Czechosłowacja, lata trzydzieste XX w. Młody psychiatra, Viktor Kosarek, rozpoczyna pracę w osławionym ośrodku dla obłąkanych przestępców, gdzie umieszczonych jest w całkowitej izolacji sześciu najbardziej brutalnych zbrodniarzy Europy Wschodniej, tak zwana „Szóstka Diabła”. Praca ta jest szansą dla Kosarka na udowodnienie postawionej przez niego hipotezy, iż osobowość człowieka składa się z dwóch wrodzonych elementów: dominującej Dobro i biernej Zło.

Poprzez hipnozę wywołaną lekami doktor zagłębia się w psychikę morderców, aby odnaleźć wspólny dla wszystkich czynnik odpowiedzialny za zdominowanie osobowości jednostki przez Zło. Jednakże nie spodziewa się on, z jakim złem przyjdzie mu się zmierzyć oraz jakie będzie to miało dla niego konsekwencje.

W tym samym czasie w Pradze dochodzi do serii brutalnych morderstw, których podobieństwo wskazuje na to, iż jest to dzieło seryjnego mordercy. Z kolejnymi, czytanymi stronami stopniowo pojawiają się elementy łączące grasującego, seryjnego mordercę z „Szóstką Diabła”.

Źródło: Prószyński i S-ka

W tle powieści ukazany jest wpływ ówczesnych Niemiec na Czechosłowację – nasilenie się nazizmu oraz zalążki późniejszego Holokaustu,  a tu objawiające się coraz częstszą dyskryminacją wszystkich jednostek nacji żydowskiej. Czytelnik zapoznawany jest również z elementami psychologii jungowskiej, a także z legendami i mitologią wschodnioeuropejską.

 Czynnik diabła Craiga Russella jest książką zawierającą elementy kryminału i horroru. Typowa pogoń za seryjnym mordercą łączy się tu z licznymi opisami makabrycznych scen dantejskich oraz zatrważających sytuacji trudnych do racjonalnego wytłumaczenia. Pomimo, iż lektura chwilami wręcz przeraża, to trudno się od niej oderwać, gdyż ma się nieodparte wrażenie, że ukazany mrok przyciąga czytelnika niczym magnes. Jednak to, co okazało się być najbardziej upiorne, to zaskakujące i niespodziewane zakończenie. Czynnik diabła jest pozycją obowiązkową dla każdego amatora literatury mrocznej oraz takiej, która skłania do refleksji oraz przemyśleń nad złożonością osobowości człowieka.