Twardziel - recenzja komiksu
Data premiery w Polsce: 24 marca 2020Twardziel to kolejny mocny punkt w dorobku artystycznym kanadyjskiego mistrza pióra, Jeffa Lemire’a. Popularny autor serwuje nam wstrząsającą, obyczajową powieść graficzną koncentrującą się na losach styranego życiem, nadużywającego alkoholu mężczyzny oraz jego siostry narkomanki, uciekającej przed swym agresywnym partnerem. Mamy tu do czynienia z kameralną historią o dużym ładunku emocjonalnym i dramatycznym. Przestrzegam, nie obejdzie się bez łez.
Twardziel to kolejny mocny punkt w dorobku artystycznym kanadyjskiego mistrza pióra, Jeffa Lemire’a. Popularny autor serwuje nam wstrząsającą, obyczajową powieść graficzną koncentrującą się na losach styranego życiem, nadużywającego alkoholu mężczyzny oraz jego siostry narkomanki, uciekającej przed swym agresywnym partnerem. Mamy tu do czynienia z kameralną historią o dużym ładunku emocjonalnym i dramatycznym. Przestrzegam, nie obejdzie się bez łez.
Jeffa Lemire’a raczej nie trzeba nikomu przedstawiać. Doświadczony artysta (rocznik 1976) ma na swoim koncie gros interesujących tytułów, z których dosłownie każdy zasługuje na bliższe poznanie i wnikliwą analizę. Jego debiutanckim komiksem jest obyczajowy majstersztyk, czyli Opowieści z hrabstwa Essex, za które Lemire otrzymał kilka prestiżowych nagród branży komiksowej. Wspomniana opowieść to zjawiskowa uwertura bólu, rodzinnych traum, żalu i próby skonfrontowania się z trudną przeszłością, w której to tematyce Kanadyjczyk sprawdza się wprost wyśmienicie. W podobnym tomie jest seria Royal City oraz tajemniczy Podwodny spawacz. Omawiany scenarzysta wybornie poradził sobie z gatunkiem postapokaliptycznym, czego cykl Łasuch jest znamiennym dowodem. Warto także wyróżnić jego romans z Marvel Comics, czyli serię Staruszek Logan – kontynuację hitu Marka Millara, Extraordinary X-Men z Marvel Now! oraz miniserię Hawkeye. Na koniec prawdziwe perełki: perypetie oryginalnych superbohaterów w serii Czarny Młot oraz przewrotny cykl z gatunku SF (Descender).
W niniejszym dziele twórca Czarnego Młota powraca w rodzime strony, czyli do małomiasteczkowej kanadyjskiej prowincji. Pierwsze skrzypce w świetnie skrojonym dramacie odgrywa brutalnie doświadczony przez los Derek Ouelette. Derek jest byłym profesjonalnym hokeistą, który wsławił się brutalnym rozprawianiem z przeciwnikami i częstymi bijatykami na lodzie. W przypływie szału hokeista (w bardzo niesportowy sposób) popchnął innego zawodnika na lód, doprowadzając go do ciężkiej kontuzji. To zdarzenie na dobre przerwało jego karierę i skazało na życie w poczuciu permanentnej klęski. Teraz zdruzgotany mężczyzna spędza czas w rodzinnym miasteczku na użalaniu się nad sobą, upijaniu w przydrożnym barze i bijatykach. Jego legenda już mocno wyblakła, choć miejscowi młodzi hokeiści nadal widzą w nim swego idola.
Sprawy diametralnie się zmieniają, gdy do miasteczka przybywa jego siostra Beth, której Derek nie widział od wielu lat. Wraz z pojawieniem się siostry powracają dawne traumatyczne wspomnienia, demony przeszłości. Beth spodziewa się dziecka, a do tego jest narkomanką i to w krytycznym stadium. Pogrążona w niemocy kobieta szuka ratunku przed despotycznym chłopakiem, dilerem narkotykowym. Jego konfrontacja z Derekiem jest nieunikniona – agresywna natura byłego hokeisty może doprowadzić do śmierci napastnika. Niestety pozostałe postaci pojawiające się w komiksie stanowią wyłącznie tło dla rodzeństwa Ouelette. Wyjątek stanowi powracająca we wspomnieniach matka oraz sędziwy ojciec, z którym po dekadach spotyka się Beth.
Twardziel to emocjonalny rollercoaster, ukazujący ludzi napiętnowanych przez przemoc domową i toksycznego ojca. Kapitalnie wypadają reminiscencje z dziecięcych lat rodzeństwa, a także wybuchy gniewu ich rodziciela i strach jego ofiary, ich matki. Twórca Opowieści z Hrabstwa Essex z precyzją doświadczonego psychologa ukazuje studium rozpadu osób uzależnionych od przemocy oraz destrukcyjny wpływ rodziców na funkcjonowanie ich dzieci. Lemire wykazuje się sporą wrażliwości i wyczuciem sytuacji, a portret psychologiczny bohaterów i ich rozmowy są przedstawione wprost doskonale. Zaskakuje również finał całej historii oraz przemiana jaka następuje w zachowaniu Dereka po czasie spędzonym z uzależnioną siostrą.
Do specyficznej, oryginalnej kreski Lemire’a wielbiciele jego talentu już pewnie się przyzwyczaili. Mocną stroną jego prac plastycznych jest wygląd postaci, których nie oszczędził brutalny los oraz rodzący się na ich obliczach wulkan emocji. Największe brawa należą się za wizerunek głównych bohaterów, którzy momentami przypominają obraz nędzy i rozpaczy – Beth w głodzie narkotykowym czy obita twarz Dereka są tego dowodem. Większość komiksu utrzymana jest w mocno wyblakłej niebieskiej barwie, a świetnym rozwiązaniem okazało się pokazanie traumatycznych wspomnień rodziny Ouelette w akwarelowych kolorach.
Rzeczony wolumin utwierdza w przekonaniu, iż Jeff Lemire w tworzeniu trzymających w napięciu komiksów z gatunku dramat obyczajowy nie ma sobie równych. Twardziel zachwyca także ujętą w nim symboliką, choćby w postaci psa pojawiającego się przy Dereku. Zajmująca lektura o ludziach pozbawionych szans na lepsze życie, uwikłanych w dawne przewinienia i grzechy ojców.
Poznaj recenzenta
Mirosław SkrzydłoDzisiaj urodziny obchodzą
ur. 1962, kończy 62 lat
ur. 1968, kończy 56 lat
ur. 1988, kończy 36 lat
ur. 1980, kończy 44 lat
ur. 1965, kończy 59 lat