reżysera, wybitnego krytyka filmowego i wielkiego pasjonata kina.
Ta zakrojona na olbrzymią skalę produkcja jest adaptacją książki Cousinsa o tym samym tytule. Ekipa "The Story of Film" odwiedziła kluczowe dla rozwoju sztuki filmowej miejsca i przeprowadziła wywiady z jej wielkimi osobowościami, wśród których znaleźli się m.in. Stanley Donen, Gus van Sant, Lars von Trier, Roy Andersson, Claire Denis, Bernardo Bertolucci, Robert Towne, czy Jane Campion.
- Kino jest dla mnie wszystkim - mówi Mark Cousins. - Dzięki niemu moje życie stało się lepsze, więc teraz chciałbym spłacić ten dług. Dla chłopca, który wychowywał się w latach 70. na ulicach pogrążonego w wojnie Belfastu kino było ucieczką. Dzięki niemu uspokajałem się, zwiedzałem rozmaite miejsca. Uświadamiało mi ono czym są wartości, ale też frustracje. Kino sprawiło, że tańczyłem, śpiewałem i miałem ciarki. Dzięki niemu czułem się żywy w czasach i miejscu, które było zaprzeczeniem życia. Będę za to zawsze wdzięczny i dlatego, w ramach podziękowania, postanowiłem zrealizować pierwszy w historii dokument, który opisze dzieje kina przez pryzmat innowacji, które się w nim dokonywały.
WYKAZ ODCINKÓW
ODYSEJA FILMOWA 1
1895-1918: NOWA FORMA SZTUKI
„The Story of Film” rozpoczyna się narodzinami nowej formy sztuki – kina. Odcinek, kręcony w miejscach, gdzie powstawały pierwsze filmy, pokazuje, że od samego początku to pasja i pomysły były motorem kina, a nie pieniądze i marketing. Słyszymy historie o pierwszych gwiazdach, zbliżeniach, efektach specjalnych, by wkrótce przenieść się do Hollywood i zobaczyć jak kształtował się mit. To historia pełna zaskoczeń i niespodzianek, jak choćby taka, że w początkach kina najlepszymi i najlepiej opłacanymi scenarzystami były kobiety.
ODYSEJA FILMOWA 2
1918-1928: TRIUMF FILMU AMERYKAŃSKIEGO
Fascynująca historia kina w szalonych latach 20. Widzimy jak szybko kino stało się w tamtym czasie przemysłem rozrywkowym, na naszych oczach objawiają się takie reżyserskie gwiazdy jak Charlie Chaplin, czy Buster Keaton. Ówczesne filmowe błyskotki i fantazje zestawiane są z dziełami takich twórców, jak Buster Keaton, Erich von Stroheim, czy Carl Theodor Dreyer, którzy chcieli kina poważniejszego i dojrzalszego. Realizowany w Hollywood, Danii i Moskwie odcinek przygląda się bitwie o istotę kina i powstawaniu jednych z najwybitniejszych filmów w historii.
ODYSEJA FILMOWA 3
1918-1935: WIELCY BUNTOWNICY KINA NA CAŁYM ŚWIECIE
Lata 20. XX wieku to złota era w dziejach kina. Odwiedzamy Paryż, Berlin, Moskwę, Szanghaj, Tokio, by odkryć miejsca gdzie coraz dalej przesuwano granicę możliwości medium. Niemiecki ekspresjonizm, radziecka szkoła montażu, francuski impresjonizm i surrealizm były pełnymi pasji filmowymi ruchami tamtych czasów, ale zdecydowanie mniej wiemy o niezwykłych filmach z Chin, czy Japonii i wielkiej, dziś już zapomnianej gwieździe – Ruanie Lingyu.
