Niebezpieczeństwa palenia w łóżku to pierwszy tom opowiadań Mariany Enriquez, który w oryginale ukazał się już w 2009 roku. W zawartych w nim historiach widać elementy, które uczyniły z autorki jeden z najbardziej charakterystycznych głosów literatury argentyńskiej: fascynujące postacie z różnych światów, śmiałe społeczne diagnozy i mieszaninę horroru z miejskim realizmem. Budzące dreszcze grozy opowieści to jednak tylko jedno oblicze skondensowanej prozy Argentynki. Strach to zaledwie pretekst do zbadania takich kwestii jak poczucie winy, patriarchat czy historia Argentyny. Horror jest tu próbą opisu codziennej obcości i odchyleń od normy. W 2021 roku opowiadania znalazły się w ścisłym finale Międzynarodowej Nagrody Bookera. Oprócz zupełnie nowych opowiadań polskie wydanie zawierać będzie również historie z tomu To, co utraciłyśmy w ogniu wydanego przez Wydawnictwo Czarna Owca w 2017 roku.
Premiera (Świat)
23 marca 2022Premiera (Polska)
23 marca 2022ISBN
9788382520521Polskie tłumaczenie
Marta JordanLiczba stron
368Autor:
Mariana EnriquezGatunek:
groza, OpowiadaniaWydawca:
Świat: Echa
Najnowsza recenzja redakcji
Twórczość argentyńskiej pisarki, Mariany Enriquez, dociera do Polski w niestandardowej kolejności. W 2017 roku Czarna Owca wydała opowiadania To, co utraciłyśmy w ogniu, rok temu ukazała się u nas w serii Echa najnowsza powieść autorki, świetna Nasza część nocy, a dopiero teraz w tej samej serii pojawia się oryginalnie wcześniejszy zbiór krótkich tekstów Enriquez, Niebezpieczeństwa palenia w łóżku, zresztą opublikowany wraz z opowiadaniami z wspomnianego wcześniej tomu. Warto wspomnieć, że to właśnie Niebezpieczeństwa palenia w łóżku ukazały się jako pierwsze w tłumaczeniu z hiszpańskiego na angielski i spotkały się w świecie anglojęzycznej literatury z entuzjastycznymi recenzjami.
Tematyka opowiadań Enriquez wiernie odpowiada temu, co znamy już z Naszej części nocy. Czytamy o dorastaniu w lepszych i gorszych dzielnicach, o zerwanych, nieudanych związkach, zaginionych dzieciach, uzależnieniach, chorobach fizycznych i psychicznych. Gęstej, zawiesistej atmosferze towarzyszą nadrealne, upiorne wizje, za każdym razem wypływające z bardzo konkretnych doświadczeń, osadzone w atmosferze i historii miejsca. Jeśli do czyichś drzwi puka duch dziecka, to wynika to z faktycznych zabójstw, do jakich dochodziło w okolicy. Przerażające, niezrozumiałe hałasy w hotelu wiążą się z tym, że za czasów rządów junty w tym samym budynku torturowano więźniów. Skojarzenia bywają nieoczywiste: Buenos Aires z opowieści Enriquez – zresztą tak samo jak pojawiająca się w jednym z tekstów Barcelona – nie przypomina miasta z turystycznych folderów. Drastyczne chwilami sceny zawsze pochodzą ze zwykłego, codziennego życia; nawet zatykający nozdrza smród może po prostu oznaczać pozostawione w wyłączonej lodówce zepsute jedzenie.
Wśród niedługich, pisanych zwięzłym, ale bardzo obrazowym językiem (który zawdzięczamy też tłumaczce, Marcie Jordan) opowiadań każdy z czytelników znajdzie zapewne swoje ulubione. Do moich należą Zatrute lata – obraz pełnego narkotyków i alkoholu dorastania młodych dziewczyn na tle zmieniającego się kraju, w którym jedyną stałą jest bezwzględność i okrucieństwo nastolatków; Zielony, czerwony, pomarańczowawy, pokazujące odcięcie od świata na tle nostalgii za czasami młodego internetu; luźno kojarząca się z Zagubioną autostradą Davida Lyncha Pajęcza sieć, gdzie podróż po bezludziu przynosi zaskakującą zmianę w życiu narratorki, i tytułowe Niebezpieczeństwa palenia w łóżku. To ostatnie jest prawdziwym majstersztykiem obrazowania: krótka historia mówi jednocześnie o depresji, o sile skojarzeń i pełnej grozy magiczności, którą można znaleźć nawet pod własnym kocem.
Zebrane w nowym wydaniu teksty lepiej czytać powoli, dawkując sobie kolejne opowiadania: szybka lektura może wywołać pewien efekt powtarzalności, zwłaszcza w połączeniu z Naszą częścią nocy (zmodyfikowana i rozbudowana wersja jednej ze składowych zbiorku, Domu Adeli stanowi zresztą istotną część wspomnianej powieści). Warto też poznawać niepokojącą prozę Enriquez, właśnie zaczynając od opowiadań: jeśli ktoś nie zna jeszcze Naszej części nocy, powinien czym prędzej sięgnąć po Niebezpieczeństwa palenia w łóżku. Tych, którzy mają już lekturę jedynej wydanej w Polsce powieści argentyńskiej pisarki za sobą, do krótszych tekstów autorki raczej nie będzie trzeba namawiać.