Czy filmy Marvela są coraz gorsze? Dane mówią same za siebie

Mecenas She-Hulk, Ant-Man i Osa: Kwantomania, Eternals – to tylko niektóre produkcje z 4. i 5. fazy MCU, które dostały fatalne recenzje. W momencie, gdy wiele osób zastanawia się, czy filmy Marvela stają się coraz gorsze, z pomocą przychodzą dane z największych serwisów recenzenckich.

Autopromocja

Autopromocja

Paulina Guz 11 kwietnia 2023 o 12:54

Tagi: marvel

Paulina Guz 11 kwietnia 2023 o 12:54

Tagi: marvel

fot. Marvel/MovieWeb

Reklama

Wiele osób twierdzi, że Kinowe Uniwersum Marvela skończyło się po filmie Avengers: Endgame. Niektóre nowe tytuły, takie jak Mecenas She-Hulk czy Ant-Man i Osa: Kwantomania, zdobyły dużo negatywnych recenzji. Fani narzekają między innymi na to, że dla producentów ważna jest ilość, a nie jakość produkcji. Do tego niektórzy superbohaterowie cierpią na tym, że zamiast zmierzyć się najpierw z lokalnym niebezpieczeństwem, od początku muszą być ściśle powiązani z resztą uniwersum.

Jednak pytanie brzmi: czy filmy Marvela naprawdę stają się coraz gorsze? Odpowiedzi możemy znaleźć w nowym raporcie opublikowanym przez The Direct. Zawiera on dane z trzech najważniejszych serwisów internetowych, na których widzowie i krytycy mogą recenzować filmy i seriale: Rotten Tomatoes, Metacritic i CinemaScore. Wyniki możecie zobaczyć poniżej.

MCU - największe błędy i problemy 4. i 5. fazy Kinowego Uniwersum Marvela

Niemal każdy z nowych filmów w trakcie kampanii promocyjnej zostaje w ten czy inny sposób porównany do produkcji Avengers: Koniec gry – rzecz w tym, że z jednej strony analogie te wydają się całkowicie nieuzasadnione, z drugiej samo Endgame podniosło oczekiwania fanów do tego stopnia, iż żadna odsłona MCU – zwłaszcza te poświęcone samodzielnym bohaterom – nie jest w stanie im sprostać. Na tym polu Marvel Studios może padać ofiarą bądź co bądź nakręcanego przez same siebie „hajpu”.

Źródło: Marvel

Wszechobecna skala Endgame – zauważmy, że w 4. fazie MCU właściwie każdy projekt traktował o większym zagrożeniu, które mogło unicestwić kraj (Ms. Marvel), planetę (Eternals) czy nawet wieloświat (Loki). Siłą rzeczy brakuje historii o „lokalnym” wymiarze, jakby Marvel Studios zdawało sobie sprawę, że widzowie nie są w stanie wciągnąć się w akcję rozgrywającą się w mniejszej skali.

Obecność mutantów w MCU jest raz po raz sugerowana, jednak w dalszym ciągu – i być może zbyt długo - czekamy w tej kwestii na oficjalne ogłoszenia. Fani produkcji Marvel Studios w zeszłym roku słyszeli o „mutantach” w odniesieniu do Ms. Marvel i Namora, a w filmie Doktor Strange 2 pojawił się portretujący Charlesa Xaviera Patrick Stewart. Wciąż jednak nie wiemy, jaki w chwili obecnej jest status istot z genem X w całym projekcie.

Koncepcja multiwersum może być zbyt ambitna jak na Kinowe Uniwersum Marvela – twórcy uciekają się do przeróżnych, choćby graficznych (vide serial Loki) sztuczek, które mają wytłumaczyć odbiorcom zasady istnienia wieloświata, lecz w sieci wciąż możemy napotkać na niekończące się dyskusje o takich aspektach jak warianty czy alternatywne linie czasowe (ilu z widzów ma świadomość, że Sinister Strange i Strange Supreme to dwie różne osoby?).