ODYSEJA FILMOWA 4
LATA 30.: AMERYKAŃSKIE GATUNKI FILMOWE I ZNAKOMITE KINO EUROPEJSKIE
Pojawienie się dźwięku w kinie wywróciło wszystko do góry nogami. Widzimy, jak rodziły się nowe filmowe gatunki: komedia screwball, kino gangsterskie, horror, western, musical i poznajemy mistrza wielu z nich – Howarda Hawksa. W Anglii objawia się Alfred Hitchcock, a reżyserzy z Francji stają się mistrzami w budowaniu wyjątkowej atmosfery i nastroju. Okazuje się też, że wielkie filmy z 1939 roku - „Przeminęło z wiatrem”, „Czarnoksiężnik z Oz”, „Ninoczka” - mają ze sobą coś wspólnego.
ODYSEJA FILMOWA 5
1939-1952: NOWY JĘZYK KINA
Wojenna trauma sprawiła, że kino stało się odważniejsze. Ta część historii zaczyna się we Włoszech, potem przenosimy się do Hollywood, poznajemy Orsona Wellesa i mroczną kartę amerykańskiego filmu oraz dramaty epoki maccartyzmu. O tamtych czasach opowiadają scenarzyści Paul Schrader i Robert Towne, a twórca „Deszczowej piosenki”, Stanley Donen, przybliża swoją filmową karierę. Okazuje się także, że najlepiej tę wyjątkową epokę podsumowują takie brytyjskie filmy, jak na przykład „Trzeci człowiek”.
ODYSEJA FILMOWA 6
1953-1957: CZAS NIEPOKOJU
Bohaterem odcinka jest James Dean, „Na nadbrzeżach”, filmowe wyciskacze łez, ale też odwiedzimy Egipt, Indie, Chiny, Meksyk, Wielką Brytanię i Japonię, by odkryć że kino również tam pełne było gniewu i namiętności. Ekipa filmu rozmawia ze współpracownikami Satyajita Raya, legendarną aktorką Kyoko Kagawą, znaną z filmów Kurosawy i Ozu, poznajemy także pierwszego wielkiego reżysera z Afryki – Youssefa Chahine'a.
ODYSEJA FILMOWA 7
1957-1964: NOWOCZESNE KINO W EUROPIE ZACHODNIEJ
Na przełomie lat 50. i 60. kino wręcz eksplodowało. W tym odcinku Claudia Cardinale opowiada o Federico Fellinim, Lars von Trier mówi o swoim podziwie dla Ingmara Bergmana, a Bernardo Bertolucci wspomina pracę z Pier Paolo Pasolinim. Odkrywamy, jaką bombę pod ówczesne kino podłożyli francuscy filmowcy i jak rozeszła się po Europie fala uderzeniowa spowodowana jej eksplozją.
ODYSEJA FILMOWA 8
1965-1969: NOWE FALE OMYWAJĄ CAŁY ŚWIAT
To rozdział o olśniewających dla kina na całym świecie latach 60. Ruszamy do Hollywood, by spotkać tam legendarnego operatora, Haskella Wexlera, który uświadamia nam, jak wielki wpływ miało wtedy kino dokumentalne na filmy komercyjne. „Easy Rider” i „2001: Odyseja kosmiczna” rozpoczynają nową erę w kinie amerykańskim, a przetaczająca się po świecie nowa fala wynosi nowe reżyserskie talenty: Romana Polańskiego, Andrieja Tarkowskiego, Nagisę Oshimę. Rodzi się także Czarne Kino w Afryce, a o swoich doświadczeniach opowiada mistrz kina z Indii – Mani Kaul.
ODYSEJA FILMOWA 9
1967-1979: NOWE KINO AMERYKAŃSKIE
Niezwykła historia dojrzewania amerykańskiego kina na przełomie lat 60. i 70. Buck Henry, scenarzysta „Absolwenta”, opowiada o satyrze tamtych czasów, Paul Schrader wspomina w Nowym Jorku pracę nad „Taksówkarzem”, Robert Towne zdradza mroczne strony „Chinatown”, a Charles Burnett opisuje narodziny Czarnego Kina Ameryki.
ODYSEJA FILMOWA 10
1969-1979: RADYKALIZM LAT 70.
