fot. materiały prasowe

Życie Elżbiety Bawarskiej, zwanej pieszczotliwie "Sisi", nie było usłane różami. Na pewno nie przypominało bajki. Nieszczęśliwe małżeństwo, zaburzenia odżywiania, utrata dziecka i na końcu tragiczna śmierć.

Cesarzowa słynęła nie tylko ze swojej urody, ale też z charakteru – była nad wyraz buntownicza i zdecydowana. Wiemy o tym z jej pamiętników oraz korespondencji, którą prowadziła z przyjaciółmi, rodziną oraz mężem.

Losy Elżbiety są w wielu kwestiach ogromną tajemnicą. Prawdopodobnie dlatego ta postać wciąż inspiruje i motywuje twórców popkultury do zgłębiania i odkrywania jej historii.

W krajach niemieckojęzycznych nazwisko Elżbiety jest często kojarzone z trylogią filmów o jej życiu w reżyserii Ernsta Marischki. W rolę cesarzowej wcieliła się nastoletnia Romy Schneider, która zyskała światową sławę dzięki występom w kultowych produkcjach.

W popkulturze funkcjonuje też jako "Sissi" pomimo tego, że prawdziwa cesarzowa używała pisowni przez jedno s. Dlatego w tytułach i w artykule zapis imienia będzie się różnić.

Filmy i seriale

Sisi (2021)

To biograficzny miniserial, w którym w cesarzową wcieliła się Dominique Devenport, a w cesarza Jannik Schumann. Reżyserem projektu jest Sven Bohse. Sisi to współczesne spojrzenie na buntowniczą historię dorastającej cesarzowej Imperium Habsburgów, a także opowieść o młodych członkach rodziny królewskiej – rozdartych między osobistymi pragnieniami a politycznymi ograniczeniami, władzą a wrażliwością.

Sisi to przede wszystkim ponadczasowa, zaskakująca i angażująca historia, którą napisało samo życie. Takiej opowieści nie wymyśliłby żaden scenarzysta. Cesarzowa to postać fascynująca – twórcy tego miniserialu podeszli do niej z szacunkiem, rozsądkiem i sercem. Sprawili, że widz nie będzie jedynie wspominać legendarnej Romy Schneider, ale uwierzy w nową aktorkę w głównej roli. Co ważne, Devenport nie kopiuje kultowej kreacji! Do tego możecie liczyć na wielkie emocje, zapierające dech w piersiach zdjęcia (te krajobrazy podczas jazdy konnej!) i dobre tempo. Sisi to serial, obok którego nie przejdzie obojętnie żaden fan produkcji kostiumowych. Gwarantujemy, że warto poświęcić mu czas. 

Polska premiera Sisi odbędzie się 26 grudnia o 21:30 na kanale Epic Drama.

fot. Epic Drama

Sissi. Mała księżniczka (2015-2018)

Bajeczna adaptacja opartej na faktach historii piętnastoletniej Elżbiety – przyjaciółki zwierząt, księżniczki i przyszłej cesarzowej Austrii. Pewnego dnia dziewczyna poznaje cesarza, kandydata na męża swojej siostry. Właśnie tak zaczyna się jedna z najbardziej znanych i romantycznych historii miłosnych wszech czasów.

fot. Materiały Prasowe

Reincarnation (2014)

W grudniu 2014 roku dyrektor kreatywny Karl Lagerfeld wyreżyserował krótki film z udziałem Cary Delevingne jako cesarzowej Elżbiety. Aktorka wystąpiła u boku Pharrella Williamsa, który wcielił się w postać Franciszka Józefa. Lagerfeld odtworzył suknię noszoną przez Elżbietę na portrecie Winterhaltera.

