Przeczytaj w weekend

Reklama

Reklama

Filmy, które są jak sny na jawie. Cudowne halucynacje i dwa polskie tytuły

Które filmy najlepiej wprowadzają w trans? Oto ranking produkcji będących jak halucynacje i sny na jawie - obcowanie z nimi to przenosiny do innego świata.

Autopromocja

tpb-vod

Które filmy najlepiej wprowadzają w trans? Oto ranking produkcji będących jak halucynacje i sny na jawie - obcowanie z nimi to przenosiny do innego świata.

Reklama

Piotr Piskozub 3 godz. temu

Tagi: ranking

Piotr Piskozub 3 godz. temu

Tagi: ranking

Suspiria

materiały prasowe

Reklama

Przyszedł czas, by skupić się na gatunku kina, którego na próżno szukać w akademickich podręcznikach; na potrzeby niniejszego opracowania określmy go mianem... "halucynogennego". Chodzi tu więc o filmy, które same w sobie prezentują się tak, jakby były wytworami majaczenia umysłu i snem na jawie - przedziwne na pierwszy rzut oka produkcje, w których zaciera się granica między fikcją a rzeczywistością.

Zestawienia obejmujące tego typu dzieła cieszą się w sieci olbrzymią popularnością. W mediach społecznościowych aż roi się od tematycznych list, lecz naszą uwagę zwróciła jedna z nich, która wydała nam się najlepsza pod względem przekrojowym. Nie dość, że pokazuje doskonałą reprezentację konwencji, to jeszcze znajdziemy na niej dwa polskie tytuły, co do których "halucynogenności" chyba nikt nie będzie zgłaszał pretensji.

Jak sami zobaczycie poniżej, proponowany gatunek ma swoich mistrzów, by wymienić w tym miejscu choćby Yorgosa Lanthimosa czy Darrena Arronofsky'ego. Ale dzieł, które wprowadzają nas w trans, jest dużo więcej:

Filmy rodzące halucynacje i będące jak sny na jawie. Jest polska reprezentacja [RANKING]

