Smoki w wierzeniach i kulturze - recenzja książki

Replika

Książka Smoki w wierzeniach i kulturze to fascynująca podróż przez światy mitów, legend i zbiorowej wyobraźni, w której motyw smoka staje się lustrem dla ludzkich lęków, marzeń i wartości. Na samym wstępie Watkins opisuje czytelnikowi krótką genezę smoków, ale nie próbuje dać wskazówki co do tego, czy te gady istniały naprawdę. Pozostawia to naszej wyobraźni. Pokazuje nam jednak wiele kontekstów kulturowych, mitów, legend, w których te stwory się pojawiają. Autorka nie tylko przedstawia różnorodność smoków obecnych w mitologiach świata, lecz także kreśli ich ewolucję w kulturze – od starożytnych wierzeń do literatury średniowiecznej. Warto zauważyć, że poświęca też nieco miejsca pozycji smoków w kinie i fantastyce.

Autorka Sarah-Beth Watkins wykonała kawał dobrej roboty badawczej. Należy jednak zaznaczyć, że wiele pozycji bibliograficznych pochodzi z sieci. Czy jednak to umniejsza wartości książki? Moim zdaniem nieszczególnie. Źródła to źródła. Wydaje mi się, że nie ma znaczenia, gdzie się znajdują – czy będzie to archiwum w bibliotece, czy baza multimedialna. O ile są to źródła historyczne i rzetelne opracowania naukowe. Przyjemnie mieć takie opracowanie tematu w pigułce, ale po skończeniu lektury, pozostaje pewien niedosyt. Zawsze powtarzam, że czytelnik ma wolną rękę, zatem nic nie stoi na przeszkodzie, by poszerzać wiedzę i po prostu szukać.

Źródło: Replika

Publikacja pokazuje, jak różnią się wyobrażenia smoków w zależności od miejsca. Jak bardzo różnią się okrutne, symbolizujące zło europejskie gady od ich orientalnych kuzynów, uosabiających mądrość. Watkins porównuje te obrazy, ukazując, jak wiele mogą nam powiedzieć o społeczeństwach, które je stworzyły. Smoki stają się tu symbolem zmienności kulturowych znaczeń, a także uniwersalnym archetypem obecnym w niemal każdej tradycji. Bardzo mnie ucieszyło to, że książka jest bogato ilustrowana.

Książka napisana jest językiem bardzo przyjemnym w odbiorze, więc czyta się ją dość szybko. Powiedziałabym nawet, że jest to lektura bardzo wciągająca. Nic dziwnego, bo autorka ma na swoim koncie wiele artykułów popularyzujących historię, w tym teksty umieszczane na blogach historycznych.

Podsumowując: Smoki w wierzeniach i kulturze to książka, która z powodzeniem łączy rzetelną wiedzę z pasją badawczą i literacką finezją. Dla wszystkich zainteresowanych kulturą, mitologią i symboliką – pozycja obowiązkowa.