Sisi (2009)

W 2009 roku miała miejsce premiera dwuczęściowego miniserialu Sisi. W rolę Elżbiety wcieliła się Cristiana Capotondi, a jej męża sportretował David Rott. Produkcja przedstawia historię małżeństwa Elżbiety i Franciszka Józefa. Polityczne problemy imperium i osobiste kłopoty głównych bohaterów są potraktowane bardziej szczegółowo niż w wielu innych dramatach. Serial kręcono między innymi w Muzeum Albertina (Wiedeń, Austria), na Węgrzech oraz w Wenecji (Włochy).

fot. Materiały Prasowe

Lissi na lodzie (2007)

W 2007 roku niemiecki komik i reżyser Michael Herbig wydał animowaną parodię filmową Lissi na lodzie. Cesarska para Lissi i Franz to kochankowie doskonali, którzy w przerwach od uniesień najbardziej lubią pograć w golfa. Na horyzoncie pojawia się potwór epoki lodowcowej, Yeti.

fot. Materiały Prasowe

Arcyksiążę Rudolf (2006)

Sandra Ceccarelli zagrała starszą Elżbietę w dramacie telewizyjnym, opowiadającym o incydencie w Mayerlingu. Jej syna zagrał Max von Thun, a jego kochankę Vittoria Puccini.

fot. Materiały Prasowe

Sissi - zbuntowana cesarzowa (2004)

Produkcja Jeana-Daniela Verhaeghe opowiada o pięknej, tajemniczej i ubranej na czarno kobiecie, która przybywa do Genewy. Przedstawia się jako Madame Hohenembs, ale tak naprawdę jest to Sissi.

Przez siedem dni spotyka się ze swoim przyjacielem dr. Meyerem. Bohaterka opowiada mu o swoich problemach z ostatnich lat życia, sztucznie zaaranżowanym małżeństwie i samobójstwie syna. W postać Elżbiety we francuskim filmie telewizyjnym wcieliła się Arielle Dombasle.

fot. Materiały Prasowe

Księżniczka Sissi (1997)

52-odcinkowy serial animowany kojarzy się wielu osobom z dzieciństwem. Produkcja przedstawia losy pięknej dziewczyny o imieniu Sissi, której udało się zdobyć serce cesarza Franciszka Józefa. Pragnie on poślubić swoją ukochaną. Niestety jego matka, arcyksiężna Zofia, nienawidzi jego wybranki i robi wszystko, by do ślubu nie doszło. Bystrej Sissi udaje się jednak pokonać wszelkie dworskie intrygi.

fot. Materiały Prasowe

Sisi und der Kaiserkuß (1991)

We francusko-niemieckim filmie Christopha Bölla wystąpili: Vanessa Wagner jako Sisi, Nils Tavernier jako Franciszek Józef i Sonja Kirchberger jako Helene. 

Niedojrzały młody władca, Franciszek Józef, był bardzo nieśmiały w towarzystwie kobiet, ale (jak wynika z filmu) nieustannie otrzymywał lubieżne propozycje od kurtyzan. Kiedy w końcu ożenił się z nastoletnią bawarską księżniczką, odczuł ogromną ulgę. Bohater był pewien, że już nigdy więcej nie będzie musiał myśleć o seksie.

Oto prawdziwa historia tego małżeństwa - jak twierdzą twórcy filmu. Opowieść jest całkowitym przeciwieństwem "romantycznej legendy" przedstawionej w popularnym filmie Sisi z 1955 roku.

fot. Materiały Prasowe

Ludwig (1972)

Projekt Luchino Viscontiego opowiada historię Ludwika II Wittelsbacha (Helmut Berger). Bawarski król poszukuje absolutnego piękna. Ma nadzieję uzyskać je przez utworzenie uniwersalnego imperium sztuki. Jego wysiłki kończą się jednak niepowodzeniem.