MCU może w dodatku banalizować koncepcję multiwersum poprzez kodyfikowanie w umysłach odbiorców, że należy na nią patrzeć przez pryzmat pobudzających wyobraźnię gościnnych występów – przykładami na tym polu są m.in. Iluminaci z Doktora Strange’a 2 czy inne wersje Spider-Mana i jego wrogów w Bez drogi do domu. Widz może wpadać w konfuzję, jeśli z jednej strony wpaja się mu, jak poważne konsekwencje niesie ze sobą istnienie wieloświata (Doktor Strange 2, Ant-Man 3), natomiast z drugiej każe spoglądać na ten aspekt w odwołaniu do frajdy związanej z tym czy innym cameo.

Multiwersum jako obniżenie stawki przedstawionych wydarzeń – nieuchronną konsekwencją wprowadzenia wieloświata do MCU jest fakt, że śmierć danej postaci prawdopodobnie nigdy nie będzie definitywna; na potrzeby projektu można przecież ściągnąć wariant bohatera lub złoczyńcy z alternatywnej rzeczywistości.

Fatalne traktowanie pracowników zajmujących się efektami specjalnymi – najnowszym przykładem jest sposób podejścia do specjalistów od CGI pracujących przy Ant-Manie 3. Marvel Studios wyznacza im niemożliwe do zrealizowania terminy, oferując przy tym często dyskusyjną zapłatę za ich usługi.

Efekty specjalne – to naturalna konsekwencja poprzedniego problemu. Nie da się ukryć, że w 4. fazie MCU CGI prezentuje się znacznie gorzej niż w poprzednich odsłonach projektu, na co najlepszymi dowodami są wizualne ekspozycje w filmach Eternals czy Kwantomania. Nawet Taika Waititi wyraził się krytycznie na temat efektów specjalnych w reżyserowanym przez siebie Thor: miłość i grom.

Wydaje się, że w 4. fazie MCU stanowczo zbyt mało czasu poświęcono na przedstawienie Kanga jako głównego zagrożenia kolejnych etapów projektu – ten aspekt poruszono w zasadzie wyłącznie w serialu Loki. Przypomnijmy, że Marvel Studios aż przez 6 lat ustawiało podwaliny pod pokazanie Thanosa jako największego złoczyńcy Sagi Nieskończoności.

Nadprodukcja filmów i seriali MCU – w skład 4. fazy przez 2 lata jej istnienia weszło aż 7 filmów, 8 seriali i 2 programy specjalne (Wilkołak nocą i Strażnicy Galaktyki: Coraz bliżej święta), podczas gdy wszystkie trzy poprzednie fazy na przestrzeni 11 lat doczekały się 23 filmów. Siłą rzeczy widzowie mogą odczuwać na tym polu przesyt.

Ilość zamiast jakości – to bezpośrednia konsekwencja nadprodukcji filmów i seriali. Choć te coraz częściej spotykają się z chłodnym przyjęciem ze strony fanów i widzów, Marvel Studios w dalszym ciągu – i to pomimo szumnych zapowiedzi – zamierza wypuszczać kilka odsłon MCU rocznie. W latach 2023-2024 będzie to aż 6 filmów i 7 seriali wchodzących w skład projektu.

Ogromny problem z ukazywaniem świata naznaczonego pstryknięciem Thanosem i Blipem – zauważmy, że akcję serialu Falcon i Zimowy żołnierz i filmu Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni dzieli zaledwie kilka tygodni. Tymczasem w pierwszym z nich eksponowano żałobę i chaos powstały po krucjacie Szalonego Tytana, natomiast w drugim te skutki wydawały się całkowicie nieobecne.

Wprowadzanie zbyt wielu niepowiązanych ze sobą na poziomie fabularnym postaci – w 4. fazie MCU na ekranie debiutowali tacy bohaterowie jak Moon Knight, Shang-Chi, Jelena Biełowa, Namor, She-Hulk czy członkowie Eternals. Choć ich ekspozycja pomogła poszerzyć projekt, nie jest jasne, kiedy i czy w ogóle poszczególne postacie zobaczymy razem w jednym filmie bądź serialu.

