Niektóre historie zaprezentowane w Expanded Universe rozbito na kilka tomów, dlatego też w naszym zestawieniu znajdują się także trylogie oraz książkowe cykle, gdyż pojedyncza ocena tych opowieści mija się z celem, a jako spójna całość stanowią pozycję wyjątkową.

Expanded Universe ma już 35 lat, gdyż oficjalnie zostało stworzone w 1978 roku wraz ze "Spotkaniem na Mimban" Alana Deana Fostera. Rozszerzony wszechświat "Gwiezdnych Wojen" to dziesiątki powieści i czasem nie wiadomo, od czego zacząć. O tym szerzej pisaliśmy tutaj.

Wymienione w zestawieniu pozycje są raczej tytułami, po które mógłby sięgnąć fan nieznający jeszcze EU. Oto siedem najlepszych książkowych historii w kolejności losowej.

[image-browser playlist="586055" suggest=""]

1. Star Wars - Episode III: Revenge of the Sith - Matthew Stover

Bezapelacyjnie najlepsza książkowa adaptacja epizodu Gwiezdnej Sagi. Matthew Stover bierze historię George'a Lucasa i wycina z niej wszelkie banały, naciągnięcia, infantylny romans oraz powierzchowne poruszenie tematu przemiany Skywalkera. Podczas lektury cały czas sobie powtarzałem, "dlaczego tego w filmie tak nie pokazano?!". Tyczy się to przedstawienia relacji Anakina z Amidalą, która w tej wersji jest prawdziwa, niezwykle bolesna i emocjonalna. Najlepiej jednak wychodzą przemyślenia Skywalkera, które sprawiają, że emocje sięgają zenitu, gdy zaczynamy rozumieć motywy stojące za jego upadkiem. To, co w filmie nie wyszło najlepiej, tutaj jest genialne - przemiana Anakina w Dartha Vadera jest głęboka, poruszająca i zmuszająca do zastanowienia się nad ludzką naturą. Książka, którą czyta się jednym tchem i zarazem z bólem w sercu, bo bardziej uwypukla błędy popełnione przez Lucasa w kinowej wersji.

[image-browser playlist="586056" suggest=""]

2. Trylogia Thrawna - Timothy Zahn

Dziedzic Imperium, Ciemna Strona Mocy oraz Ostatni rozkaz to trzy książki stanowiące popularną Trylogię Thrawna. Wielu fanów powie, że są to pozycje, od których powinno zacząć się przygodę z Expanded Universe, ponieważ Timothy Zahn tworzy historię dojrzałą, wciągającą, zapadającą w pamięć i przede wszystkim świetnie przedstawiającą rozszerzony wszechświat. EU to opowieści poważniejsze, dojrzalsze i skierowane do dorosłego widza - nie tak jak filmy, które przeznaczone są dla wszystkich. Według mnie Zahn jest jednym z najlepszych, o ile nie najlepszym pisarzem tworzącym w uniwersum. W Trylogii prezentuje wyśmienitą opowieść pełną dobrze przedstawionych intryg politycznych oraz galaktycznego konfliktu na wielką skalę. Zahn tworzy też postacie, które są kluczowe dla całego Expanded Universe. Mowa przede wszystkim o Wielkim Admirale Thrawnie, wykwalifikowanym wojskowym i jedynym przedstawicielu obcej rasy, który otrzymał od Palpatine'a tak wysoki urząd. Wyjątkowy strateg, którego odbudowa Imperium i wojna z Nową Republiką dostarcza wielu wrażeń. Mamy także Marę Jade, Rękę Imperatora i przyszłą małżonkę Luke'a Skywalkera. Historia jest kontynuowana w dylogii "Ręka Thrawna", także autorstwa Timothy'ego Zahna.

[image-browser playlist="586057" suggest=""]

3. Punkt przełomu - Matthew Stover

Druga pozycja tego autora w zestawienia skupia się w pełni na mistrzu Jedi imieniem Mace Windu (Samuel L. Jackson w filmach) i jego misji podczas Wojen Klonów. Najprościej podsumować tę książkę, mówiąc, że to "Czas Apokalipsy" w uniwersum "Gwiezdnych Wojen". Stover pokazuje nam oblicze wojny od najstraszniejszej strony psychologicznej. Mroczna atmosfera i wgryzienie się w psychologiczny aspekt osobowości mistrza Windu dostarczają emocji i wrażeń, które na długo zapadają w pamięć. Jedna z najbardziej wyjątkowych pozycji w Expanded Universe.