45. Coś z Alicji (1988) - reż. Jan Švankmajer

45. Coś z Alicji (1988) - reż. Jan Švankmajer

44. Opętanie (1981) - reż. Andrzej Żuławski

43. Sanatorium pod klepsydrą (1973) - reż. Wojciech Has

42. The Ninth Configuration (1980) - reż. William Peter Blatty

41. Vivarium (2019) - reż. Lorcan Finnegan

40. Drzewo życia (2011) - reż. Terrence Malick

39. Samsara (2011) - reż. Ron Fricke

38. Synekdocha, Nowy Jork (2008) - reż. Charlie Kaufman

37. Lighthouse (2019) - reż. Robert Eggers

36. Mandy (2018) - reż. Panos Cosmatos

35. Babilon (2022) - reż. Damien Chazelle

34. Tajemnice Silver Lake (2018) - reż. David Robert Mitchell

33. Biedne istoty (2023) - reż. Yorgos Lanthimos

32. Saltburn (2023) - reż. Emerald Fennell

31. Czarny łabędź (2010) - reż. Darren Aronofsky

30. Wideodrom (1983) - reż. David Cronenberg

29. Ghost in the Shell (1995) - reż. Mamoru Oshii

28. Kometa (2014) - reż. Sam Esmail

27. Suspiria (2018) - reż. Luca Guadagnino

26. Zabicie świętego jelenia (2017) - reż. Yorgos Lanthimos

25. Życie świadome (2001) - reż. Richard Linklater

24. Solaris (1972) - reż. Andriej Tarkowski

23. Zagubiona autostrada (1997) - reż. David Lynch

22. Dom, który zbudował Jack (2018) - reż. Lars von Trier

21. Stalker (1979) - reż. Andriej Tarkowski

20. Człowiek, który spadł na ziemię (1976) - reż. Nicolas Roeg

19. Tylko Bóg wybacza (2013) - reż. Nicolas Winding Refn

18. Paprika (2006) - reż. Satoshi Kon

17. 2001: Odyseja kosmiczna (1968) - reż. Stanley Kubrick

16. Anihilacja (2018) - reż. Alex Garland

15. Brazil (1985) - reż. Terry Gilliam

14. Źródło (2006) - reż. Darren Aronofsky

13. Święta góra (1973) - reż. Alejandro Jodorowsky

12. Zakochany bez pamięci (2004) - reż. Michel Gondry

11. Lobster (2015) - reż. Yorgos Lanthimos

10. Las Vegas Parano (1998) - reż. Terry Gilliam

9. Donnie Darko (2001) - reż. Richard Kelly

8. mother! (2017) - reż. Darren Aronofsky

7. Bo się boi (2023) - reż. Ari Aster

6. Mulholland Drive (2001) - reż. David Lynch

5. Ghost Story (2017) - reż. David Lowery

4. Pod skórą (2013) - reż. Jonathan Glazer

3. Głowa do wycierania (1977) - reż. David Lynch

2. Wkraczając w pustkę (2009) - reż. Gaspar Noe

1. Requiem dla snu (2000) - reż. Darren Aronofsky

To będzie też chyba doskonały moment, aby przypomnieć Wam inne zestawienie spod znaku "mózg może eksplodować":

Najdziwniejsze filmy, które widziała redakcja naEKRANIE.pl

Monsternado – fabuła nie jest AŻ TAK dziwna. To zrzynka z Rekinado, przedstawiająca tornado potworów. Morskich stworzeń, węży, krokodyli – co jest całkiem zrozumiałe – a także dinozaurów – co jest mniej zrozumiałe. Zapewniam was jednak, że sam scenariusz to majastersztyk złego pisarstwa. Moim ulubionym elementem są agentki, które zachowują się tak, jakby reżyser robił research pracy w FBI przez oglądanie niskiej jakości erotyków. Nie wspominając o fakcie, że są tak niekompetentne, że zabijają chyba więcej bohaterów niż tytułowe potwory – w tym powodują u biednej recepcjonistki z astmą zawał serca.

fot. materiały prasowe

Monsternado – fabuła nie jest AŻ TAK dziwna. To zrzynka z Rekinado, przedstawiająca tornado potworów. Morskich stworzeń, węży, krokodyli – co jest całkiem zrozumiałe – a także dinozaurów – co jest mniej zrozumiałe. Zapewniam was jednak, że sam scenariusz to majastersztyk złego pisarstwa. Moim ulubionym elementem są agentki, które zachowują się tak, jakby reżyser robił research pracy w FBI przez oglądanie niskiej jakości erotyków. Nie wspominając o fakcie, że są tak niekompetentne, że zabijają chyba więcej bohaterów niż tytułowe potwory – w tym powodują u biednej recepcjonistki z astmą zawał serca.

Velocipastor – produkcja opowiada o pastorze, który umie przemieniać się w dinozaura i nawiązuje romans z prostytutką o dobrym sercu. Finał ma mniej więcej taką jakość produkcyjną co szkolne jasełka, a wielkie wybuchy są pokazane w formie napisów na ekranie, bo tylko na to pozwalał budżet. Szczerze polecam ten film, bo to bardzo samoświadoma parodia, a nie po prostu kiepski film.

Mordercze klauny z kosmosu – po raz kolejny nieironicznie ten film. Dawno się tak dobrze nie bawiłam na seansie. Fabuła opowiada o tym, jak w pewnym małym miasteczku, gdzieś w lesie, pojawia się namiot cyrkowy. Okazuje się, że to nic innego, jak kosmici, którzy wyglądają jak klauny. Przybysze zaczynają polować na ludzi i wieszać ich pod sufitem w formie kulek z waty cukrowej. Właściwie cały ich asortyment nawiązuje do klaunów i cyrku, co sprawia, że ich polowanie jest tym bardziej komiczne.

Hemlock Grove – przyznaję, że ten serial wspominam tak, jakbym oglądała go z wysoką gorączką. Wiem jedynie tyle, że efekty praktyczne, a dokładnie krew i flaki, były tak reliastyczne, jakby artyście płacili w sztabkach złota i diamentach, finał był tak dziwny i niekomfortowy, że musiałam zrobić sobie przerwę, a gdzieś w kolejnych sezonach wampir dostał wampirzego raka.

Poultrygeist: Noc kurczęcich trucheł – no dobrze, trochę oszukuję, ponieważ nie wytrwałam do końca seansu. Pokonało mnie jakieś pierwsze piętnaście minut. Okazuje się, że kurczaki z fast-fooda, opętane przez duchy Indian, były najmniej dziwną częścią tego filmu.