Niejasny status seriali superbohaterskich Netfliksa – choć w 4. fazie MCU widzieliśmy już Daredevila portretowanego przez Charliego Coxa i Kingpina w wersji Vincenta D’Onofrio, nadal nie wiemy, czy mówimy tu o tych samych inkarnacjach postaci, które ukazano w serialu Daredevil od Netfliksa. Szybkie wyjaśnienie tej kwestii zapowiadano już w czasie emisji Hawkeye’a – od tamtej pory minął przeszło rok.

Status innych produkcji opartych na komiksach Marvela w MCU – problem bardzo podobny do kwestii produkcji superbohaterskich Netfliksa. Wydaje się, że włodarze Domu Pomysłów powinni raz na zawsze rozstrzygnąć kwestię, czy filmy o Spider-Manie, X-Menach czy nawet Fantastycznej Czwórce powinniśmy traktować jako pełnoprawne odsłony Kinowego Uniwersum Marvela.

MCU coraz bardziej zamyka się na nowych bądź towarzyszących projektowi okazjonalnie odbiorców – aby czerpać pełną przyjemność z seansu, widzowie powinni mieć wiedzę o wielu, jeśli nie o wszystkich poprzednich odsłonach Kinowego Uniwersum Marvela i innych produkcjach opartych na komiksach Domu Pomysłów. Tylko wtedy byliby w stanie całkowicie pojąć entuzjazm związany choćby z gościnnymi występami w Doktorze Strange’u 2 czy Bez drogi do domu.

Maksymalne skracanie pełnych historii konkretnych postaci – przypadek She-Hulk i Moon Knighta, o których seriale najprawdopodobniej nie dostaną 2. sezonu, pokazuje, że Marvel Studios wyjątkowo śpieszy się z ukazaniem dojrzewania emocjonalnego poszczególnych herosów, choć nie jest jasne, czy ci kiedykolwiek na ekranie powrócą. Pytanie o sens ich ekspozycji wydaje się całkowicie zasadne.

4. faza MCU przeszła bez większego echa – poprzednią kończyły Endgame i jej epilog w postaci filmu Spider-Man: Daleko od domu, podczas gdy ostatnią świąteczny program poświęcony Strażnikom Galaktyki. Już sam ten fakt rodzi pytanie o to, czy Marvel Studios nie chciało jak najszybciej wyjść z fazy spotykającej się z narastającą krytyką; innym tropem w tej sprawie może być tak błyskawiczne ogłoszenie kolejnych faz.

Nieumiejętne operowanie rozwojem emocjonalnym danych postaci – przypadki Wandy Maximoff i Thora pokazują, że bohaterowie, którzy wcześniej zmagali się ze stratą najbliższych i traumami, w 4. fazie MCU musieli jeszcze raz odrobić tę samą lekcję emocjonalną, jakby scenarzyści nie mieli pojęcia, w jakim kierunku powinna teraz zmierzać ich historia.

Problem złoczyńców – choć w 4. fazie MCU pokazano tak zapadających w pamięć antagonistów jak Wenwu czy Ten, Który Trwa, większość łotrów wypadła przeciętnie. Najlepszym przykładem wydaje się Najima z serialu Ms. Marvel, której wątek jest powszechnie krytykowany jako fabularna „zapchajdziura”.

Ścisłe trzymanie się kategorii PG-13 – na tym polu Marvel Studios doszło do absurdu, gdy jego włodarze przed premierą Moon Knighta wspominali o „przesunięciu granicy” tej kategorii wiekowej; jak to przesunięcie wyglądało, każdy widział. Wydaje się, że ofiarą podobnego problemu padli Gorr, Rzeźnik Bogów czy wrzucony w cukierkową otoczkę świata She-Hulk Daredevil.