Mężczyzna zasłynął m.in. obsesyjnym uwielbieniem Wagnera i jego muzyki, budową neogotyckich zamków oraz przyjaźnią ze słynną cesarzową Elżbietą Bawarską (Romy Schneider) – znaną wszystkim jako Sissi.

fot. Materiały Prasowe

Mayerling (1968)

Film w reżyserii Terence'a Younga przedstawia losy arcyksięcia Rudolfa (Omar Sharif). Mężczyzna nie kocha swojej żony, którą poślubił ze względów politycznych. Jego wypełnione hulankami życie zmienia się, kiedy traci głowę dla młodziutkiej Marii Vetsery (Catherine Deneuve). W produkcji pojawia się także Ava Gardner jako Cesarzowa Elżbieta.

fot. Materiały Prasowe

Forever My Love (1962)

To wersja, w której trzy filmy Ernsta Marischki zostały zmontowane w jedną pełnometrażową i dubbingowaną produkcję w języku angielskim.

fot. Materiały Prasowe

Sissi - losy cesarzowej (1957)

Małżeństwo Sissi i Franciszka Józefa układa się harmonijnie. Młoda cesarzowa udowodniła, że potrafi rozwiązywać sprawy wagi państwowej. Bohaterka wyjeżdża na Węgry z hrabią Andrassym.

Pod jej nieobecność arcyksiężna Zofia rozsiewa fałszywe plotki o romansie synowej. Franciszek nie daje się wciągnąć w sieć manipulacji matki i bezgranicznie ufa żonie. Jednak życie potrafi płatać figle. Po powrocie z Węgier okazuje się, że Sissi cierpi na gruźlicę i musi poddać się kuracji w Grecji.

fot. Materiały Prasowe

Sissi - młoda cesarzowa (1956)

Druga część opowieści o losach Elżbiety Bawarskiej, znanej jako Sissi, przedstawia okres po ślubie cesarskiej pary. Para opuszcza Wiedeń i udaje się do Hofburga. Liczne zmiany związane z ograniczeniami swobody i wolności oraz konflikt z arcyksiężną Zofią (Vilma Degischer) powodują, że świeżo upieczona cesarzowa coraz bardziej oddala się od nowego otoczenia.

Stosunki z Zofią ulegają dalszemu pogorszeniu po narodzinach córeczki Sissi. Wychowaniem dziecka chce zająć się arcyksiężna. Franciszek Józef popiera zdanie matki, co zmusza jego ukochaną do ucieczki do rodzinnej Bawarii. 

fot. Materiały Prasowe

Sissi (1955)

Pierwszą częścią trylogii o życiu cesarzowej Elżbiety jest film, który prezentuje 16-letnią bawarską księżniczkę prowadzącą bardzo beztroskie życie. Młoda dziewczyna spędza czas na jeździe konnej, zabawach z rodzeństwem oraz na uwielbianych przez nią polowaniach z ukochanym ojcem, księciem Maksymilianem (Gustav Knuth).

Sissi (Romy Schneider) poznaje cesarza Austrii, młodego i przystojnego Franciszka Józefa (Karlheinz Böhm). Oboje zakochują się w sobie od pierwszego wejrzenia. Jednak uczucie sprawia, że całe życie protagonistki zmieni się o sto osiemdziesiąt stopni.

fot. Materiały Prasowe

Literatura

Stealing Sisi's Star: How a Master Thief Nearly Got Away with Austria's Most Famous Jewel (2015)

Dziennikarka Jennifer Bowers Bahney napisała książkę zatytułowaną Stealing Sisi's Star: How a Master Thief Nearly Got Away with Austria's Most Famous Jewel opublikowaną w 2015 roku. Dowiadujemy się z niej, że włosy cesarzowej Elżbiety nie były tak długie jak Roszpunki, ale sięgały prawie do samej podłogi (ich mycie zajmowało cały dzień). Sisi od czasu do czasu ozdabiała swoją fryzurę dodatkami w postaci kilkunastu diamentów i jednej dużej perły. W ten sposób powstawał spektakularny efekt "błyszczącej aureoli", który czynił z niej sensację. Składała się na niego m.in. tzw. "Diamentowa Perła Kocherta", która znajdowała się w wiedeńskim Pałacu Schönbrunn, dopóki nie została skradziona w 1998 roku.

Bahney szczegółowo opisuje tragiczne życie bohaterki, opowiadając o smutku z powodu pobytu na królewskim dworze, jej widocznych zaburzeniach odżywiania i fanatycznych ćwiczeniach, które pozwoliły jej zachować "talię osy". Książka obejmuje również losy Geralda Blancharda, złodzieja, który ukradł diamentową perłę.

