Mała Moskwa (2008)

Jeden z bardziej udanych polskich filmów historycznych ostatnich lat. Połączył głęboki dramatyzm minionych czasów z osobistą tragedią bohaterów - osób autentycznych. Historia fatalnej miłości Rosjanki do Polaka udowadnia, że polskie kino potrafi wydać z siebie nie tylko przaśne odmiany popularnych gatunków (komedia romantyczna, kino historyczne), ale także płynąć w ich głównym nurcie. Mała Moskwa to rasowy, sprawnie zrealizowany melodramat w interesujących historycznych dekoracjach.

Popiełuszko. Wolność jest w nas (2009)

Przygotowania do realizacji tego filmu trwały ponoć kilka lat. To, co widzimy na ekranie, wygląda jednak jak efekt pracy bogobojnych artystów pracujących pod groźbą ekskomuniki. Gdy w grę wchodzi kino na chwałę Pana, nie trzeba wdawać się w subtelności - wystarczy szczera wiara i natchniony zapał. Obraz Wieczyńskiego to z jednej strony film pełen pasji (ale ujętej w karby emocjonalnego umiarkowania), a z drugiej wnikliwy portret psychologiczny człowieka, który nie dał się zaszczuć władzy.

Generał Nil (2009)

Historia bohatera wojennego oskarżonego w groteskowym procesie o wyssane z palca zbrodnie przeciwko powojennemu porządkowi, skazanego na śmierć i powieszonego. Kluczem porządkującym fakty z życiorysu generała stała się w filmie jego postawa: człowieka niezłomnego, ale też rozsądnego. Nie opuścił Polski, nie złamał się w śledztwie, lecz zarazem zdawał sobie sprawę, że ewentualna walka zbrojna z Sowietami byłaby porywaniem się z motyką na słońce. Produkcja jest udana w dużej mierze dzięki kreacji Olgierda Łukaszewicza, grającego postać tytułową w wyważony sposób, podkreślającego mocną moralną konstytucję bohatera i przydającego mu ciepłych rysów, jednocześnie nie rozbierając go na psychologiczne czynniki pierwsze.

1920 Bitwa Warszawska (2011)

Historia pokazała nam, że to nie budżet robi dobry film, a realizujący i tworzący go ludzie. Kino opowiadające lokalną historię w sposób niebanalny i niedające łatwych odpowiedzi ma, paradoksalnie, szansę zostać zrozumiane i docenione na świecie. Niewątpliwie zapomniał o tym Jerzy Hoffman, tworząc film 1920 Bitwa Warszawska. 27 milionów złotych poszło na produkcję, która była apoteozą Piłsudskiego, bezpiecznym obrazem, w którym wszystko jest politycznie poprawne (i to w 3D!), z plakatowymi bohaterami, których związek przyprawiał o mdłości, a dzięki temu niepotrzebną bohaterką, w którą wcieliła się Natasza Urbańska.

Tajemnica Westerplatte (2013)

Czarę goryczy przelała zmiażdżona przez krytykę Tajemnica Westerplatte, która nie dość, że mijała się z prawdą historyczną, to jeszcze skupiała się głównie na postępującym szaleństwie majora Henryka Sucharskiego zamiast na heroicznej obronie Westerplatte. Reakcja publiczności wyraźnie wskazuje na potępienie tego rodzaju prób.

Powstanie Warszawskie (2014)

To oryginalny i stanowiący ewenement na saklę światową produkt, który w całości złożony został z dokumentalnych materiałów archiwalnych, nagranych przez dwóch młodych reporterów w 1944 roku. Do tej pory można je było oglądać w niewielkich fragmentach wyłącznie w Muzeum Powstania Warszawskiego. Ta niezwykła forma seansu staje się już na wstępie jego niewątpliwą zaletą: mając świadomość autentyczności materiału, czujemy się jak świadkowie tych doniosłych wydarzeń.

Kamienie na szaniec i Miasto 44 (2014)

Co łączy oba te filmy? Traktują o młodych ludziach, którzy mieli to nieszczęście urodzić się w bardzo trudnych czasach. Obie te produkcje są również bardziej przestępne dla młodszych widzów. Inscenizowane są emocjonujące sceny miejskich potyczek. Jest szybka praca kamery, porządne efekty specjalne. Choreografia walk wypada wiarygodnie. Sprzedawanie w ten sposób historii uczniom szkół jest najlepszym rozwiązaniem.

Kino historyczne jest i będzie dla nas niezwykle ważne. To bardzo obszerny temat, o którym można pisać książki, a nie artykuły, zatem swoje skupienie warto kierować tylko na wybrane produkcje, które są w jakiś sposób ze sobą spójne. Co pokazują te wszystkie wymienione wyżej filmy? Polak potrafi zrobić sporo rzeczy źle, ale też w wielu sprawach wznosi się na wyżyny umiejętności.