Lata 70. to czas, kiedy kino próbowało zmieniać świat. Podróż zaczynamy z Wimem Wendersem w Niemczech, potem ruszamy do Wielkiej Brytanii, by porozmawiać z Kenem Loachem, a następnie znaleźć się we Włoszech i Australii, gdzie rodziło się nowe kino. Stamtąd już stosunkowo blisko do Japonii, która wtedy produkowała jedne z najbardziej poruszających filmów na świecie. Niezwykłe rzeczy działy się też w Afryce i Południowej Ameryce, a wszystko kończy się jednym z ulubionych filmów Johna Lennona - „Świętą górą”.
ODYSEJA FILMOWA 11
LATA 70.: ZMIANY W KULTURZE POPULARNEJ NA ŚWIECIE
„Gwiezdne Wojny”, „Szczęki” i „Egzorcysta” stoją za początkiem epoki multipleksów, ale też za wielkimi zmianami w kinie. Z Ameryki przenosimy się do Indii, gdzie jeden z najpopularniejszych aktorów na świecie, Amitabh Bachchan, opowiada co nowego kinu dało Bollywood. Tymczasem w Hong Kongu Bruce Lee swoimi celnymi i silnymi kopnięciami uruchamia zupełnie nowy rodzaj kina, a mistrz Yuen Woo Ping mówi o kinie akcji i elektryzującej choreografii walk w „Matrixie”.
ODYSEJA FILMOWA 12
LATA 80.: PROTEST NA ŚWIECIE
Czasy rządów Reagana w Białym Domu i Thatcher na Downing Street były okresem, gdy kino protestowało. To opowieść o tym, jak odważni filmowcy nie bali się głośno mówić prawdy. O amerykańskim kinie opowiada niezależny reżyser John Sayles, w Pekinie obserwujemy rozkwitającą chińską kinematografię jeszcze przed masakrą na placu Tiananmen, w Związku Radzieckim przeszłość powraca w znakomitych filmach, a w Polsce coraz głośniej jest o Krzysztofie Kieślowskim.
ODYSEJA FILMOWA 13
1990-1998: OSTATNIE DNI CELULOIDU
Niewielu potrafiło to przewidzieć, ale światowe kino weszło w swoją złotą erę właśnie w latach 90. Rzecz zaczyna się w Iranie, gdzie spotykamy Abbasa Kiarostamiego, który spojrzał na tworzenie filmu w zupełnie nowy sposób i zbliżył kino do rzeczywistości. Na drugim biegunie znajduje się Shinya Tsukamoto, który stworzył całkowicie nowe japońskie kino grozy. Z Tokio lecimy do Paryża, gdzie tworzy Claire Denis, jedna z najwybitniejszych współczesnych reżyserek. Na koniec odwiedzamy Meksyk i poznajemy jego rozwijające się nowe kino.
ODYSEJA FILMOWA 14
LATA 90.: POCZĄTEK EPOKI CYFROWEJ
To historia o błyskotliwych, pełnych pasji filmach realizowanych przez anglojęzycznych twórców w latach 90. Przyglądamy się, co nowego dały kinu tarantinowskie dialogi i produkcje braci Coen. Z kolei scenarzysta „Żołnierzy kosmosu” i „Robocopa” wyjaśnia ironiczny aspekt tych filmów. W Australii Baz Luhrmann opowiada o „Romeo i Julii” i „Moulin Rouge”, a potem zanurzamy się w cyfrowy świat, który odmienił kino na zawsze.
ODYSEJA FILMOWA 15
PO ROKU 2000: PRZYSZŁOŚĆ KINA
W ostatniej części „The Story of Film” kino zatacza pełne koło. Z jednej strony staje się poważniejsze po 9/11, a do głosu dochodzi rumuńska kinematografia, David Lynch realizuje „Mulholland Drive”, jeden z najbardziej złożonych filmów eksplorujących naturę snu, a „Incepcja” zamienia kino w grę. W Moskwie Aleksander Sokurow opowiada o swoich nowatorskich filmowych realizacjach, a na koniec twórcy „The Story of Film” ruszają w przyszłość.