The Accidental Empress (2015)

Autorka bestsellerów New York Timesa, Allison Pataki, przedstawia burzliwą historię miłosną Sisi, austro-węgierskiej cesarzowej i zniewalającej żony cesarza Franciszka Józefa.

Jest rok 1853, a Habsburgowie są najpotężniejszą rodziną panującą w Europie. Sequel Sisi, Empress on Her Own został opublikowany w marcu 2016 roku.

The Royal Diaries: Elisabeth, The Princess Bride (2003)

Historia cesarzowej Austrii stała się inspiracją dla wydanej w 2003 roku książki dla dzieci The Royal Diaries: Elisabeth, The Princess Bride, której akcja rozgrywa się w latach jej nastoletniego życia w 1853 i 1854 roku. 

Autor Barry Denenberg wprowadza nas w wir życia księżniczki Elżbiety. Wolna i żywiołowa piętnastolatka zostaje wybrana na żonę Franciszka Józefa, cesarza Austrii. Od tej chwili zostaje wrzucona w onieśmielający świat ograniczeń i ogromnej odpowiedzialności. Samotna i wyobcowana bohaterka jest zmuszona polegać na własnej sile, mając przed sobą niepewną przyszłość.

The Reluctant Empress: A biography of Empress Elisabeth of Austria (1988)

W 1988 roku historyczka Brigitte Hamann napisała książkę, która ożywiła zainteresowanie małżonką Franciszka Józefa. Hamann - inaczej niż miało to miejsce we wcześniejszych portretach Elżbiety - przedstawiła ją jako zgorzkniałą, nieszczęśliwą kobietę, pełną nienawiści do samej siebie, cierpiącą na różne zaburzenia emocjonalne i psychiczne. Bohaterka szukała szczęścia, którego ostatecznie nigdy nie zaznała.

The Memorable Assassination (1898)

Mark Twain napisał o zamachu na cesarzową Austrii w artykule zatytułowanym The Memorable Assassination. Zamach miał miejsce 10 września 1898 roku w Genewie. Wiadomość ta dotarła do niego w Kaltenleutgeben - letnim kurorcie położonym niedaleko Wiednia. Mistrz pióra był poruszony tragedią do tego stopnia, że postanowił o tym napisać. Nie zgłosił jednak swojego tekstu do publikacji, ponieważ miał dobry kontakt z kręgami dworskimi.

Tagebuchblätter (1899)

W latach 1891-1893 korepetytorem Elżbiety w zakresie współczesnego języka greckiego był  Constantin Christomanos. Mężczyzna towarzyszył jej podczas pobytu na Korfu. W wydanym w 1899 roku dziele Tagebuchblätter (wkrótce po śmierci Sisi) opublikował związane z nią "wspomnienia". Przedstawiał Elżbietę w sposób idealistycznie pozytywny jako księżniczkę z bajki. Mimo to jego książka nie spodobała się dworowi cesarskiemu, który zmusił go do rezygnacji z posady wykładowcy uniwersyteckiego w Wiedniu oraz do opuszczenia Austrii.

Inne przykładowe książki

Historia Elżbiety została opowiedziana w książce Susan Appleyard z 2016 roku, In a Gilded Cage.

Młodość i wczesne dorosłe życie Elżbiety są przedstawione w powieści Imperial Waltz, Williama S. Abrahamsa.

Sisi pojawia się jako ważna postać w powieści Spangle (1987), Gary'ego Jenningsa. Powieść ta dotyczy cyrku podróżującego po Europie pod koniec XIX wieku i zgłębia zainteresowania Elżbiety dotyczące jazdy konnej.

Zobacz także:

-

Wywiad

Wiedźmin - Tomasz Bagiński o 2 sezonie, dalszych planach i scenach usuniętych [WYWIAD VIDEO]

-

Wywiad

Wiedźmin - Jaskier i Vesemir o 2. sezonie, trudach i roli swoich postaci [WYWIAD VIDEO]