Wzbudzanie empatii względem poszczególnych postaci na siłę – ze słów Kevina Feige i spółki wynika, że brali oni za pewnik współczucie odbiorców dla Wandy Maximoff czy Ameriki Chavez z Doktora Strange’a 2. Sęk w tym, że w pierwszym przypadku aspekt był o niebo bardziej skomplikowany (mówimy tu o empatii dla istoty, która zostaje odrzucona przez bądź co bądź nie swoje dzieci i wielokrotnie odbierała innym ludziom życie), natomiast w drugim wykładano go łopatą, odtwarzając wspomnienia Chavez w ekspresowym tempie.

Pozorowanie istnienia „większego planu” – choć Kevin Feige i inni włodarze Marvel Studios wszem wobec zapewniają, że cały projekt jest konsekwentnie rozwijany według większego zamysłu, wydaje się, że firma działa na tym polu najczęściej poprzez szybkie reagowanie na bieżące wydarzenia, co może wprawiać w konfuzję. Mogą o tym zaświadczać choćby przesunięcie premiery filmu The Marvels, pośpieszne przygotowywanie efektów specjalnych na ostatnią chwilę czy szumne zapowiedzi Marvela i Disneya o powrocie do stawiania jakości nad ilością produkcji.

Schemat wypuszczania odcinków w Disney+ - wiele wskazuje na to, że Marvel Studios nie do końca zdaje sobie sprawę z możliwości tkwiących w ukazywaniu różnych odsłon MCU w platformie VOD. Poza nielicznymi wyjątkami seriale Domu Pomysłów emitowane są na podobnej na zasadzie: większość odcinków poświęcona jest obecnemu położeniu życiowemu bohatera, natomiast złoczyńca wydaje się wprowadzony rzutem na taśmę w jednym z ostatnich odcinków. Przykładem może być choćby Ms. Marvel czy Hawkeye.

Nowe pokolenie herosów nadal żyje w cieniu wielkich poprzedników, co widać choćby w przypadku Kate Bishop, Riri Williams czy Ms. Marvel. Nie jest jasne, w jaki sposób Marvel Studios zamierza przekonać widzów, że każda z wymienionych wyżej postaci miałaby zostać pełnoprawnym następcą bądź następczynią Hawkeye’a, Iron Mana bądź Kapitan Marvel.

Sposób wprowadzania nowych, młodszych herosów – właściwie każdy z nich przychodzi do MCU wraz z ikoną tego świata, jak choćby w przypadku Ameriki Chavez i Doktora Strange’a. Taki obrót spraw może sugerować, że Marvel Studios nie jest pewne potencjału drzemiącego w nowych postaciach.

MCU eksperymentuje, ale robi to niewystarczająco odważnie – w 4. fazie Kinowego Uniwersum Marvela zobaczyliśmy kilka produkcji, które mniej lub bardziej próbowały zerwać z klasyczną konwencją superbohaterską, by przywołać w tym miejscu przypadki Eternals, WandaVision lub Moon Knighta. Zauważmy jednak, że w ostatecznym rozrachunku każda z tych odsłon projektu została przemielona przez superbohaterskie schematy, najczęściej uwidaczniające się w sposobie ekspozycji złoczyńców.

Rola Kevina Feige – choć szef Marvel Studios w dalszym ciągu uznawany jest za gwaranta sukcesu, nie jest wykluczone, że liczba projektów, nad którymi sprawowuje pieczę, mogła go po prostu przerosnąć. Pewnym tropem na tym polu jest kampania promocyjna Doktora Strange’a 2, którą Feige podsumowywał jako „zbyt spoilerową”, bądź wstrzymanie procesu produkcji filmu Blade; prezes filmowego Domu Pomysłów z powodu „napiętego grafiku” nie zainterweniował w czasie kłótni o kształt scenariusza i podczas odejścia poprzedniego reżysera, o czym donosił Hollywood Reporter.

Zbyt dużo produkcji 4. fazy MCU ma zbyt wiele różnych zadań – niektóre z nich wprowadzają więc bohaterów, inne są swoistym wehikułem czasu (Czarna Wdowa), pełnią funkcję nostalgiczną (Czarna Pantera po wyjęciu wątku Namora) czy poszerzają mitologię (Eternals). Zaledwie kilka z nich łączy się ze sobą, ustawiając także podwaliny pod dalszą ekspozycję koncepcji multiwersum – jak choćby w przypadku Doktora Strange’a 2 i Bez drogi do domu.