Premiera (Świat):
3 września 2011Czas trwania:
60 min.Gatunek:
Dokument
Najnowsza recenzja redakcji
The Story of Film - Odyseja filmowa to wspaniała lekcja kina. W ciągu zaledwie kilkunastu godzin reżyser streszcza 120 lat historii X Muzy, podając wszystko w opierającej się na logice przyczyno-skutkowej formie. Oczywiście można mnożyć nazwiska twórców i tytuły filmów, które zostały pominięte, albo opisane zbyt zdawkowo, ale - jeśli spojrzeć na całosć – i tak chyba nie dało się zrobić tego lepiej. Tym bardziej, że Cuisins nie idzie po linii najmniejszego oporu i nie ogranicza się w żaden sposób – w jego dokumencie znajdziemy zarówno kino hollywodzkie, europejskie, azjatyckie, afrykańskie, jak i południowoamerykańskie. Nie brakuje tu mainstreamu, ale równie często pochyla się nad produkcjami bardzo niszowymi. The Story of Film - Odyseja filmowa to po prostu wszystko, co najważniejsze.
Odcinki 10-12 to wycieczka w kina przez filmoznawców zwane co prawda współczesnym, choć należy przyznać, że jednak wiekowym. W dziesiątej godzinie wykładu reżyser opowiada o radykaliźmie lat 70., zaczynając od pokłosia manifestu w Oberhausen na przykładzie Wima Wendersa, Rainer Weiner Fassbinder i Margarethe von Trotty. Następnie idziemy śladami Martina Scorsese i Petera Weira, po by skończyć na słynnej "Świętej górze".
[video-browser playlist="634015" suggest=""]
Kultowy film Alejandro Jodorowsky’ego stanowi poniekąd łącznik między kinem popularnym i artystycznym, bowiem w kolejnym odcinku na warsztat bierze mainstream. Świat filmu nie byłoby w końcu takie same, gdyby nie "Gwiezdne wojny", Szczęki czy Matrix. Cuisinsowi świetnie udaje się podkreślić jak dwa bieguny kina na siebie oddziałują.
Dwunasty odcinek poświęcony jest roli kina jako narzędzia protestu – obserwujemy filmy sprzeciwiające się rządom Ronalda Reagana czy Margaret Thatcher oraz rozwijającą się kinematografię chińską. Polskim akcentem tym razem jest wspomnienie o "Krótkim filmie o zabijaniu" Krzysztofa Kieślowskiego.
The Story of Film - Odyseja filmowa z każdym odcinkiem zbliża się do współczesności. Coraz więcej pokazywanych tytułów jest nam bliższe, dzięki czemu serial staje się jeszcze bardziej wciągający. To nie jest nudna lekcja historii, to najlepszy wykład jaki można sobie wyobrazić.
[image-browser playlist="576945" suggest=""]
Emisja kolejnych trzech odcinków serialu dokumentalnego The Story of Film - Odyseja filmowa dziś o 20:10. na kanale Ale Kino+
Pokaż pełną recenzję
Sezony
Sezon 1
- 1895 - 1918: Nowa forma sztuki (3 września 2011)
- The Hollywood Dream (10 września 2011)
- The Golden Age of World Cinema (17 września 2011)
- The Arrival of Sound (24 września 2011)
- Post-War Cinema (1 października 2011)
- Sex & Melodrama (8 października 2011)
- European New Wave (15 października 2011)
- New Directors, New Form (22 października 2011)
- American Cinema of the 70’s (29 października 2011)
- Movies to Change the World (5 listopada 2011)
- The Arrival of Multiplexes and Asian Mainstream (12 listopada 2011)
- Fight the Power: Protest in Film (19 listopada 2011)
- New Boundaries: World Cinema in Africa, Asia & Latin America (26 listopada 2011)
- New American Independents & The Digital Revolution (3 grudnia 2011)
- Cinema Today and the Future (10 grudnia 2011)