Atak pomidorów zabójców – tytuł chyba mówi sam za siebie. Jest to film, w którymi złoczyńcami są zabójcze pomidory, kasujące ludzi.

Carved: Zemsta – Świeża „perełka”. Opowiada o dyni, która zyskuje samoświadomość i jest świadkiem tego, jak z okazji festiwalu na Halloween ludzie wycinają jej pobratymcom oczy, usta i nosy, a także wyciagają miążdż. Opętana zemstą zamierza zrobić im to samo. Co zabawne, prawdopodobnie nieintencjonalnie scenariusz został napisany tak, że kibicujesz dyni, a finał sprawia, że to główni bohaterowie wydają się największymi zwyrodnialcami na świecie.

The Little Shop of Horrors (Krwiożercza roślina) – to horror, musical i komedia w jednym. Opowiada o tym, jak przegryw pracujący w podupadającej kwiaciarni znajduje rzadką roślinę, dzięki czemu sklep znów zaczyna zarabiać. Problem w tym, że kwiatek okazuje się mieć ogromny apetyt na ludzką krew, a główny bohater zostaje zmuszony, by przynosić mu ofiary. Mogą ulubioną sceną jest numer, w którym jeden z antagonistów zaczyna śpiewać o tym, że od dziecka był zły i okrutny, więc wybrał karierę, w której może dać temu upust – i został dentystą. Wbrew pozorom, ten absurdalny film jest świetnie zrobiony i to absolutny cult classic, który polecam każdemu.

The Gingerdead Man (Pierniczek okrutniczek) – w horrorze znany morderca powraca jako ciasteczkowy ludzik. Nie pamiętam nawet, jak to było możliwe. Jak przez mgłę migają mi tylko wspomnienia o krwi spływającej do ciasta, z którego zaczeła się formować rączka. Na pewno był to dziwny film, choć zdecydowanie za mało w nim było ciasteczkowego ludzika, a za dużo nastoletnich dramatów.

Jack Frost – zabójca został zmieniony w bałwana i zaczyna polować na ludzi z małego miasteczka. Idealny film na święta.

Karzeł (Leprechaun) – ktoś kradnie chciwemu karłowi złoto, więc ten zamierza je odzyskać – najlepiej z martwych rąk. Autentycznie zabawny horror komediowy. A że jest to cała seria, najbardziej polecam część w kosmosie.

Sharkenstein – najbardziej niskobudżetowy w historii. Trudno uwierzyć, że obejrzałam go na trzeźwo. Pamiętam jedynie tyle, że pod koniec II wojny światowej trwał eksperyment, by z części wodnych drapieżników stworzyć doskonałego zabójcę, tytułowego sharkensteina. Stworzenie po latach wychodzi na światło dzienne i sieje zamęt.

The Toxic Avenger (wersja z 1984 roku) – film, a jakże, niesławnego Troma Entertainment. Koneserzy złych filmów na pewno znają to studio. Fabuła opowiada o nieduczaniku, który w wyniku toksycznych wyziewów/mazi/nie pamiętam staje się toksycznym mścicielem. Tuż po tym, jak upokorzono go, każąc włożyć różową spódniczkę i przytulić owcę. Choć przez to zdarzenie jest nie tylko supersilny, ale również zdeformowany, to znajduje dziewczynę – ślepą. Jest to zresztą nieustającym gagiem w filmie.

Rippy – film o zabójczym kangurze. Mimo tak obiecującego opisu, jest zaskakująco nudny. Wygląda to trochę tak, jakby reżyser chciał nakręcić dramat o żałobie, ale dostał zlecenie na horror o zabójczym kangurze, więc postanowił połączyć oba pomysły.

House (japoński, 1977, nie mylić ze słynnym doktorem z laską) – nawet nie wiem, co napisać. Japońskie licealistki wyjeżdżają na wycieczkę i zatrzymują się w domu ciotki jednej z nich. Choć na początku jest bajecznie, szybko zaczynają ginąć jedna po drugiej. Dzieją się takie rzeczy jak: ktoś zostaje zjedzony przez pianino; odcięta głowa gryzie w tyłki; nawet materacowi nie można ufać. Ten film trzeba po prostu przeżyć (w przeciwieństwie do bohaterów).

