Najnowsza recenzja redakcji
Odcinek rozpoczyna się od drobnej chwili szczęścia, których nie często można doświadczyć w tym serialu. Cosima wraz z Susan Duncan odtworzyły oryginalny genom, na bazie którego powstały projekty Leda i Castor. To osiągnięcie może zakończyć widmo nadchodzącej śmierci dla wszystkich klonów. Wydawać by się mogło, że do tego momentu dążył cały sezon, jednak jak się okazuje, zwycięstwo Clone Club jest jedynie powierzchowne. Tak na dobrą sprawę jest to dopiero wstęp, którego dalszy ciąg będzie nam dane zobaczyć w następnym sezonie.
I na tym właśnie polega całym problem z ostatnim odcinkiem czwarteej serii. Na chwilę przed finałem załoga Orphan Black ogłosiła, że serial został przedłużony o kolejny sezon, który będzie ostatecznym zamknięciem całej historii. Jak się okazuje, ta wiadomość jest bardzo przydatna w interpretacji finału, ponieważ wątki ciągnące się od dość dawna nie zostały rozwiązane praktycznie w ogóle. O ile oglądając z odcinka na odcinek, wydawało się, że jesteśmy coraz bliżej rozwiązania wszelakich konfliktów, o tyle finał pozostawia spore poczucie niedosytu. Scenarzyści bawili się z widzami w kotka i myszkę (laboratoryjną?), podrzucając coraz to smaczniejsze kąski fabularne, które w efekcie nie były znaczące dla całości. Były przyjemne dla oka, wzbudzały emocje, ale nie były aż tak istotne same w sobie.
From Dancing Mice to Psychopaths nie odstaje swoim poziomem od poprzedników. Jest gładkim połączeniem charakterystycznego dla Orphan Black poczucia humoru oraz mrocznej, duszącej atmosfery walki o przetrwanie. Szczerze powiedziawszy, o ile początkowe odcinki zapowiadały krok w stronę nowych rozwiązań, o tyle końcówka ukazała cofnięcie się w utarte schematy z poprzednich sezonów. Ponownie doświadczyliśmy konfrontacji pomiędzy siostrzanymi klonami, chociaż tym razem w nieco bardziej krwawej wersji. Kolejny raz sięgnięto po wątek prawie umierającej Cosimy, której pomaga nie kto inny, jak nieobecna przez większość sezonu i uznana wcześniej za zmarłą Delphine Cormier. Wróciliśmy do punktu wyjścia, gdzie klony skupione wokół Sary Manning muszą się zjednoczyć i stoczyć walkę z organizacją, która zajmuje się eksperymentami na ludziach. Nieważne, czy jest to DYAD, Brightborn czy Neolucjoniści - idea jest po prostu taka sama. Każda kolejna organizacja jest brutalniejsza, posiada tylko większy kapitał i podobny plan: zniszczyć krnąbrne klony projektu Leda.
Budowany przez lwią część odcinków wątek Brightborn, a wraz z nim postać Evie Cho jako głównej antagonistki, został rozwiązany zaskakująco szybko i bez większych fajerwerków. Jej miejsce szybko zastępuje Rachel, która bryluje swoim bezdusznym podejściem do swoich sióstr. Jako jeden z klonów wcale się z nimi nie utożsamia, pragnąc jedynie władzy i to tej na najwyższym szczeblu Neolucjonistów. W międzyczasie pojawia się tajemnicza grupa, która żyje gdzieś w zakamarkach wyspy, na której do tej pory miała swój dom Susan oraz Rachel. Wszystko to miało być mroczne, pełne sekretów, a wyszło zaskakująco płytkie i nie do końca proste w odbiorze, tym bardziej że zapowiedziano pojawienie się „człowieka stojącego w cieniu za kurtyną”, który jest odpowiedzialny za stworzenie ruchu Neolucjonistów. Według szczątkowych informacji powinien liczyć sobie ponad sto lat. Czyżby kolejny cud genetyki i techniki?
Temu serialowi nie można odmówić jednego, mianowicie bardzo dobrego odwzorowania postaci. Tatiana Maslany jak zwykle błyszczy swoim kunsztem aktorskim, wcielając się w kolejne klony. Na tym polega właśnie ten zawód: nie widzimy aktora, ale bohatera, którego portretuje. Pod tym względem Orphan Black nie ma sobie równych, pozwalając zapomnieć, że mamy do czynienia nieustannie z jedną i tą samą aktorką. Co prawda odcinek finałowy pozbawiony był perełki każdego sezonu, czyli sceny skupiającej wszystkie klony w jednym pomieszczeniu, jednak jest to zrozumiałe z punktu widzenia fabuły. Sestry, jak to mówi Helena, rozproszyły się nieświadomie, a większości z nich grozi poważne niebezpieczeństwo. Praktycznie każdy z główniejszych wątków kończy się cliffhangerem, jednoznacznie zapowiadając nadejście kolejnego sezonu.
