Mononoke-hime

Historia w animacji Księżniczka Mononoke toczy się w Japońskiej epoce Muromachi, jednak tu kończy się prawda historyczna. Otóż pomiędzy ludźmi a zwierzętami trwa walka na śmierć i życie, a istnienie demonów i bogów nie jest przez nikogo kwestionowane, ponieważ ich magiczne moce można zauważyć częściej niż ich brak. Właśnie w tym świecie życie chłopiec Ashitaka, który w walce z dzikiem opętanym przez demoniczne moce zostaje przez niego zainfekowany. Jedyną szansą na przetrwanie jest wyruszenie na północ w poszukiwaniu Shishi Gami (z jap. Leśny Duch). Na swojej drodze napotyka wioskę, w której bóg wilków otwarcie wypowiada wojnę ludziom z powodu ich ciągłego niszczenia okolicznego lasu. Pomaga mu w tym dziewczyna San, która wychowała się wśród wilków i przyjęła ich sposób myślenia oraz niechęć do ludzi. Nazywa się ją Księżniczką Mononoke z powodu jej mocy rozmawiania z duchami. Ashitaka, zafascynowany San, postanawia spróbować nakłonić obie strony do koegzystencji, nie przerywając poszukiwań swojego ratunku. W tym samym czasie inni ludzie zaczynają polować na Shishi Gami, chcąc go zabić i sprzedać jego głowę. Niestety nie są świadomi tego, jak poważne konsekwencje może to mieć.

Niektórzy uważają, że Księżniczka Mononoke to najlepszy film studia Ghibli, a zarazem jeden z najważniejszych filmów w historii całej animacji - głównie dzięki niesamowitym rysunkom oraz sile samego scenariusza. Jest on o wiele bardziej dojrzały niż poprzednie, a zarazem i wiele następnych produkcji tego studia. Warto również dodać, że Księżniczka Mononoke jest jednym z niewielu ich filmów, w których główną postacią jest chłopiec, a nie dziewczynka. San gra olbrzymią rolę w tej historii, jednak mimo wszystko to Ashitaka pozostaje głównym bohaterem.

Narzeczona dla kota

Licealistka Yoshioka Haru jest zniechęcona swoim życiem, pozbawionym jakichkolwiek ekscytujących elementów. Pewnego dnia, wracając ze szkoły, udaje jej się uratować kota przed śmiercią pod kołami ciężarówki. Jakież jest jej zdziwienie, gdy zwierzak otrzepuje się, dziękuje dziewczynie i obiecuje, że się odwdzięczy. W ciągu następnych dni Haru otrzymuje nietypowe prezenty, takie jak martwe myszy czy też kocimiętka. Okazuje się, że uratowany kot to tak naprawdę książę Kociego Królestwa, Król uważa, że wybawicielka jego syna powinna zostać jego żoną. Właśnie tego Haru potrzebowała - zostania żoną księcia w baśniowej krainie, z dala od ludzi, którzy uczynili jej egzystencję tak nudną. Szybko żałuje ona swojej decyzji, gdy zamienienie się w kota oraz opuszczenie rodziny i przyjaciół nie okazuje się tak wspaniałe, jak jej się wcześniej wydawało. Poszukując pomocy, odnajduje Kocie Biuro, gdzie kot Baron oraz jego przyjaciel Muta postanawiają zaryzykować wszystko, co mają, by tylko pomóc dziewczynie.

Jak to Disneyowscy Arykotraci zaśpiewali: „Everybody wants to be a cat” (z ang. „Każdy chce być kotem”). Tak na początku czuła się Haru - aż do momentu, gdy zrozumiała, że bycie kocią księżniczką nie jest wcale ekscytującym pomysłem na życie. Przyjemnie ogląda się kontrast pomiędzy początkowym realizmem (japońska szkoła, zwyczajne ulice) a późniejszym magicznym królestwem tylko dla kotów. Nie są one jednak zwyczajne. Każdy kot ma swoją własną osobowość i własne marzenia, które do złudzenia przypominają te ludzkie. Chwilami fantastyczność przenika do normalnego świata, jak np. gdy okazuje się, że Muta zawsze przebywa w tej samej kawiarni, udając normalnego kota.

