Beneficio – to nie tylko nieistniejące miejsce, to historia, która w dobie łatwych pozornie podróży w najodleglejsze zakątki naszego globu, może przytrafić się każdemu. Ta poetycka powieść jest próbą udzielenia wymijającej odpowiedzi na kilka pytań związanych z zagadkami naszej rzeczywistości, nurtujących ambitniejszą, młodszą i starszą, młodzież. Kiedyś ludzkość nie przemieszczała się tak powszechnie jak dzisiaj. Mało kto opuszczał rodzinną wieś; tajemnicą było to, co za wzgórzem lub linią horyzontu. W zamian istniała jednak niemal nieograniczona przestrzeń na sztuczki kuglarzy, opowieści wędrownych świątkarzy, włosy Anny Csillag, badawcze spojrzenie Rasputina czy donośne rżenie człowieka konia, o którym wspominał Dino Buzzati. Dziś nie ma już tamtych koni i tamtych ludzi. Każdy może kupić samolotowy bilet i znaleźć się gdziekolwiek, bez większej świadomości gdzie jest i przede wszystkim po co tam poleciał. Alternatywnym celem podróży może być zatem każdy inny człowiek, ale tu także napotykamy na głucho brzmiące rozczarowanie powszechną unifikacją myśli, gestów i słów. Co zatem robić? Gdzie jechać? O tym właśnie jest ten album.
Premiera (Świat)
23 maja 2018Premiera (Polska)
23 maja 2018Liczba stron
136Autor:
Krzysztof Gawronkiewicz, Michał KalickiKraj produkcji:
PolskaGatunek:
KomiksWydawca:
Polska: Timof Comics
Najnowsza recenzja redakcji
Powiedzmy sobie szczerze - nie mamy tu do czynienia z arcydziełem, a jednak po lekturze Beneficio potrafi zostać z czytelnikiem na dłużej. Raz, z powodu rysunków jednego z najlepszych polskich artystów komiksowych, dwa z powodu nastroju, którym przeczytana historia obdarowuje czytelnika. Historia to może nawet za dużo powiedziane. I rysunki Krzysztof Gawronkiewicz , i fragmentaryczny scenariusz Michał Kalicki tworzą wspólnie rodzaj komiksowej impresji i ulotnej opowieści, która nie ma za zadanie zachwycać bądź zapewniać mocnych wrażeń, a raczej wprawić w nastrój lekkiej zadumy, kradnąc nas na dłuższą chwilę z codziennej rzeczywistości.
Nieprzypadkowo Beneficio opowiada o podróży. Zdarza się, że podróż bywa synonimem ucieczki. Ucieka i podróżuje bohaterka komiksu w drodze do nieistniejącego Benefico. Zostawia za sobą Warszawę z jej współczesnością uwidocznioną na reklamowych sloganach, pomnikach i popularnych kawiarniach. Towarzyszymy bohaterce już na Beneficio, tyle że towarzyszymy przede wszystkim jej myślom, jej wspomnieniom i przede wszystkim wątpliwościom, które z biegiem czasu zaczynają udzielać się też nam. Co w tej historii jest prawdą, a co nie? Czy bohaterka rzeczywiście odbyła tę podróż? Co oznaczają przeróżne, obecne w opowieści nawiązania, między innymi te do Carlosa Castanedy i jego teorii łączących psychologię z szamanizmem? Miejsca i czas zaczynają się ze sobą splatać, a na dodatek w pewnym momencie znika jedna z przewodnich barw tej historii i tym samym pozostajemy już do końca tylko z czernią i bielą. Co to wszystko ma oznaczać?
Najciekawsze jest to, że sami artyści poniekąd przyznają na tylnej okładce, że bardziej niż z poważną historią, mamy do czynienia z eksperymentalnym żartem. Ich wskazówki i podpowiedzi interpretacyjne brzmią zgoła niepoważnie i ironicznie - bo przecież takim jest passus, że ich poetycka opowieść jest próbą udzielenia wymijającej odpowiedzi na kilka pytań związanych z zagadkami naszej rzeczywistości. Być może kryje sie tu postulat, by nie brać naszej rzeczywistości zbyt poważnie, a jeżeli już tak nie potrafimy, wystarczy pozwolić sobie czasem na chwilę z lekka filozoficznego odlotu.
Rodzaj takiego odlotu niewątpliwie wspomagają rysunki Krzysztofa Gawronkiewicza. Po raz kolejny udowadnia on, że jest artystą poszukującym, potrafiącym dostosować kreskę do charakteru przedstawianej historii. Tu mamy Gawronkiewicza w wersji uproszczonej, impresyjnej, która z pozoru chaosu wciąż potrafi wydobyć właściwe znaczenie, nawet w tych momentach, kiedy nie jesteśmy do końca pewni, co tak naprawdę widzimy na kadrach. Najbardziej w Beneficio przekonujące jest to, że nie aspiruje do bycia wielką sztuki. Jeśli szukać pokrewieństw, to znajdziemy je w uhonorowanym niedawno Nagrodą Bookera Bieguni Olga Tokarczuk. Tam też istotą treści był motyw podróży, ale Michał Kalicki nie cyzeluje zdań tak jak polska pisarka. Oba dzieła łączy z pewnością ich impresyjność, łączy formalna otwartość, ale w przypadku Tokarczuk - także dzięki samej nagrodzie - po prostu czuć wagę tej literatury. Beneficio, na razie bez nagród, daje czytelnikowi poczucie lekkości. I być może to się zmieni, jeśli tylko ten malutki album zacznie branżowe nagrody zdobywać.