Slotherhouse – film o zabójczym leniwcu, który morduje studentki. Najśmieszniejszy jest chyba fakt, że był najmądrzejszym bohaterem w filmie.

Ruiny - grupa przyjaciół spędza wakacje w Meksyku i postanawia zwiedzić jakieś stary ruiny, w które nikt z miejscowych nie chce się zapuszczać, co powinno być dla nich pewną wskazówką, ale nie jest. Żeby za dużo nie spojlerować, okazuje się, że świątynia, na której szczycie utknęli, jest o wiele bardziej żywa, niż powinna. Wiem, że ten opis nie brzmi tak dziwnie, jak reszta, ale wierzcie mi - w trakcie seansu zrozumiecie, że zasługuje na miejsce na liście.

Bobobo-bo Bo-bobo - serial anime o człowieku, który ma zdolność kontrolowania włosów w nosie i wykorzystuje je do walki niczym pejcze. Walczy ze złą grupą, która chce sprawić, by wszyscy na świecie wyłysieli.

Jurassic Thunder - grupa komandosów i uzbrojone dinozaury walczą z zombie w czasie III wojny światowej.

Boob - trwa eksperymentalna operacja powiększenia piersi, która miała dać możliwość, że wielkość można zmieniać zdalnie. Nieoczekiwanie zwarcie sprawia, że cycek ożywa i zaczyna zabijać ludzi.

Mordercza opona - samoświadoma opona obdarzona wyjątkowymi mocami bierze za cel miasteczko, by zabić wszystkich mieszkańców.

The Mighty Boosh - to brytyjski serial, którego dziwność aż trudno opisać. Wszystko jest nacechowane surrealistycznym, absurdalnym i często pozornie nie mającym sensu poczuciem humoru. Historia osadzona jest w dziwacznym świecie, i skupia się na dwóch muzykach, którzy nie odnieśli sukcesu - Howardzie i Vincie. Często ich celem jest osiągnięcie sławy i w ich osobliwych przygodach towarzyszy im tajemniczy kosmita Naboo, który jest szamanem i jego goryl zwany Bolo. Charakterstyczne były totalnie dziwaczne piosenki utrzymane w dziwacznym stylu zwanym crimp. By tego było mało reżyserem serialu był Paul Kinga, twórca Paddingtona i Wonki.

The Carpenter – Jezus z Nazaretu przygotowuje swojego czeladnika, sierotę pozostawioną po wyprawie wikingów, do walk MMA… Jeżeli to nie wystarczy, by was przekonać, dodam, ze film nie jest tak pozbawiony smaku i obrazoburczy jak by się mogło wydawać. Do tego całkiem przyzwoite sceny walki!

Danger 5 – czy grupa agentów wywiadu walcząca z nazistami podczas Drugiej Wojny Światowej brzmi jak dziwna produkcja? Nie. A przynajmniej dopóki nie obejrzymy samego początku pierwszego odcinka, gdzie ktoś zostaje zastrzelony przez słuchawkę podczas rozmowy telefonicznej i okazuje się, że jest to najnormalniejsza rzecz, jakiej w tej produkcji uświadczymy.

Głowa do wycierania – Debiut reżyserski Lyncha, jednego z dwóch Davidów, bez których to zestawianie nie miałoby racji istnienia. Surrealistyczny dramat, którego sens, a raczej jego brak, można odczytać na multum sposobów to absolutny klasyk, którego obejrzenie polecam każdemu fanowi nietuzinkowej sztuki.

eXistenZ – Drugi z obowiązkowych Davidów, Cronenberg porusza w tym filmie kwestię odróżniania rzeczywistości od wirtualnej fikcji. W tle dziwne biomechaniczne konstrukty i body horror. Produkcja ta ostatecznie wygrała miejsce na liście przeciw mniej dziwnemu i obrzydliwemu Wideodromowi tegoż reżysera.

Dead Leaves – Para zmutowanych przestępców budzi się z amnezją i rusza na rozbój ulicami Tokio to najwięcej co można powiedzieć o fabule tej szalonej animacji żeby nie zepsuć zabawy tym, którzy chcieliby ją zobaczyć. Podczas niecałej godziny trwania akcja właściwie nie zwalnia na moment, nic nie ma sensu, a szalona kreska nie pomaga w zrozumieniu. Warto dać szansę!

