Beowulf: A Translation and Commentary –  John R.R. Tolkien

poemat / opracowanie / legenda

Tłumaczenie słynnego poematu (w polskiej wersji dostępny jest też angielski oryginał) w wykonaniu Tolkiena to nie jedyna atrakcja czekająca na czytelników tej pozycji. Syn słynnego pisarza dodał liczne opracowania, komentarze i dodatkowe materiały, dzięki czemu całość ma dużą wartość poznawczą.

J.R.R. Tolkien przetłumaczył „Beowulfa”, staroangielski poemat z ok. VIII w., a spisany prawdopodobnie na początku XI w., w 1926 roku, kiedy miał 34 lata. Wracał do tego przekładu później, nanosząc pośpieszne poprawki, lecz nigdy nie brał pod uwagę jego publikacji. Podjął się jej teraz Christopher Tolkien.

Przekładowi towarzyszy pouczający komentarz autora do samego poematu w formie wykładów wygłoszonych w Oksfordzie w latach trzydziestych XX w., rzucających także światło na proces tłumaczenia. Wykłady te dowodzą niezwykłej swobody, z jaką Tolkien poruszał się po ówczesnej literaturze i historii.

Two Years Eight Months and Twenty-Eight Nights – Salman Rushdie

proza / literatura światowa / kultowy autor

Erudycyjna baśń dla dorosłych o ponadczasowej miłości i odwiecznych konfliktach, ścieraniu się wielkich idei i triumfie rozumu nad fanatyzmem i nietolerancją. Opis brzmi przesadnie, a jednocześnie banalnie? Być może, ale Salman Rushdie potrafi taki temat przedstawić tak, że ręce same składają się do oklasków. I nie inaczej jest tym razem.

W roku 1195 pod domem Ibn Ruszda zjawia się dziewczyna imieniem Dunia, którą filozof przyjmuje pod swój dach, nie podejrzewając, że jest dżinniją, istotą z dymu bez ognia, księżniczką Peristanu, czarodziejskiej krainy zaludnionej dżinnami, ifrytami i pomniejszymi demonami. I choć związek tej specyficznej pary nie trwa długo, dzięki spektakularnej płodności Duni jego owocem jest liczna gromada nie w pełni zwyczajnych dzieci. Tysiąc lat później ich potomkowie, nieświadomi początkowo swych nadnaturalnych mocy, odegrają kluczową rolę w wojnie, która rozegra się na Ziemi i będzie trwała dwa lata, osiem miesięcy i dwadzieścia osiem nocy. I która zmieni świat na zawsze.

The Bazaar of Bad Dreams– Stephen King

horror / kultowy autor / opowiadania

Stephen King mimo upływu lat nadal pozostaje jednym z najbardziej płodnych – a jednocześnie poczytnych – autorów. Jego najnowsza książka to zbiór opowiadań, w których w charakterystyczny dla siebie sposób łączy elementy grozy i horroru z barwnie nakreśloną warstwą obyczajową.

Teksty zawarte w tym zbiorze mają wspólne motywy: zagadnienia moralności, życia pozagrobowego, winy i kary, pytanie, co zrobilibyśmy inaczej, gdybyśmy mogli zajrzeć w przyszłość lub naprawić błędy popełnione w przeszłości. „Życie po życiu” to historia o człowieku, który umarł na raka okrężnicy i raz po raz przeżywa swoje życie na nowo, powtarzając te same błędy. W kilku opowiadaniach występują postacie, które u kresu życia rozpamiętują swoje zbrodnie i występki. Inne utwory pokazują, jak to jest, kiedy ktoś odkryje w sobie nadprzyrodzone moce – jak felietonista z „Nekrologów”, który zabija ludzi, pisząc ich nekrologi, czy stary sędzia w „Wydmie”, który w dzieciństwie pływał kajakiem na opuszczoną wyspę i widział wypisane na piasku nazwiska nieszczęśników, którzy potem umierali w tragicznych okolicznościach. W „Moralności” King opisuje rozpad małżeństwa i życia dwojga ludzi po tym, jak zawierają oni iście diabelski pakt, który początkowo wydaje się całkiem korzystny.