Marnowanie aktorskiego potencjału na gościnne występy – choć cameo znanych aktorów z całą pewnością wpasowuje się w gusta niektórych odbiorców, pojawia się pytanie czy takie gwiazdy jak John Krasinski bądź Patrick Stewart powinny pojawiać się na ekranie w zasadzie wyłącznie w jednej sekwencji.

Brak wizji przy ekspozycji poszczególnych lokacji – przykładem jest choćby rządzony przez Namora Talokan, który w ustach protagonistów urasta do rangi najpiękniejszego miejsca na świecie, by później zostać przedstawionym na ekranie w ramach kilku krótkich ujęć, przepełnionych odcieniami czerni, przez które trudno rozpoznać konkretne kształty czy budowle.

Słabsze niż w poprzednich fazach zarządzanie emocjami widzów poprzez zwiastuny – zauważmy, że trailery odsłon MCU przed jego 4. fazą wzbudzały w odbiorcach takie emocje, że ich efektem stawały się niekończące się dyskusje, analizy i ponowne odtworzenia. Teraz zwiastuny (z nielicznymi wyjątkami, jak w przypadku Czarnej Pantery 2) wydają się powszednieć, jakby były już tylko i aż zwyczajną zapowiedzią kolejnego filmu bądź serialu.

Żart jako odpowiedź na wszystko – co prawda żarty były w MCU wszechobecne już wcześniej, jednak w 4. fazie projektu z niejasnych przyczyn stały się motorem napędowym fabuły (Mecenas She-Hulk) bądź za ich pomocą diagnozowano popularność poprzednich filmów (Taika Waititi przesadzający z humorem sytuacyjnym w Miłości i gromie, jakby wierzył, że jest to główne źródło miłości widzów do produkcji Thor: Ragnarok).

Pobieżne sięganie po mitologię komiksową – dobrym przykładem jest film Thor: miłość i grom, w którym zobaczyliśmy Wieczność, jeden z najpotężniejszych bytów w świecie Marvela, czy miasto bogów. W obu przypadkach elementy te ukazano naprędce, bez większego wytłumaczenia, jakby filmowy oddział Domu Pomysłów wolał serwować widzom „wycieczkę” po postaciach i lokacjach, niż rzeczywiście się im przyglądać.

Przesadzanie z fanserwisem – choć filmy Spider-Man: Bez drogi do domu i Doktor Strange w multiwersum obłędu zostały dobrze przyjęte przez krytyków i widzów, oba zrodziły pytanie o to, czy Marvel Studios nie dochodzi już do ściany w kwestii gry na sentymentach odbiorców. Fanserwis potrafi co prawda przyciągać do kin, lecz z drugiej strony wpływa na nasz odbiór samej warstwy fabularnej, niejednokrotnie zupełnie ją przysłaniając.

Coraz więcej postaci robiących za momentami niepotrzebne tło wydarzeń – America Chavez w Doktorze Strange’u 2, Walkiria w Miłości i gromie czy nawet Osa w Kwantomanii; co łączy te bohaterki? Gdyby wykreślić je ze scenariusza, nie miałoby to praktycznie żadnego wpływu na ekranowe wydarzenia.

Nieustanne podsyłanie mylnych tropów, z których koniec końców niewiele wynika – ten problem najlepiej wyraża wszechobecne doszukiwanie się Mefisto w WandaVision, do czego zresztą przyczyniali się sami twórcy.

Monumentalne wydarzenia, które nic nie zmieniają – zauważmy, że w filmie Eternals na londyńskim niebie pojawił się Arishem Sędzia. Choć akcja Moon Knighta również rozgrywa się w stolicy Wielkiej Brytanii, z ekranu nie pada choćby wzmianka o zstąpieniu wszechpotężnego Celestianina. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku Doktora Strange’a 2; w filmie tak mocno czerpiącym z koncepcji multiwersum bohaterowie nawet nie zająknęli się o zabiciu przez Sylvie Tego, Który Trwa i zaburzeniu Świętej Chronologii.

