Roy Complain oraz jego plemię żyją w porośniętych dziką roślinnością Kwaterach i walczą o przetrwanie w nieprzyjaznym świecie. Wrogami, oprócz innych plemion i dzikich zwierząt, są też mityczni Ludzie z Dziobu, legendarni Giganci i przerażający Obcy. Jedna z legend głosi, że wszystkie Pokłady są zamknięte w pojemniku zwanym statkiem, który przemierza pustkę od jednego świata do drugiego. Complain nie wie, które opowieści starszyzny są prawdziwe. W trakcie wyczerpującej, pełnej niebezpieczeństw wyprawy przekona się, że mityczny statek skrywa liczne tajemnice, a prawda jest jeszcze bardziej przerażająca.
Premiera (Świat)
13 lutego 1958Premiera (Polska)
5 sierpnia 2019ISBN
978-83-8062-598-3Polskie tłumaczenie
Maciej RaginiakLiczba stron
288Gatunek:
Science fictionWydawca:
Polska: Rebis
Najnowsza recenzja redakcji
Science fiction jest tym gatunkiem, który lubuje się w eksperymentowaniu na społecznościach, zazwyczaj ludzkich, celem sprawdzenia, jak zmienione warunki mogą wpływać na wiele aspektów życia inteligentnych istot. Kontrolowane warunki, jakie zapewnia wyobraźnia pisarza, dają szerokie możliwości pokazania, jak wiele z naszego człowieczeństwa zależy od środowiska i czynników, które w teorii są niezależne. Brian W. Aldiss w powieści Non Stop pokazuje społeczność, która nieświadoma swojej prawdziwej sytuacji, staje przed poważnymi problemami związanymi z jej pochodzeniem.
Roy Complain jest zwykłym członkiem swojego plemienia, niczym się nie wyróżnia, prowadzi niemalże nudne życie. Nie kwestionuje tego, że jego świat to przedziwna mieszanka dżungli i stali, że raz na cztery dni jest dość ciemno i świecą tylko niektóre, dość przytłumione źródła światła. Nie ma żadnej głębszej refleksji, dopóki podczas zdobywania jedzenia nie traci żony porwanej przez inne plemię. Wstrząśnięty poddaje się przekonującym słowom swego kapłana zapewniającego go, że tak naprawdę żyją w zamkniętej przestrzeni statku kosmicznego, który leci przez niezmierzony wszechświat do określonego, lecz im już nieznanego celu. Kapłan zbiera niewielką ekipę, która ma razem z nim dotrzeć do legendarnej Sterowni, gdzie będą mogli ustalić kurs na Ziemię, niezwykle mityczną krainę, z której pochodzą ludzie. Świadomi tego, że przeciw sobie mają inne plemiona, tajemniczych Ludzi z Dziobu oraz Obcych, wybierają się w podróż, która w efekcie zmieni kruchą równowagę sił między wszystkimi obecnymi na statku.
Aldiss stworzył powieść, w której ludzkość porywa się na przedsięwzięcie oparte wyłącznie na przypowieściach, legendach i mitach. Ich rozumienie świata jest specyficzne dla społeczności, która od pokoleń żyje w nietypowej przestrzeni, karmiona plotkami, które dla czytelnika są dość jasnymi opisami urządzeń popularnych w całej science fiction, jak choćby tworzenie zwierząt do jedzenia z własnego oddechu i łapanie ich w powietrzu – każdy, kto widział kilka odcinków Star Treka bez problemu rozpoznaje podajnik jedzenia. Non stop jest mocne takimi właśnie przetworzeniami, które zasiedlają umysły mieszkańców statku, nawet jeśli ich możliwości poznawcze świata są ograniczone.
Non stop to powieść science fiction, która mimo upływu lat nie zestarzała się i wciąż jest doskonałą lekturą. Pokazuje zagrożenia, jakie mogą wynikać z wielopokoleniowych podróży kosmicznych, które mogą być narażone na zerwanie więzi z pierwotną kulturą, która wysłała załogę w kosmos. Powieść ta również ciekawie pokazuje przekształcenie wiedzy w mitologię, kiedy brakuje możliwości kontrolowania środowiska i działania statku zdają się być równoważne z wyższymi siłami.