Rebis

Erich Maria Remarque walczył w I wojnie światowej, a jako literat zasłynął powieściami Na Zachodzie bez zmian i Czas życia i czas śmierci. Jako przedstawiciel pokolenia, którego młodość upłynęła w okopach, bezlitośnie obnażał okrucieństwo, bezsens i tragedię - czasu wojny i tego, co działo się z ludźmi po niej. Mimo iż pisze o walkach, jego twórczość  można uznać za na wskroś pacyficzną. Gdy Hitler doszedł do władzy, Remarque został pozbawiony niemieckiego obywatelstwa, a jego książki palono.

Wróg jest cieniutką książką, która niesie ze sobą potężny ładunek emocjonalny i przesłanie „nigdy więcej wojny”, co – jak pokazuje historia – niestety nie zostało wzięte do serca przez ludzi. Remarque słynie ze swojego dość oszczędnego stylu, nie stara się grać na emocjach czytelnika przez liryczne opisy itd. Właśnie ten specyficzny styl sprawia, że jego teksty tak mocno działają na odbiorcę.

W tym zbiorze opowiadań dostaniemy 10 tekstów, które bardziej lub mniej zapadną czytelnikom w pamięć. Wszystkie historie łączy piętno I wojny światowej, jakie odcisnęło się na żołnierzach i ich bliskich. Teksty pisane są z różnych perspektyw. Przeczytamy o tych walczących, tych wracających i tych, którzy czekają na powrót żołnierzy. Pisarz porusza także problem nerwicy frontowej i radzenia sobie ze wspomnieniami wojennymi.

Źródło: Rebis

Największe wrażenie zrobił na mnie tytułowy Wróg. Być może dlatego, że dotyczy najtrwalszego wspomnienia pewnego mężczyzny, a może dlatego, że jest typowo wojenny. W każdym razie jest to mocna rzecz. Historia miłości Anette ma w sobie coś takiego, że czytelnikowi pęka serce, ale tak po cichu, bez wielkiego płaczu. Bardzo ważnym tekstem jest Żona Józefa, bo mówi o tym, jak wielkim cierpieniem jest zmaganie się z nerwicą frontową. I ten problem dotyczy zarówno tych, którzy walczyli, jak i ich rodzin, gdy Ci już powrócą do domów.

Remarque po raz kolejny pokazał, że wojna nie kończy się z chwilą zawarcia pokoju. To pisarz ponadczasowy, który swoją surowością stylu i mocnym przekazem zachwyca kolejne pokolenia. Jest to jednak literatura bardzo specyficzna, więc nie spodoba się każdemu. Aczkolwiek zbiór opowiadań jest dobrym początkiem, żeby zmierzyć się z twórczością tego pisarza.