Rebis

Wydaje mi się, że do pisania o niektórych sprawach trzeba po prostu dojrzeć. Powieść o sensie życia ma, jak dla mnie, wartość tylko i wyłącznie wtedy, gdy została stworzona z przemyśleń wynikających z własnego bagażu doświadczeń. Clara Usón urodziła się w 1961 roku w Barcelonie. Nic zatem dziwnego, że w Nieśmiałym zabójcy na pierwszy plan wyłania się jej przekonywująca dojrzałość zarówno w roli kobiety, jak i pisarki. Książka zawiera wiele wątków autobiograficznych, o których z pewnością pisać nie było łatwo. Pierwsze niespełnione nadzieje, trudne relacje z matką, nałogi prowadzące wprost do samozagłady. Wszystko to wielu z nas wolałoby pozostawić za kurtyną milczenia. Dojrzały pisarz potrafi jednak nawet z najbardziej bolesnych życiowych zakrętów i porażek wyciągnąć wartość dla swoich czytelników. Jednak nie tylko na tym opiera się kunszt Clary Usón. Jej opowieść to rwąca rzeka. Złapani w jej nurt możemy bardzo szybko utonąć lub poddać się i swobodnie płynąć w kierunku wskazanym przez pisarkę. Gdzieś w tyle, daleko za nami pozostać musi nasze upodobanie do logicznego uporządkowania wypadków. Usón praktykuje pisarstwo oparte na wolności, dlatego nic nie przeszkadza jej w tworzeniu nagłych przeskoków do wątków z życia Sandry Mozarovski – młodziutkiej aktoreczki, Ludwiga Wittgensteina – austriackiego myśliciela czy nawet samego Jana Karola – króla Hiszpanii. Na pozór przytaczane przez nią wątki nie mają ze sobą żadnego związku. Jednak, gdy damy się porwać nurtowi powieści, nagle wyłania się z nich całej jej piękno i sens.

Można przyjąć, że Clara Usón jest główną bohaterką swojej książki. Tylko malutki kroczek za nią, ale jednak na drugim planie, znajduje się Sandra Mozarovski - gwiazda hiszpańskiego kina, która zginęła w niewyjaśnionych okolicznościach, mając zaledwie 19 lat. Usón stara się rozwikłać tajemnicę śmierci aktorki, powołując się na informacje zaczerpnięte z programów telewizyjnych, książek czy gazet. Cała jej narracja ma jednak podwójne dno. Historia Sandry idealnie obrazuje pozycję kobiet w Hiszpanii w latach 70. Warto dodać, że aktorka grała głównie w horrorach erotycznych i większość jej ról bazowała na pozornie niewinnym, czy nawet nieumyślnym, prezentowaniu nagości. Clara Usón świetnie wykorzystuje postać młodej, pięknej dziewczyny do zabrania głosu w sprawie uprzedmiotowienia kobiet. Pokazuje, jak łatwo można manipulować jej historią, tylko dlatego że nie jest mężczyzną. 

Źródło: Rebis

Mimo tego, że w dorobku Sandry Mozarovski trudno doszukiwać się ambitnych produkcji (a może właśnie ze względu na to?), Usón postanawia „zatrudnić” ją w filmie o własnym życiu. Opisując poszczególne kadry, prowadzi nas w głąb coraz bardziej mrocznej historii. Przypomina to trochę opowieści z gabinetu psychiatry, gdzie pacjentom łatwiej jest opowiedzieć o swoim problemie, wykorzystując do tego wyimaginowaną postać kolegi lub znajomego. Przeniesienie własnych doświadczeń na barki kogoś z zewnątrz odblokowuje możliwość mówienia o nawet najbardziej delikatnych czy wstydliwych kwestiach.

W mój gust czytelniczy Nieśmiałym zabójcą Clara Usón trafiła bezbłędnie. Żałuję nawet, że jest to jedyna jej książka przetłumaczona jak do tej pory na język polski. Raczej trudno się spodziewać, że pozycja ta podbije listy bestsellerów. Sam fakt, że traktuje o niezwykle poważnych, filozoficznych wręcz kwestiach, skazuje ją na brak uwagi ze strony tych, dla których literatura jest przede wszystkim źródłem rozrywki czy też odskocznią od codzienności. Clara Usón  jest oryginałem wśród współczesnych pisarzy i tym samym wyróżnia się napisana przez nią powieść. Jeśli zatem poszukujecie czegoś więcej niż kolejnego „trzymającego w napięciu” thrillera czy opowieści „o prawdziwej miłości, która pokona wszelkie przeszkody”, to z pewnością będziecie zachwyceni.