Teorie spiskowe w filmach i serialach
Trzyminutowy zwiastun (sic!) Smoleńska budzi kontrowersje na wielu polach - i wcale nie chodzi tutaj o typowe kwestie składowe obrazu filmowego, jak aktorstwo czy scenariusz. Chodzi o to, że film Antoniego Krauze przypomina nam o tym, iż nic nie rozpala widowni równie mocno jak teorie spiskowe.
Trzyminutowy zwiastun (sic!) Smoleńska budzi kontrowersje na wielu polach - i wcale nie chodzi tutaj o typowe kwestie składowe obrazu filmowego, jak aktorstwo czy scenariusz. Chodzi o to, że film Antoniego Krauze przypomina nam o tym, iż nic nie rozpala widowni równie mocno jak teorie spiskowe.
Abstrahując od politycznych preferencji, to twórcy jednak podejmują temat teorii spiskowej, który w kulturze masowej był na wskroś przez lata penetrowany. Również zdarzało się to oczywiście w kręgu X muzy. Przypomnijmy sobie kilka najsłynniejszych przykładów użycia pojęcia spisku z seriali i filmów
The X-Files
Tomasz Raczek kiedyś - słusznie według mnie - przyznał, że w dużej mierze sukces serialu Chrisa Cartera leży po stronie teorii spiskowych i oczywiście rządu. Każdy lubi się bać, ale jeżeli wpleciemy w to rząd, który w obowiązkowych białych rękawiczkach zamiata śmieci i trupy pod dywan, to mamy uwagę odbiorcy w pełni. Właśnie ta cecha sprawiła, że Z Archiwum X żyło tak długim życiem i doczekało się nawet w tym roku wskrzeszenia z grobu. Jeżeli Carter będzie grał kartą „rządową” (która w okresie nadchodzących wyborów w Ameryce może stać się asem w rękawie), to może jeszcze pociągnąć tę sagę.
Lost
Stylistyczno-tematyczny potomek powyższego serialu i Twin Peaks ma dla mnie ogromną wartość sentymentalną. Czas największej popularności Zagubionych (czyli sezony 1-3) przypadł na lata mojej edukacji w podstawówce i pierwsze łącze internetowe. Pamiętam, jak w każdą premierę odcinka na AXN siadałem jak na szpilkach, a potem wertowałem sterty stron na forum (zagubieni.pl - pamięta ktoś?). Im sytuacja robiła się bardziej zagmatwana, tym coraz mniej moich znajomych podążało za historią rozbitków z Oceanic 815. O dziwo mnie się coraz bardziej podobało. Sterty teorii odnoszące się od rządu aż po mitologię były miodem na moje serce. A - jeżeli uważasz, że finał był słaby, to nie zrozumiałeś tego serialu.
Prison Break
Kolejna miłość z podstawówki. Pierwsze dwa sezony w tamtych czasach były kwintesencją telewizyjnego napięcia (potem odkryłem Breaking Bad oraz The Shield i zrozumiałem, jaki byłem głupi). Oczywiście na pierwszym planie znajdowała się ucieczka z więzienia, lecz równolegle na drugim planie toczyła się walka o ujawnienie spisku, który spowodował wydanie wyroku egzekucji na Lincolnie. No i znowu był w to zamierzony rząd. Tutaj przybierało to formę groteskową - posługiwano się niewzruszonymi agentami (którzy potem się nawrócili) o zimnym spojrzeniu, skutecznie zacierającymi wszystkie ślady. Intryga (jak i cały serial) trzymała się kupy jeszcze w drugim sezonie, ale potem całość zmieniła się w czyste science fiction.
JFK
Morderstwo Kennedy’ego to jeden z najważniejszych momentów historii nie tylko amerykańskiej, ale historii w ogóle. Ta śmierć zmieniła na zawsze kraj Washingtona i była tylko preludium do burzliwego przełomu lat 60. i 70. Oczywiście tam, gdzie ginie ktoś o wysokim statusie społecznym, rodzą się pytania i kontrowersje. Oliver Stone, jeden z czołowych reżyserów kina z gatunku rozliczeniowego, w swoim filmie z 1991 roku wziął na tapetę właśnie temat kontrowersji wokół słynnych dwóch strzałów. Jak to u Stone’a bywa, JFK bada pieczołowicie nie tylko wydarzenia, ale także relacje otoczenia. Po dziś dzień świetne kino.
The Insider
Odpocznijmy od rządu. Michael Mann to Stanley Kubrick kina akcji, a w jednym ze swoich bardziej znanych filmów opowiedział historię pracownika firmy tytoniowej, który jest w posiadaniu ściśle strzeżonych danych na temat szkodliwości wyrobów tytoniowych. Oczywiście zła korpo-organizacja próbuje go powstrzymać. Oparta na prawdziwych faktach opowieść u Manna zyskuje treść symboliczną. W Informatorze przewijają się ulubione zagadnienia tematyczne amerykańskiego reżysera, takie jak rodzina czy miłość do ukochanej kobiety. Spisek tutaj schodzi niejako na drugi plan - jak zwykle w wielkim kinie liczą się przede wszystkim ludzie.
All the President's Men
Na zakończenie film, który jako jedyny z wyżej wymienionych obrazów oskarżających rząd ma podłoże faktyczne. Wszyscy ludzie prezydenta to dziś klasyk kina (spójrzcie dla przykładu, ile z tego filmu "ukradli" twórcy nagrodzonego tegorocznymi Oscarami Spotlight) szpiegowskiego i dziennikarskiego. Pakula, portretując mozolne śledztwo w sprawie Watergate, nakreślił tak wyraziste ramy gatunkowe, że dzisiaj dosłownie każdy film podejmujący się tematyki związanej z aferami rządowymi kradnie z tego ponadczasowego arcydzieła. Jeżeli jeszcze ktoś tego nie widział, to najwyższy czas nadrobić zaległości.
Dzisiaj urodziny obchodzą
ur. 1962, kończy 62 lat
ur. 1968, kończy 56 lat
ur. 1988, kończy 36 lat
ur. 1980, kończy 44 lat
ur. 1965, kończy 59 lat