Tonari no Totoro

Pogorszenie się stanu zdrowia matki jedenastoletniej Satsuki i czteroletniej Mei zmusza ich rodzinę do przeprowadzki na wieś. Matka, chorująca na gruźlicę, zostaje przeniesiona do sanatorium, podczas gdy ojciec ma się opiekować swoimi córkami. Niestety jego praca na tokijskim uniwersytecie zmusza go do ciągłych podróży lub skupienia się na swoich obowiązkach zawodowych. Dziewczynki postanawiają więc szukać rozrywek na własną rękę. Ku ich radości okazuje się, że cała wieś i okolice pełne są bóstw i duchów, które tylko dzieci mogą widzieć dzięki swojej niewinnej duszy. Podczas gdy Satsuki zmuszona jest do uczenia się w szkole, Mei wyrusza na eksplorację pobliskiego lasu. Spotyka tam drzemiącego w jaskini Totoro – leśne bóstwo wyglądające trochę jak wielka mysz/kot/niedźwiedź. Siostrom udaje się z czasem zyskać jego zaufanie dzięki podarowaniu mu parasola w deszczowy wieczór. W czasie jednej ze służbowych podróży ojca dziewczynek stan zdrowia ich matki znacząco się pogarsza. Sanatorium, w którym przebywa, jest znacznie oddalone od wioski, co uniemożliwia Satsuki i Mei odwiedzenie matki. Jednak Mei, przestraszona stanem swojej mamy, sama wyrusza w podróż i szybko gubi się. Tylko Totoro jest w stanie pomóc Satsuki odnaleźć jej siostrę.

Wioska, w której dziewczynki zostają zmuszone do zamieszkania, jest magiczna sama w sobie. Nie codziennie widzi się miejsca, w których każdy mieszkaniec hoduje tylko i wyłącznie swoje pożywienie, a jakakolwiek technologia jest czymś kompletnie nieznanym. Na tym jednak magiczność się nie kończy. Leśne bóstwa pojawiają się zarówno wśród ludzi, jak i na okolicznych polanach oraz w lasach. Nie muszą się obawiać zanieczyszczeń i hałasu, ponieważ życie upływa tam spokojnie i bezpiecznie. Bóstwa nie chcą skrzywdzić ludzi, a ludzie nie chcą zakłócać spokoju bóstw. O ile Totoro wzbudza natychmiastową sympatię, to dziewczynki wydają się odrobinę irytujące. Są głośne, chcą wszystko zobaczyć i nie obchodzi ich, czy komuś to przeszkadza, czy nie. Mimo to Totoro je akceptuje. Może właśnie dlatego postać tego wielkiego stworzenia jest tak bardzo kochana przez miliony. Nie tylko stał się on częścią głównego logo Studia Ghibli, ale i pojawił się w filmie Toy Story 2 oraz gościnnie w wielu grach.

Hauru no ugoku shiro

Osiemnastoletnia Sophie nie czuje, że pasuje do rówieśniczek, dla których piękne stroje, chłopcy i zabawy ważniejsze są niż cokolwiek innego. Sophie woli pracować w cichej wytwórni kapeluszy należącej do jej rodziny. Spacerując po mieście, spotyka dwóch nachalnych żołnierzy, przed którymi ratuje ją mag Howl. To spotkanie zostaje dostrzeżone przez Czarownicę Odpadów, która mylnie traktuje zachowanie Howla jako zaloty wobec Sophie. W ramach nauczki zamienia ona dziewczynę w staruszkę. Praktyczna strona Sophie nie pozwala jej użalać się nad sobą - zamiast tego opuszcza rodzinne miasteczko i wyrusza na poszukiwanie Czarownicy. Na jej drodze staje jednak ruchomy zamek Howla, do którego postanawia się dostać. Poznaje tam demona ognia Calcifera oraz pomocnika maga, Markla, i szybko zadamawia się w nowym miejscu, tłumacząc Howlowi, że będzie ich sprzątaczką. Czarownica Odpadów przestaje być priorytetem w jej podróży, zastąpiona przez stworzenia, które zagrażają życiu Howla.

