Kto pierwszy będzie paradował w najbardziej rozchwytywanej sukience sezonu, do kogo uśmiechnie się naczelna "Vogue", o kim będą pisać portale plotkarskie? Choć z zewnątrz świat wielkich projektantów zachwyca wytwornością, to jego zawartość może srodze rozczarować. Targowisko próżności? Owszem, ale tylko trochę. Wielka moda to również piękno i nieustanna inspiracja.

1. "Pret-a-Porter"
(1994)

Intryga i spisek lubią gustowną oprawę. Nic dziwnego, że wszelkie plotki, towarzyskie skandale i pomówienia najlepiej czują się w wytwornym i stwarzającym jak najlepsze pozory towarzystwie. "Pret-a-Porter" to próba uchwycenia drapieżników polujących na sensacje, ploteczki i, oczywiście, najnowsze trendy w modzie w ich naturalnym środowisku – paryskim tygodniu mody. Reżyser filmu, Robert Altman, niejednokrotnie udowodnił, że nadany mu tytuł "uważnego obserwatora" to nie słowa rzucone na wiatr. Jego film to nie jedynie papierowa laurka, a pełnokrwisty portret świata wielkiej mody – może tylko z lekkim, ironicznym uśmieszkiem. Altman w "Pret-a-Porter" nie bawił się także w żadne półśrodki: jak film ma być z modą w tle, to niech po wybiegu hasają prawdziwe modelki, a kreacje prezentują światowi projektanci. Jako bonus – Katarzyna Figura w epizodycznej roli asystentki.

2. "Gia"
(1998)

W latach 80. nie było przeciętnych modelek. Funkcjonowały jedynie supermodelki – ikony mody i muzy wielkich projektantów. Jedną z najjaśniejszych gwiazd starej, dobrej gwardii była Gia Carangi, która pomimo krótkiej, ale za to intensywnej kariery na stałe zapisała się w historii mody i modelingu. Usiane kontrowersjami życie Carangi stało się kanwą dla filmu biograficznego z Angeliną Jolie w roli głównej. Nie było to łatwe zadanie, bo choć piękna Gia błyszczała na wybiegu, rozpadała się w normalnym życiu. Rola jednej z pierwszych supermodelek nie tylko uznawana jest za jedną z lepszych (jeśli nie najlepszą) w aktorskim dorobku pani Jolie – to też symboliczne otworzenie, a raczej wyważenie przez nią drzwi do świata Fabryki Snów. Niestety, bajka o Kopciuszku, który swoje szczęście odnalazł w świecie fleszy i wielkich projektantów, nie miała zbyt dobrego zakończenia. Po latach uzależnienia od narkotyków i walki z samotnością Carangi zmarła na AIDS w wieku zaledwie 26 lat

3. Diabeł ubiera się u Prady
(2006)

W świecie, gdzie jedno spojrzenie Anny Winetour decyduje albo o wiecznym potępieniu, albo o przekroczeniu bram modowych niebios, nikt nie bawi się w podchody. Wystarczy jeden fałszywy krok, ewentualnie jedna niedobrana kreacja, aby szanse na społeczny awans zostały pogrzebane na zawsze. Z mitu "tej strasznej redaktor naczelnej" postanowił skorzystać David Frankel w swoim filmie Diabeł ubiera się u Prady. Świeżo upieczona absolwentka studiów dziennikarskich, Andrea Sachs, trafia do jednego z najbardziej prestiżowych wydawnictw świata mody – "Runaway". I na tym historia mogłoby się skoczyć, gdyby nie dwie zasadnicze kwestie. Pierwsza z nich: Adrea nie ma pojęcia, co nosi się w danym sezonie. Druga, zdecydowanie istotniejsza: nowa pracodawczyni to diabeł w kostiumie z najnowszej kolekcji. Czyli życie jest nowelą, nawet jeśli załapaliśmy się na posadę, za którą dałoby się pokroić żywcem co drugie aspirujące do pracy dziennikarki dziewczę. Obraz Frankela pomimo nieśmiertelnego sporu szef-podwładny to też całkiem zgrabne przypomnienie, że pogoń za zawodowym sukcesem nie zawsze musi oznaczać spektakularnej wygranej. Niby banalne, ale warto zapamiętać na wypadek, gdyby ktokolwiek rozważał pracę asystentki redaktor naczelnej w arcyważnym magazynie mody.