Tetsuo: Człowiek z żelaza – Absolutny klasyk body horroru zakrawającego o cyberpunk. Opowieść o mężczyźnie, którego obsesja stania się maszyną napędza do zastępowania coraz to nowych części ciała i organów stalą i elektroniką jest cudownie surrealistyczna, wykwitnie obrzydliwa i sprawia, że choć z jednej strony ciężko się na nią momentami patrzy, to jednak jeszcze ciężej oderwać wzrok.

Devilman – Obejrzeliście Devilman: Crybaby na Netfilx i uważacie to anime za dziwne, lekko odpychające, ciężkie do zrozumienia? To sięgnijcie po dużo wcześniejszą ekranizację i zrozumiecie, że współczesna adaptacja jest znacznie przyjemniejsza i bardziej przystępna w odbiorze niż oryginalna.

Jezus Chrystus Łowca Wampirów – Cieśla z Nazaretu powraca, tym razem gromiąc wampiry i krzewiąc słowo boże wśród surferów. Choć przesiąknięty krwią i kiczem, paradoksalnie znów nie jest to film tak obrazoburczy jak mogło by się wydawać.

The Machine Girl – Licealistka z minigunem zamiast ręki, staniki-wiertła i pradawny klan ninja czyli coś, co można zobaczyć chyba tylko w kinie azjatyckim. Film nie tylko dziwny, ale i szalenie brutalny, a przy tym pełen swoistego mrocznego uroku.

Latający cyrk Monty Pythona – Czy trzeba ten serial komukolwiek przedstawiać? Legendarny zbiór luźno, o ile w ogóle, połączonych ze sobą absurdalnych skeczy, kopalnia fragmentów i cytatów powtarzanych od pokoleń. Poziom spójności całości można podsumować jednie cytatem – „A teraz coś z zupełnie innej beczki”

Najnudniejsza pozycja na tej liście. Film znany tylko z powodu swoich obrzydliwych motywów, jednak finalnie ciągnący się niesamowicie długo. Za dużo tu prób budowania napięcia przed wszystkimi obrzydlistwami, w wyniku czego nie są nawet w połowie tak efektowne.

Leprechaun 3 - król kina klasy B w moim mniemaniu. Nie sposób znaleźć lepszy film na imprezę niż ten „slasher” o irlandzkim karle, który morduje ludzi w Las Vegas. Wysoko budżetowe filmy chciałyby mieć tak kreatywne sceny śmierci. Nie można nie wspomnieć o wspaniałej grze Warwicka Davisa, którego rymowanki zostają w głowie.

Leprechaun 4 In Space - równie dziwne co trzecia część, tyle że w kosmosie, parodiując wszelkiego rodzaju horrory sci-fi. Osobiście bardziej preferuję Vegas z 3 części, ale oba filmy należy oglądać w duecie. Warte obejrzenia chociażby dla hybrydy pająka-skorpiona-człowieka.

Król Skorpion 3: Odkupienie - wspaniałe dzieło fantasy, Conan Barbarzyńca, tylko kupiony na jakimś jarmarku pełnym chińskich podróbek. Nie ma lepszego filmu rozrywkowego o wojowniku machającym mieczem. Scena w której grupa ninja wskakuje na słonia zasługuje na Oscara.

Super Mario Bros. - najcudowniejsza adaptacja gier wideo, która dzięki absolutnemu oderwaniu od materiału źródłowego(zostawiając tylko szkielet fabuły i parę nawiązań) daje nam film pełen kreatywnych designów i wspaniałych reinterpretacji. Czysta rozrywka.

Leprechaun 5 in the hood - trochę inny rodzaj zwierza niż jego poprzednicy. Chyba najbardziej tanio wykonana produkcja na tej liście. Film z najgłupszymi kawałkami muzycznymi w kinematografii, dla widoku rapującego karła warto obejrzeć ten film. Jednocześnie brakuje tu jakichkolwiek scen brutalnych i kreatywnych morderstw, co stawia go niżej niż poprzednie filmy z serii.

Król Skorpion 4 - godny( i tańszy) następca tej niezastąpionej w kiczu serii fanatasy. Jeszcze tańsze efekty specjalne, jeszcze głupsze żarty i scena gdzie mamy barbarzyńcę przebranego za babę. Szczyt komedii.