Niewątpliwie finał był mroczniejszy od poprzednich odcinków. Dostarczył mocniejszych niż zazwyczaj emocji, pozostawiając widza z wielkim znakiem zapytania na końcu. Był dobry, ale nie wybitny. Nie wyczerpał całego potencjału, traktując niektóre wątki dość po macoszemu. Czy to z braku czasu, czy wyniku obranej konwencji odcinka, naprawdę zabrakło kilku momentów wyjaśniających, co się dzieje z pozostałymi klonami. Dość zgrabny balans pomiędzy Sarą, Cosimą oraz Rachel nie wystarczył, by w stu procentach cieszyć się z tego, co się widziało. Pocieszne momenty humorystyczne, których i tym razem nie zabrakło, były zdecydowanie miłą odskocznią od duszącej atmosfery zapowiadającej nieuchronny dramat.
Orphan Black kończy czwarty sezon stabilnie, przygotowując dobry grunt pod kolejny. Miejmy nadzieję, że twórcy tym razem zaskoczą nieco większą głębią prowadzonych wątków, a zwłaszcza poziomem ich skomplikowania. Na razie można odetchnąć z ulgą, że (jeszcze) nasze ulubione klony żyją, choć wcale nie mają się tak dobrze, jak byśmy sobie tego życzyli.
Pokaż pełną recenzję
Sezony
Sezon 1
- Natural Selection (30 marca 2013)
- Instinct (6 kwietnia 2013)
- Variation Under Nature (13 kwietnia 2013)
- Effects of External Conditions (20 kwietnia 2013)
- Conditions of Existence (27 kwietnia 2013)
- Variations Under Domestication (4 maja 2013)
- Parts Developed in an Unusual Manner (11 maja 2013)
- Entangled Bank (18 maja 2013)
- Unconscious Selection (25 maja 2013)
- Endless Forms Most Beautiful (1 czerwca 2013)
Sezon 2
- Nature Under Constraint and Vexed (19 kwietnia 2014)
- Governed by Sound Reason and True Religion (26 kwietnia 2014)
- Mingling Its Own Nature with It (3 maja 2014)
- Governed As It Were by Chance (10 maja 2014)
- Ipsa Scientia Potestas Est (17 maja 2014)
- To Hound Nature in Her Wanderings (24 maja 2014)
- Knowledge of Causes, and Secret Motion of Things (31 maja 2014)
- Variable and Full of Perturbation (7 czerwca 2014)
- Things Which Have Never Yet Been Done (14 czerwca 2014)
- By Means Which Have Never Yet Been Tried (21 czerwca 2014)
Sezon 3
- The Weight of This Combination (18 kwietnia 2015)
- Transitory Sacrifices of Crisis (25 kwietnia 2015)
- Formalized, Complex, and Costly (2 maja 2015)
- Newer Elements of Our Defense (9 maja 2015)
- Scarred by Many Past Frustrations (16 maja 2015)
- Certain Agony of the Battlefield (23 maja 2015)
- Community of Dreadful Fear and Hate (30 maja 2015)
- Ruthless in Purpose, and Insidious in Method (6 czerwca 2015)
- Insolvent Phantom of Tomorrow (13 czerwca 2015)
- History Yet to Be Written (20 czerwca 2015)
Sezon 4
- The Collapse of Nature (15 kwietnia 2016)
- Transgressive Border Crossing (22 kwietnia 2016)
- The Stigmata of Progress (29 kwietnia 2016)
- From Instinct to Rational Control (6 maja 2016)
- Human Raw Material (13 maja 2016)
- The Scandal of Altruism (20 maja 2016)
- The Antisocialism of Sex (27 maja 2016)
- The Redesign of Natural Objects (3 czerwca 2016)
- The Mitigation of Competition (10 czerwca 2016)
- From Dancing Mice to Psychopaths (17 czerwca 2016)
Sezon 5
- The Few Who Dare (11 czerwca 2017)
- Clutch of Greed (18 czerwca 2017)
- Beneath Her Heart (25 czerwca 2017)
- Let the Children and Childbearers Toil (2 lipca 2017)
- Ease for Idle Millionaires (9 lipca 2017)
- Manacled Slim Wrists (16 lipca 2017)
- Gag or Throttle (23 lipca 2017)
- Guillotines Decide (30 lipca 2017)
- One Fettered Slave (6 sierpnia 2017)
- To Right the Wrongs of Many (13 sierpnia 2017)