4. Seks w wielkim mieście
(2008)

Burza blond loków, cienkie papierosy i przyśpieszone bicie serca na widok pary obuwniczego arcydzieła – to musi być Carrie Bradshaw. Zmieniali się faceci, zmieniały się fryzury, a nawet priorytety – prócz jednego. Kultowa produkcja HBO to nie tylko miłosne perypetie i życiowe rozterki głównych bohaterek, ale także moda przez wielkie M. O randze Seksu w wielkim mieście w modowym świecie może świadczyć chociażby fakt, że od trzeciego sezonu serialu to sami projektanci wysyłali na plan swoje najlepsze kreacje z sugestywnym dopiskiem "niech zagra". W rankingu tytuł pojawia się z uwagi na film kinowy, ale tak naprawdę liczy się przede wszystkim serial. Naczelna babska banda Nowego Jorku przez sześć sezonów udowadniała, że po mężczyznach życia i chłopcach na jedną noc lepiej nie płakać – chyba że w nowej parze szpilek Manolo Blahnika. Każda istotna zmiana w życiu Carrie, Mirandy, Charlotte i Samanthy zazwyczaj zostaje przypieczętowana spektakularną stylizacją. To przypomina, że pomiędzy koronkami i warstwami tiulu Seks w wielkim mieście zdołał przemycić całkiem sporo wartościowych haseł, m.in. zawsze walcz o niezależność, nie bój się walczyć o swoje, bądź wolna i spełniona zawodowo (i nie tylko!). No i oczywiście nieśmiertelne, adekwatne w każdej sytuacji życiowej prawo kobiety do butów.

5. "Krzyk Mody"
(2009)

Bloger uzbrojony w telefon komórkowy i Internet kontra galeria osobliwości, a wszystko doprawione śledztwem w sprawie morderstwa? To musi być przemysł związany z modą. Ze wszystkich filmów w zestawieniu to właśnie "Krzyk Mody" w całości skupia się na tej branży. Pod lupą znaleźli się więc zmanierowani projektanci i ich gwardia przyboczna, leciutkie jak listek sałaty modelki i znudzeni fotografowie. Całość doprawioną neonowymi barwami i odrobiną dystansu zaserwowano w wyjątkowo interesujący sposób. Zarówno realizacja filmu, jak i pomysł ("Krzyk Mody" to nic innego, jak następujące po sobie monologi kolejnych postaci) sprawiają, że obraz Sally Potter to raczej ukłon w stronę entuzjastów filmowych i modowych eksperymentów. Wszystkie niedostatki fabuły wynagradza jednak modelka Minx, w którą wcielił się sam… Jude Law.

6. Coco Chanel
(2009)

Powiedzieć, że Coco Chanel zrobiła dla mody dużo, to jak stwierdzić, że mała czarna to "tylko" sukienka. Historia tej niepokornej wizjonerki i buntowniczki, która wyswobodziła kobiety z gorsetów i dała światu najsłynniejszy zapach XX wieku, to niemal gotowy materiał na scenariusz filmowy. W roli pierwszej damy haute couture obsadzono Audrey Tautou, która szerszemu gronu odbiorców dała się poznać jako czarująca Amelia. Wybór okazał się trafny, bo Tautou, postrzegana dotychczas jedynie w kategoriach słodkich i zagubionych dziewczątek, mogła wreszcie pokazać pazur. W przypadku kobiety takiej jak Coco Chanel pokazać można nawet wszystkie pazury, jakie się posiada. Mówimy w końcu o damie, która przeszła drogę od biednej barowej piosenkarki do głównego budowniczego modowego imperium. Ostatecznie Coco Chanel okazała się grzecznym odhaczeniem kolejnych szczebli kariery, bez (nie)zbędnych szczegółów. Liczne romanse, kolaboracje z nazistami i wygłaszanie kontrowersyjnych poglądów w filmie sprytnie pominięto.

7. "Yves Saint Laurent"
(2014)

Marzyciel, pracoholik, miłośnik piękna. Ulubieniec Paryża, który w wieku zaledwie 21 lat stanął na czele domu mody Dior, właśnie doczekał się swojego fabularnego debiutu. "Yves Saint Laurent" w reżyserii Jalil Lespert to kolejny ukłon w stronę świata wielkiej mody. Trailery sugerują, że seans zabierze nas na osobistą wycieczkę po życiu zawodowym i prywatnym projektanta. Historia Yves Saint Laurenta to prócz bajecznych sukcesów też smutna opowieść o odtrąceniu i pokonywaniu własnych słabości. Jak twórcy poradzili sobie z mitem złotego chłopca świata mody, przekonamy się już dzisiaj, 30 maja.