Lubię nietoperze - coś z polskiego podwórka. Nie jest to najbardziej znana produkcja Marka Piestraka, ale w porównaniu do kultowej Klątwy Doliny Węży, ten film jest znacznie dziwniejszy fabularnie. Nie mam tu tylu kiczowatych efektów specjalnych, za to nadrabiane jest to kompletnie odrealnionymi dialogami i taniością pewnych rozwiązań. Bardziej absurdalne niż Zmierzch, na skali romansu z wampirami.

Society - ta produkcja jest równie obrzydliwa co nudna. Dziwna forma body-horroru, jednocześnie zawierająca minimalne ilości gore. Niestety niemalże cały film jest wypełniony też nienajlepszym aktorstwem, więc w oczekiwaniu na drastyczny finał trzeba przecierpieć mnóstwo drętwych dialogów z okazjonalnym dziwnym efektem wizualnym.

Źródło: Facebook

Reklama

Reklama

Najlepsze z 24h

1

Doktor Doom – geniusz naukowy i utalentowany mag, który łączy zaawansowaną technologię z wiedzą okultystyczną.

Doom pojawił się już w MCU? Ta teoria wyjaśnia lukę fabularną z Avengers: Koniec gry

2

Robert Downey Jr.

Premiera Avengers: Doomsday przesunięta? Kuriozalny powód, ale coś jest na rzeczy

3

Elizabeth Olsen w zwiastunie filmu science fiction. Tylko wybrani mogą zostać rodzicami

4

Władca Pierścieni

Na powrót Władcy Pierścieni poczekamy jeszcze dłużej. The Hunt for Gollum oficjalnie opóźnione!

5

Złote Maliny 2025 - oto najgorsze filmy zeszłego roku. Jeden ze "zwycięzców" odpowiada

6

Filmy, które są jak sny na jawie. Cudowne halucynacje i dwa polskie tytuły

Co o tym sądzisz?

Reklama

Najlepsze

Najlepsze filmy

Najlepsze seriale

Najlepsze książki

Najlepsze gry

Reklama

naEKRANIE Poleca

Reklama

Kalendarz premier seriali

s08e13

s21e04

Starożytni kosmici

s15e17

SpongeBob Kanciastoporty

s15e16

SpongeBob Kanciastoporty

s17e09

RuPaul’s Drag Race

s15e17

Gold Rush: Alaska

s44e10

Na sygnale

s2025e43

Anderson Cooper 360

Zobacz wszystkie premiery

Premiery tygodnia

Godzilla x Kong: Titan Chasers

25

lut

Godzilla x Kong: Titan Chasers

Klejnot i wachlarz

25

lut

Klejnot i wachlarz

Strażniczka Istnień

25

lut

Strażniczka Istnień

Piekło i szpada

25

lut

Piekło i szpada

26

lut

Null

Zobacz wszystkie premiery

Dzisiaj urodziny obchodzą

Zack Snyder

ur. 1966, kończy 59 lat

Jensen Ackles

ur. 1978, kończy 47 lat

Javier Bardem

ur. 1969, kończy 56 lat

Lupita Nyong'o

ur. 1983, kończy 42 lat

Ron Howard

ur. 1954, kończy 71 lat

Zobacz wszystkich solenizantów

Reklama

Lekkie TOP 10

1

Żona dla Polaka: kandydatki dla uczestników. Poznajcie je bliżej

2

Paulina Smaszcz - dziennikarka

Królowa przetrwania 2: uczestniczki. Wśród nich Smaszcz, Kaczorowska i Schreiber

3

Farma 4: uczestnicy. Kto występuje w programie?

4

Love Never Lies Polska: uczestnicy. Kto występuje w 3. edycji programu?

5

Królowa przetrwania: kto wygrał 2. edycję programu? Oto zwyciężczyni

6

The Traitors. Zdrajcy: uczestnicy 2. sezonu. Kto wstępuje w programie?

7

Hotel Paradise: uczestnicy. Kto występuje w 10. edycji programu?

8

Farma - kto odpadł w 4. edycji programu?

9

Masterchef Nastolatki: uczestnicy. Kto występuje w programie?

10

Królowa przetrwania - kto odpadł w 2. edycji programu?

Reklama

Narzędzia

Newsy

Premiery

Osoby

Linki

Wydawca