fot. Liam Daniel/Netflix © 2022

Serial Netflixa The Sandman bazuje na komiksie autorstwa Neila Gaimana o tym samym tytule. Produkcja przedstawia historię Morfeusza, który spędził dziesięciolecia w podobnej do jaja szklanej klatce, gdzie został uwięziony przez okultystycznego przywódcę Rodericka Burgessa, który obiecuje, że go uwolni, jeśli przywróci jego syna do życia. 

Podczas jego niewoli zarówno sny, jak i koszmary mogą swobodnie wędrować po ziemi, a ludzie na całym świecie zostają dotknięci dziwną chorobą – jedni błagają o sen, który nie nadchodzi, inni natomiast są wiecznymi lunatykami. Jeszcze inni natomiast zasypiają, by nigdy się nie obudzić. 

Zobacz także:

-

Sandman: sezon 1, odcinek 1-10 – recenzja

-

Sandman - dlaczego w serialu nie znajdziemy odniesień do uniwersum DC? Neil Gaiman tłumaczy

The Sandman – zainspirowany prawdziwą historią?

Śpiączka, która pojawia się w serialu i komiksie, została najpewniej zainspirowana prawdziwą chorobą, która zaatakowała świat na początku XX wieku. Przyczyna tej epidemii do dziś pozostaje nieznana. 

Choroba po raz pierwszy została opisana w 1917 roku przez doktora Constantina von Economo. Encephalitis lethargica wprowadzała swoje ofiary w stan podobny do głębokiego snu, w którym osoba znajdowała się w bezruchu. Niektórzy z zarażonych zmieniali się właściwie w żywe, oddychające posągi, podczas wykonywania zwykłych czynności, jak praca czy jedzenie obiadu. 

Nazwa choroby i okres, w którym się pojawiła, pasuje do wydarzeń z serialu – w pierwszym odcinku dowiadujemy się, że choroba nazwana przez lekarzy encephalitis lethargica opanowała świat, który wkrótce znowu będzie w stanie wojny, co jest odniesieniem do I i II wojny światowej. Na ekranie można zobaczyć szpital wypełniony pacjentami pozbawionymi snu oraz takimi, niemogącymi się obudzić. 

Dokładna przyczyna choroby do dziś pozostaje nieznana – przypuszcza się, że może mieć ona związek z pandemią grypy hiszpanki, która zaatakowała świat w 1918 roku. Mimo to nie ma dowodów na to, że te dwie choroby są ze sobą powiązane. Teoretyzowano także na temat związku encephalitis lethargica z polio oraz o możliwości, że jest to wynik choroby autoimmunologicznej. W 2004 roku wysunięto teorię, że przyczyną jest rzadka bakteria z rodzaju paciorkowców, ale ze względu na małą ilość i słabą jakość tkanek z okresu epidemii oraz niewielką liczbę nowych przypadków, badania nie dało się powtórzyć, dlatego teoria pozostała tylko teorią. 

W czasie epidemii do symptomów należały między innymi: gorączka, majaczenie, mimowolne ruchy, bóle głowy i sztywność mięśni. W najgorszych przypadkach pacjenci zapadali w dziwną, trwającą dziesięciolecia śpiączkę. W najcięższej postaci choroby szansa na przeżycie wynosiła zaledwie 50%. 

Jednak nawet ci, którym udało się wybudzić, mogli wykazywać oznaki przewlekłej formy choroby, która potrafiła dać symptomy nawet po wielu latach. Wśród nich znajdowała się między innymi duża sztywność górnej części ciała, która sprawiała, że nie mogli się ruszać, a ich twarze były niczym maski. Większość z takich osób trafiła do szpitali, gdzie spędzała resztę życia.

Co zaskakujące ten rodzaj paraliżu można było chwilowo przerwać na przykład przez rzucenie piłki czy włączenie muzyki. Jeden z lekarzy w 1969 roku postanowił podać pacjentom lek dający pozytywne rezultaty w leczeniu choroby Parkinsona, który dał natychmiastowe i niemal cudowne efekty. Efekt nie był jednak doskonały – choć pacjenci wybudzili się ze śpiączki, lek nie pomógł na uszkodzone przez chorobę połączenia nerwowe. Ostatecznie zaprzestano leczenia, a chorzy wrócili do wcześniejszego stanu. W czasie ich powrotu do zdrowia pacjenci podzielili się swoimi doświadczeniami z okresu prawie 50 lat – o ile jednym wydawało się, że nie minęła tylko chwila, inni pozostawali świadomi wszystkiego, co działo się dookoła nich przez wszystkie lata. Dr Sacks opisał swoje doświadczenia w książce, która została potem zekranizowana w filmie Przebudzenia.

Wydaje się, że pandemia ograniczyła się zaledwie do kilkunastu lat – w okresie 1941-2009 odnotowano zaledwie 200 podobnych przypadków. Nie ma jednak pewności, ze nowi pacjenci cierpią na dokładnie tę samą chorobę, co w czasie epidemii na początku XX wieku. 

Epidemia encephalitis lethargica pozostaje jedna z największych zagadek współczesnej medycyny. Jej przyczyna jest nieznana, nie wiadomo także, czemu pojawiła się tak nagle i dlaczego tak wiele przypadków pojawiło się równocześnie. Nie ma także pewności, czy epidemia nie powtórzy się w przyszłości. 

The Sandman – obsada. W czym wcześniej grali? 

W obsadzie serialu The Sandman wystąpili między innymi: Tom Sturridge, Gwendoline Christie, Boyd Holbrook, Jenna Coleman, David Thewlis, Joely Richardson, Mason Alexander Park, Kirby Howell-Baptiste, Razane Jammal, Charles Dance, Vivienne Acheampong, Stephen Fry, Donna Preston, Asim Chaudhry, Sanjeev Bhaskar czy Niamh Walsh.

Jeśli przeglądacie ten artykuł na smartfonie to pamiętajcie o tym, żeby kliknąć w galerię – rozwiną się wtedy pełne zdjęcia i ich opisy.

fot. Netflix © 2022