Świat amerykańskiej mafii, zwłaszcza tej sprzed dekad, to jeden z lepiej opisanych i ogranych motywów w literaturze. Oczywiście większość tych powieści i filmów to takie tam bajdurzenia, ale są twórcy, którzy naprawdę wiedzą, o czym piszą, przygotowują się, wiedzą, na czym ów "miniony świat" polegał, a przy tym ich dzieła są tak skonstruowane i napisane tak dobrym językiem, że tylko czytać i czekać na więcej.

I to właśnie Dennis Lehane. Pisarz, który stworzył świetny cykl współczesnych czarnych kryminałów z parą detektywów Kenzie i Gennaro (zekranizowano jeden z nich pt. „Gdzie jesteś Amando”), napisał kilka świetnych pojedynczych powieści, które szybko doczekały się swoich wersji filmowych („Rzeka tajemnic”, „Wyspa tajemnic”, „Brudny szmal”) i wreszcie stworzył cykl dość luźno powiązanych fabularnie powieści historycznych, w których pojawia się postać Joego Coughlina - „Miasto niepokoju”, „Nocne życie” i wreszcie opisywany tu „World Gone By”. Lehane czasem też współpracuje jako scenarzysta przy serialach HBO – współtworzył „Prawo ulicy” i „Zakazane imperium”. Słowem: to twórca, który dokładnie wie, co potrafi, i jest w tych tematach naprawdę świetny.

W „Minionym świecie” opowiada o gangsterskim Miami w czasie II wojny światowej, o niepewnym status quo utrzymywanym w mieście i o tym, że nikt nigdy nie jest bezpieczny. I to jak opowiada! Nie potrafię się powstrzymać przed małym cytatem – oto dzieciak zobaczył po raz pierwszy w życiu, że ojciec jest gangsterem, że zabija ludzi i przy tym dowcipkuje:

- Tato – odezwał się.
- Tak?
- Czy ty jesteś złym człowiekiem?
- Nie, synu - Joe zauważył odpryski wymiotów na koszuli chłopca. - Po prostu nieszczególnie dobrym.

To właśnie opowieść o nieszczególnie dobrych ludziach, czasach, w których przyszło im żyć, zawierać dziwne sojusze, dbać o swoich bliskich i próbować przeżyć, acz nie za wszelką cenę. Bohater książki, Joe, tu jest mężczyzną w średnim wieku, który się wcześniej wyszalał; w czasach prohibicji był ostrym gangsterem, a wcześniej (w pierwszej powieści, „Miasto niepokoju”) - młodym chłopakiem rodzinnie zamieszanym w słynny bostoński strajk policji w 1919 roku. Ale to wszystko przeszłość. Dziś ma syna, dobre interesy, świetne kontakty. Jest kimś. Ale przecież zawsze coś może się wydarzyć, co sprowokuje go do szybkiej i mocnej reakcji, prawda? Bo za każdym z nas ciągnie się jakiś „miniony świat”.

Jeśli dotąd nie czytaliście nic Lehanego, przed Wami wielka książkowa przygoda.