Miasto w tym filmie wydaje się pozornie całkowicie zwykłe, ale jest tak naprawdę otoczone przez magów, demony i wojnę o władzę. Na dodatek postacie zadziwiają swoją oryginalnością. Sophie nie jest typową silną postacią kobiecą, która stara się pokazać, jak bardzo nie interesują ją zabawy i zaloty chłopców. Ona naprawdę ma tak pragmatyczny charakter, że nie widzi sensu w marnowaniu czasu na chwilowe przyjemności. Sama stara się uratować Howla i nie oczekuje nic w zamian. Calcifer jest buntowniczym demonem ognia, który sam nie wie, czy pomaga magowi tylko dlatego, że musi, czy ponieważ darzy go sympatią, której sam nie jest w stanie wyjaśnić. Nie można też zapomnieć o samym Howlu, którego postać otoczona jest tajemnicą przez większość filmu. Wszystko przyozdobione jest dynamiczną i kolorową animacją. Specjalnym dodatkiem jest sam ruchomy zamek Howla, który wykonany jest z zewnątrz kompletnie inną techniką, co nadaje mu niezwykłego realizmu.

Sen to Chihiro no kamikakushi

Chihiro jest dziesięcioletnią dziewczynką, która bardzo niechętnie rozstaje się z przyjaciółmi, by przeprowadzić się z rodzicami do innego miasta. W drodze do nowego mieszkania jej ojciec gubi się i postanawia zrobić postój w środku lasu zaraz przed wąskim tunelem, licząc, że po drugiej stronie jest ktoś, kto zna drogę. Znajdują tam opustoszałe miasteczko pełne straganów ze smakowicie wyglądającymi potrawami, którym nie mogą się oprzeć rodzice Chihiro. Dziewczynka, obawiając się gniewu nieobecnych właścicieli, postanawia zwiedzić resztę okolicy. W pewnym momencie wpada na chłopca, który przerażony każe jej natychmiast stamtąd uciekać. Chihiro biegiem wraca do rodziców i widzi po drodze, jak ze wszystkich stron wyjawiają się czarne zjawy. Niestety, gdy dociera do straganu, na miejscu jej rodziców siedzą dwie olbrzymie świnie. Nie wiedząc, co ma robić, powraca do uliczki, w której spotkała chłopca, ale już go tam nie ma. Zamiast tego pojawia się coraz więcej zjaw, duchów i wszelkiego rodzaju potworów, które zmierzają do wielkiego zamku. Podążając za nimi, Chihiro ponownie spotyka chłopca, który tym razem spokojnie przedstawia się jako Haku i tłumaczy jej, że jeśli chce przetrwać w tym świecie i uratować swoich rodziców, musi nakłonić do tego wiedźmę. Jest ona właścicielką spa dla stworzeń, które można znać z mitologii japońskiej. Chihiro musi odnaleźć pracę w miejscu, w którym człowiek jest posiłkiem, a nie przyjacielem.

Dla osób oglądających tylko te filmy, które wygrały ważne nagrody, od razu warto wspomnieć, że Spirited Away otrzymało statuetkę za najlepszy film animowany podczas 73 gali rozdania Oscarów. W przypadku produkcji zagranicznej (tj. spoza USA) jest to olbrzymi sukces, jednak to nie powinien być jedyny powód dla zobaczenia tego filmu. Spirited Away ukazało mitologiczne stworzenia jako postacie, które potrzebują tej samej opieki co zwykły człowiek. Każda postać, nawet najbardziej błaha, jest wyjątkowa i niezwykła, ale mimo to współgrają one ze sobą. Film udowadnia również, że nie wszystko jest takie, jak się wydaje. Idealnym przykładem jest demon No-Face, który cały czas balansuje na granicy dobra i zła. Sama Chihiro przechodzi ogromną transformację. W strachliwej dziewczynce ukrywającej się za swoimi rodzicami rodzi się gotowość do walki ze złą czarownicą, byle tylko ochronić Haku i przywrócić równowagę w świecie mitologicznych stworzeń. Z lekkim zaskoczeniem ogląda się elementy współczesności w filmie, jak na przykład zwykły japoński pociąg pomagający bohaterom udać się do następnego miejsca w krainie bogów i demonów.