[image-browser playlist="586058" suggest=""]

4. Trylogia Dartha Bane'a - Drew Karpyshyn

Opowieść o Mrocznym Lordzie Sithów to jedna z najpopularniejszych historii w Expanded Universe i jedna z niewielu, w której centralną postacią jest czarny charakter. Drew Karpyshyn tworzy wciągającą opowieść o mężczyźnie i jego drodze od przeciętności do stania się jednym z najbardziej znanych Lordów Ciemnej Strony Mocy. Bane jest bowiem autorem Zasady Dwóch - jeden mistrz, jeden uczeń - i twórcą planu zniszczenia Jedi, który koniec końców został wykonany wiele pokoleń później przez samego Palpatine'a aka Dartha Sidiousa. Niektórzy zarzucają autorowi kiepski warsztat, ale w moim odczuciu nie to jest najważniejsze w Trylogii Bane'a - ta historia ma niesamowity klimat i przedstawia w sposób arcyciekawy adeptów Ciemnej Strony Mocy, przez co czyta się ją fantastycznie. Tutaj dobro jest złem.

Trylogia składa się z książek Darth Bane: Droga zagłady, Darth Bane: Dynastia Zła oraz Darth Bane: Zasada Dwóch.

[image-browser playlist="586059" suggest=""]

5. Ja, Jedi - Michael Stackpole

Książka wpisująca się w nurt "od zera do bohatera". Stackpole przedstawia nam w niej jedną z najpopularniejszych postaci w EU - Corrana Horna, pilota Eskadry Łotrów, którego żona zostaje porwana przez piratkę. Horn nie jest w stanie jej odbić, więc za namową Luke'a Skywalkera wstępuje do Akademii Jedi na Yavinie IV. Śledzimy jego szkolenie i wewnętrzne dojrzewanie z nietuzinkowego pilota w przyszłego mistrza Jedi. Dzięki pierwszoosobowej narracji Ja, Jedi jest powieścią wyjątkową, bo żadna inna w EU nie stosowała takiego zabiegu. Do tego Stackpole opisuje wszystko w sposób wciągający, prosty, niegłupi, emocjonujący i niezwykle ciekawy. Czyta się ją jednym tchem, a kartki same się przewracają.

[image-browser playlist="586060" suggest=""]

6. Cykl o Komandosach Republiki - Karen Traviss

Karen Traviss to również jedna z najlepszych autorek Expanded Universe, której seria o komandosach wyróżnia się na tle całego uniwersum. Odpowiada ona za rozbudowanie kultury Mandalorian, której wpływ na komandosów poprzez szkolenie był kluczowy. Historie o misjach najlepszych żołnierzy charakteryzują się unikalnym klimatem, świetnie prowadzoną akcją i rozbudową samego konceptu żołnierzy-klonów, którzy są czymś więcej niż produktem z fabryki Kamino. 

Seria wzbudza ogromne emocje wśród fanów, bo przez sytuację z przedstawieniem Mandalorian w serialu Star Wars: The Clone Wars Karen Traviss bardzo się zdenerwowała i zdecydowała się porzucić pracę nad Expanded Universe. Pierwsze wrażenie było takie, że serial tworzył sprzeczność z tym, co przedstawiała Traviss, lecz później jakoś z tego wybrnięto. Pisarka miała kontynuować ten cykl o przygodach komandosów w czasach Imperium, ale zakończył się on wraz z pierwszym tomem.

W cyklu znajdują się: Komandosi Republiki: Bezpośredni kontakt, Komandosi Republiki: Potrójne Zero, Komandosi Republiki: Prawdziwe barwy, Komandosi Republiki: Rozkaz 66 oraz Komandosi Imperium: Legion 501. 

[image-browser playlist="586061" suggest=""]

7. Cienie Imperium - Steve Perry

Część multimedialnego projektu opowiadającego historię rozgrywającą się pomiędzy Epizodami V i VI. Można ją opisać jako przygodową frajdę w typowym stylu kinowych "Gwiezdnych Wojen", która rozbudowuje uniwersum o podziemny świat przestępczy. Pojawia się m.in. książę Xizor z organizacji Czarne Słońce, który rywalizuje o wpływy z Darthem Vaderem. Lekka, przyjemna i wciągająca opowieść, która należycie wypełnia niedomówienia dwóch epizodów kinowej Sagi.