Czy filmy Marvela są coraz gorsze? Dane z Rotten Tomatoes

Rotten Tomatoes pokazuje procent pozytywnych recenzji. Filmy, które warto zobaczyć, są określane jako "świeże", za to te poniżej 60% są uznawane za "zgniłe". Poniżej znajduje się tabela, która przedstawia oceny profesjonalnych recenzentów na Rotten Tomatoes.

Tylko trzy z dwunastu filmów z 1. i 2. fazy MCU zostały ocenione przez krytyków poniżej 75%. Najwięcej pozytywnych recenzji miała 3. faza MCU. Nawet najgorzej przyjęta Kapitan Marvel zdobyła wynik 79%.

Dopiero w 4. fazie MCU pojawił się pierwszy "zgniły" film Marvela – Eternals zdobyło zaledwie 47% pozytywnych recenzji. Tylko trzy filmy zostały uznane za "świeże", czyli Shang-Chi i legenda dziesięciu pierścieni, Spider-Man: No Way Home i Czarna Pantera: Wakanda w moim sercu. Jednak warto odnotować, że Shang-Chi i nowy Pajączek zdobyły ponad 90% procent pozytywnych recenzji, co udało się zaledwie 12 filmom Marvela. Z kolei w 5. fazie MCU pojawi się drugi "zgniły" film Marvela, czyli Ant-Man i Osa Kwantomania, z wynikiem 47% pozytywnych recenzji. To wyjątkowo słaby wstęp do Sagi Multiwersum.

Kolejna tabela przedstawia oceny widzów na Rotten Tomatoes. Użytkownicy oceniają filmy w skali od 0 do 5. Progiem pozytywnego wyniku jest ocena 3.5.

Największym zaskoczeniem może być fakt, że według tej tabeli 4. faza MCU ma najlepsze oceny.

Czy filmy Marvela są coraz gorsze? Dane z Metacritic

"Metascore" na Metacritic oblicza średnią z recenzji krytyków. W skali od zera do stu wszystko powyżej 60% dostaje zieloną etykietkę, a filmy powyżej 81% są uznawane za takie, które koniecznie trzeba obejrzeć.

Poniższa tabela pokazuje oceny krytyków na Metacritic. W 2. fazie MCU aż trzy filmy spadły poniżej 60%: Iron Man 2, Thor i Thor: Mroczny świat. W 3. fazie MCU wszystkie produkcje dostały zieloną etykietkę, a oceny wahały się pomiędzy 65% a 73%.

W 4. fazie MCU – podobnie jak na Rotten Tomatoes – pojawiła się pierwsza wyjątkowo niska ocena krytyków. Eternals zdobyło zaledwie 52%. A w 5. fazie MCU film Ant-Man i Osa: Kwantomania uzyskał wynik 48%. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że żaden film w 4. fazie MCU nie przekroczył 75% na Metacritic.

Poniżej dla porównania znajdziecie tabelę z ocenami widzów na Metacritic.

Czy filmy Marvela są coraz gorsze? Dane z CinemaScore

CinemaScore działa trochę inaczej niż dwa poprzednie serwisy. W kluczowych rejonach Stanów Zjednoczonych i Kanady widzowie wypełniają ankietę bezpośrednio po seansie w pierwszy weekend. Ma to pokazać, jak czuli się fani zaraz po obejrzeniu filmu. Produkcje dostają oceny od A+ do F, jednak The Direct dla uproszczenia zmieniło je na wyniki procentowe:

A+ = 95% | A = 93% | A- = 90% | B+ = 87% | B = 85% | B- = 83%.

Żaden film Marvela na CinemaScore nie spadł poniżej B-. Co ciekawe, pierwsze B- dostało Eternals. Później ten wynik uzyskała produkcja Ant-Man i Osa: Kwantomania.