Avatar: Ogień i popiół – recenzja filmu

foto. materiały prasowe

W 2009 roku James Cameron przeprowadził istotną rewolucję wizualną w kinie. Stworzył dzieło, które w imponujący sposób zaimplementowało technologię 3D. Widzowie na całym świecie zbierali szczęki z podłogi, oglądając wykreowaną przez reżysera planetę Pandorę i zagłębiając się w jej zakamarki. Sama historia może nie była szczególnie oryginalna, ale potrafiła zaangażować i w pewien sposób zauroczyć.

Avatar był wielkim marzeniem Camerona, a w pewnym momencie stał się wręcz jego obsesją. Twórca nie mógł zająć się na dłużej żadnym innym projektem fabularnym. Jeśli jakiś trafiał na jego biurko, odsyłał go do przyjaciół i pilotował z tylnego siedzenia pomiędzy pracami nad kolejnymi częściami swojej „niebieskiej” sagi. Tak stało się chociażby z Alitą: Battle Angel, którą ostatecznie dostał Robert Rodriguez. Reżyser Desperado przyznawał otwarcie, że po każdym dniu zdjęciowym wysyłał materiały do Camerona i otrzymywał szczegółowe informacje zwrotne dotyczące tego, co należałoby poprawić.

Zdjęcia do filmów Avatar: Istota wody oraz Avatar: Ogień i popiół powstawały w tym samym czasie. Czuć, że te dwie produkcje są ze sobą ściśle powiązane, zwłaszcza pod względem fabularnym. To w gruncie rzeczy opowieść o walce patchworkowej rodziny o przetrwanie. Fabuła trzeciej części rozpoczyna się niedługo po zakończeniu poprzedniej. Jake Sully (Sam Worthington) i jego żona Neytiri (Zoe Saldana) wciąż opłakują śmierć jednego ze swoich synów, Neteyama. Wiedzą, że spokój, który zapanował, to jedynie cisza przed burzą. Ludzie, którzy ich zaatakowali, powrócą – i to z jeszcze większą siłą. Trzeba się na to przygotować.

Bohaterowie cały czas są traktowani przez plemię jak obce istoty, a wręcz intruzi, którzy nie mają nic do powiedzenia. W końcu jeden z ich synów jest człowiekiem. To właśnie troska o Pająka zmusza ich do wyruszenia w drogę. Chłopak potrzebuje nowych baterii do sprzętu umożliwiającego mu oddychanie powietrzem Pandory. Bez niego zginie.

Podczas tej podróży Jake natrafia na nowe plemię Mangkwan, żyjące w spalonej ogniem części Pandory. Jego przywódczyni, Varang, jest bezwzględna i nie bierze jeńców. Jej klan odbiera życie z przerażającą łatwością. Jednocześnie fascynuje ich nowa broń odkryta w rękach Jake’a – karabin. Aby ją zdobyć i opanować, są w stanie zrobić bardzo wiele, nawet zbratać się z pułkownikiem Quaritchem (Stephen Lang).

Avatar: Ogień i Popiół pod względem konstrukcji fabularnej jest bardzo zbliżony do części Avatar: Istota wody. Zwłaszcza ostatni akt sprawia wrażenie, jakby James Cameron powiedział sobie: „zróbmy to samo jeszcze raz, tylko na sterydach”. Rozmach jest ogromny, ale przebieg walk i ich inscenizacje są niemal identyczne. Ponownie oglądamy próbę zabijania wodnych istot w celu pozyskania drogocennego surowca oraz opór mieszkańców planety wobec ludzi, którzy chcą ją zniszczyć. Ogląda się to dobrze, ale z wyraźnym poczuciem déjà vu.

Bardzo ciekawym dodatkiem jest wspomniane plemię Mangkwan, które wygląda, jakby było inspirowane etiopskim ludem Surma, znanym z tego, że jego członkowie niemal nie rozstają się z bronią palną. W filmie Camerona Varang jest mocno zafascynowana śmiercionośnym urządzeniem, które z hukiem ciska metalowymi kulami. Wie, że posiadanie takiej broni uczyni jej klan niezwyciężonym. W przeciwieństwie do innych plemion nie zależy jej na kontakcie z naturą ani na życiu w harmonii, lecz na podbojach, grabieżach i przetrwaniu. Tego nauczyło ją dorastanie na terenach doszczętnie strawionych przez ogień.

Avatar: Ogień i popiół

Zobacz więcej

Reklama

fot. Empire

Finałowa część trylogii Avatara opowiada o rodzinie, akceptacji, tolerancji oraz życiu w zgodzie z naturą. W zgrabny sposób domyka też większość wątków rozpoczętych w dwóch poprzednich częściach. Dochodzi do ostatecznego – przynajmniej tak się wydaje – starcia Jake’a Sully’ego z obsesyjnie ścigającym go pułkownikiem Quaritchem. Na szczęście w scenariuszu Camerona obie te postacie nie stoją w miejscu. Poprzednie potyczki czegoś ich nauczyły. Jake nie jest tylko maszyną do zabijania, coraz lepiej rozumie planetę, na której żyje i próbuje wychować rodzinę. Podobnie jest z Quaritchem, który w ciele avatara zaczyna coraz mocniej odczuwać Pandorę. Czy tego chce, czy nie, stopniowo zaczyna upodabniać się do Jake’a.

Avatar: Ogień i popiół jest ucztą wizualną. Cameron stworzył ten świat z ogromnym rozmachem i konsekwentnie rozwija go w każdej kolejnej odsłonie. Widać, że przez lata przemyślał każdy jego aspekt. Nie ma tu prostych schematów, każdy region ma swój własny charakter, zwyczaje, wierzenia i bogów. Szkoda tylko, że podobnego wysiłku nie włożył w napisanie fabuły, która okazuje się wtórna. Trzecia część nie proponuje zbyt wiele nowego, a momentami jest kopią poprzedniej, przez co wyraźnie traci. Nawet zapierające dech w piersiach widoki nie są w stanie w pełni tego zrekompensować.

Mimo to polecam nie czekać na premierę VOD i obejrzeć film, w miarę możliwości, na jak największym ekranie. Jeśli istnieje taka opcja, najlepiej w kinie IMAX, bo dopiero wtedy można poczuć, jakie intencje miał Cameron, tworząc ten świat.

Wiem, że reżyser ma w głowie jeszcze dwa kolejne filmy rozgrywające się na Pandorze. Jednak po obejrzeniu całej trylogii nie czuję, by były one potrzebne.