Go Set a Watchman –  Harper Lee

proza / powieść obyczajowa / głośny tytuł

Czy odnaleziona po kilkudziesięciu latach powieść Harper Lee to dzieło na miarę To Kill a Mockingbird? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, ale bez wątpienia jest to jedno z literackich wydarzeń tego roku. Warto przeczytać i samemu wyrobić sobie zdanie na jej temat.

Maycomb, Alabama. Dwudziestosześcioletnia Jean Louise Finch, zwana Skautem, powraca z Nowego Jorku w rodzinne strony, do starzejącego się ojca. Na południu Stanów Zjednoczonych panuje zamęt polityczny; trwają spory wokół kwestii nadania Murzynom pełni praw obywatelskich. Powrót Jean Louise do domu staje się gorzko-słodkim doświadczeniem, gdy na jaw wychodzi bolesna prawda o jej krewnych, o mieszkańcach miasta, w którym dorastała, o ludziach najbliższych jej sercu. Wspomnienia z dzieciństwa wracają wysoką falą, lecz teraźniejszość Maycomb wystawia na ciężką próbę wszystkie prawdy i wartości, w które Skaut niezłomnie wierzyła. Szkicując zupełnie nowy portret bohaterów „Zabić drozda”, powieść „Idź, postaw wartownika” jest zarazem znakomitym studium młodej kobiety wkraczającej w dorosłe życie w trudnych czasach – czasach bolesnych, ale i niezbędnych przemian, czasach rozliczenia z iluzjami przeszłości. To dziennik podróży, w której jedynym przewodnikiem jest sumienie człowieka.

Метро 2035 – Dmitry Glukhovsky

postapo / część serii / powieść

Długo oczekiwany 3 tom postapokaliptycznej serii rosyjskiego autora, na bazie której wyrosło całe uniwersum wykraczające daleko poza samą literaturę. Lektura może przynieść nieco zaskoczeń, bo rozłożenie akcentów jest inne niż w pozostałych tomach. Jest więc inaczej, ale czy lepiej? Na pewno bardziej oryginalnie.

„Metro 2035”. Kontynuacja i zakończenie historii Artema. Ukoronowanie i zamknięcie kultowego cyklu „Metro”, który właśnie staje się kompletną trylogią. Na tę powieść miliony czytelników czekały aż dziesięć lat, a prawa do przekładu zagraniczni wydawcy wykupili na długo przed jej ukończeniem przez autora. „Metro 2035” jest przy tym książką zupełnie niezależną od pozostałych tomów trylogii – fascynującą przygodę w wykreowanym przez Glukhovsky’ego uniwersum, które podbiło Rosję i cały świat, można więc zacząć także i od niej.

Sześć światów Hain – Ursula K. Le Guin

science fiction / zbiorcze wydanie / klasyka

Klasyka klasyki science fiction w zbiorczym wydaniu (w tomie znajdują się powieści Świat Rocannona, Planeta wygnania, Miasto złudzeń, Lewa ręka ciemności, Wydziedziczeni i Słowo „las” znaczy „świat”). Po podobnym wydaniu The Earthsea teraz drugi najsłynniejszy cykl (w tym przypadku luźno powiązanych utworów) Le Guin doczekał się pięknej edycji. Pozycja obowiązkowa.

„Sześć światów Hain” Ursuli K. Le Guin to jeden z najznakomitszych cykli literatury science fiction. W dalekiej przeszłości starożytna rasa Hain skolonizowała liczne planety, które z biegiem czasu utraciły ze sobą kontakt i zapomniały o łączących je więzach. Po latach Haińczycy chcieliby pojednać stworzone przez siebie cywilizacje. Pierwsze próby są nieudane, ale potem odległe ludy nawiązują stosunki dyplomatyczne i tworzą konfederację. Tak powstaje Ekumena, czyli dobrowolny związek światów, który ma być pozbawiony przemocy i wzajemnie przekazywać sobie wiedzę i pomoc. Autorka porusza problemy tożsamości płciowej, odmienności i tolerancji.