Rebis

Możesz znać na pamięć nakazy i zakazy, które wpojono ci w dzieciństwie, lecz niewiele one znaczą, dopóki nie znajdziesz się w sytuacji, której dotyczą — a i wtedy musisz się zorientować, że to ta sytuacja.

Tak więc siedziałem cierpliwie, obserwując, jak skręcona noga­ jest obmywana, jak nakłada się na nią zimny okład oraz bandażuje, i nie widziałem związku między tym wszystkim a twierdzeniem, które słyszałem prawie każdej niedzieli mojego życia:

—  I Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo. I Bóg oznajmił, że człowiek powinien mieć jedno ciało, jedną głowę, dwie ręce i dwie nogi; że każda ręka powinna mieć dwa stawy i jedną dłoń; że każda dłoń winna mieć cztery palce i jeden kciuk, a każdy palec ma być zakończony płaskim paznokciem…

I tak dalej, aż do:

—  I Bóg stworzył kobietę, również na swój obraz i podobieństwo, lecz z następującymi różnicami, zgodnymi z jej naturą; jej głos powinien być wyższy niż głos mężczyzny; nie powinna mieć brody; powinna mieć dwie piersi…

I tak dalej.

Widziałem to wszystko, co do słowa — a jednak widok sześciu palców Sophie­ nie przywołał niczego z mej pamięci. Widziałem tę stopę spoczywającą na podołku matki. Patrzyłem, jak jej matka spogląda na nią przez chwilę, bierze w ramiona i delikatnie całuje, a potem unosi głowę ze łzami w oczach. Było mi przykro, że tak się zmartwiła, że Sophie­ cierpi i boli ją noga — ale nic poza tym.

Gdy noga została zabandażowana, zaciekawiony rozejrzałem się po pokoju. Ten dom był o wiele mniejszy od mojego, właściwie był chatką, ale podobał mi się bardziej. Panowała w nim przyjazna atmosfera. I choć matka Sophie­ była zaniepokojona i zmartwiona, nie miałem wrażenia, że jestem przykrym i niepożądanym czynnikiem zakłócającym ich skądinąd uporządkowane życie, jakie większość ludzi wiedzie w domu. Sam pokój też wydawał mi się lepszy, bo na ścianach nie było napisów, które ludzie mogliby pokazywać innym z dezaprobatą. W ich miejscu w tym pokoju było kilka rysunków koni, które bardzo mi się podobały.

W końcu Sophie,­ opatrzona, z buzią otartą z łez, pokusztykała do krzesła przy stole. Mimo że bolała ją noga, odzyskała rezon i z powagą gościnnie spytała mnie, czy lubię jajka.

Później pani Wender kazała mi zaczekać i zaniosła ją na górę. Po kilku minutach wróciła i usiadła przy mnie. Wzięła moją dłoń w swoje i przez długą chwilę spoglądała na mnie z poważną miną. Wyraźnie wyczuwałem jej niepokój, chociaż z początku nie było dla mnie jasne, czym się tak niepokoi. Zaskoczyło mnie to, ponieważ wcześniej nie okazywała tego po sobie. W myślach próbowałem ją uspokoić i zapewnić, że nie musi się mnie obawiać, ale ta myśl do niej nie dotarła. Nadal spoglądała na mnie błyszczącymi oczami, podobnie jak Sophie,­ gdy powstrzymywała płacz. Gdy na mnie patrzyła, jej myśli były niespokojne i ulotne. Ponownie spróbowałem, lecz nie zdołałem ich uchwycić. Potem powoli pokiwała głową i powiedziała:

—  Jesteś dobrym chłopcem, Davidzie. Byłeś bardzo miły dla Sophie­. Chcę ci za to podziękować.

Poczułem się nieswojo i spojrzałem na swoje buty. Nie pamiętałem, żeby ktokolwiek wcześniej nazwał mnie dobrym chłopcem. Nie wiedziałem, co powinienem na to powiedzieć.

—  Jesteś jak Sophie,­ prawda? — ciągnęła, wciąż na mnie patrząc.

—  Tak — odrzekłem. Po czym dodałem: — I myślę, że ona jest strasznie dzielna. To musiało ją bardzo boleć.

—  Czy dochowasz tajemnicy… ważnej tajemnicy… ze względu na nią? — zapytała.

—  Tak, oczywiście — zapewniłem, ale odrobinę niepewnym tonem, bo nie wiedziałem, co to za tajemnica.

—  Czy… widziałeś jej stopę? — spytała, uważnie mi się przyglądając. — Jej palce?

Kiwnąłem głową.

—  Tak — potwierdziłem.

—  No cóż, to właśnie ta tajemnica, Davidzie. Nikt inny nie może się o tym dowiedzieć. Jesteś jedyną osobą, która o tym wie, poza jej ojcem i mną. Nikt inny nie może się o tym dowiedzieć. Nikt — i nigdy.

—  Tak — zgodziłem się i znów poważnie skinąłem głową. Zamilkła — a przynajmniej przestała mówić, lecz jej myśli biegły dalej, jakby „nikt” i „nigdy” odbijały się smutnym, nieszczęśliwym echem. Potem się zmieniły i były pełne napięcia, gniewu i strachu. Nie zdołałem przesłać jej myśli, więc spróbowałem niezręcznie przekazać jej słowami, że naprawdę tak uważam.

—  Nigdy i nikt — zapewniłem ją szczerze.

—  To bardzo, bardzo ważne — nalegała. — Jak mam ci to wyjaśnić?

Jednak wcale nie musiała tego wyjaśniać. Jej gwałtowne poczucie ważności tej sprawy było oczywiste. Słowa miały o wiele mniejszą moc.

—  Gdyby ktoś się dowiedział, oni… — rzekła — oni byliby dla niej bardzo niedobrzy. Musimy zadbać, żeby to się nigdy nie zdarzyło. — Jej niepokój jakby zmienił się w coś tak twardego jak żelazny pręt.

—  Bo ona ma sześć palców? — spytałem.

—  Tak. I nikt oprócz nas nie może o tym wiedzieć. To musi być naszą tajemnicą — powtórzyła z naciskiem. — Obiecasz mi, Davidzie?

—  Obiecuję. Mogę przysiąc, jeśli­ pani chce — zaproponowałem.

—  Wystarczy mi obietnica — powiedziała.

Była to tak poważna obietnica, że postanowiłem nie wyjawić jej nikomu — nawet mojej kuzynce Rosalind. Choć w głębi duszy dziwiła mnie jej ważność. To, że tak mały paluszek wywołał tak wielki niepokój. Jednak dorośli często robili mnóstwo zamieszania z nieproporcjonalnie małych powodów. Tak więc uchwyciłem się najważniejszego — potrzeby dochowania tajemnicy.

Matka Sophie­ spoglądała na mnie ze smutną, lecz nieobecną miną, aż poczułem się nieprzyjemnie. Zauważyła mój niepokój i uśmiechnęła się. Był to miły uśmiech.

—  Zatem dobrze — powiedziała. — Zachowamy to w tajemnicy i nigdy więcej nie będziemy o tym mówić?

—  Tak — potwierdziłem.

W drodze do drzwi przystanąłem i odwróciłem się.

—  Czy mogę wkrótce przyjść i znów zobaczyć Sophie?­ — zapytałem.

Zawahała się, zastanawiając się nad tym, po czym odparła:

—  Dobrze, ale tylko ­jeśli będziesz pewny, że możesz przyjść tu tak, żeby nikt się o tym nie dowiedział.

* * *Dopiero kiedy dotarłem do nasypu i szedłem po nim w stronę domu, skojarzyłem monotonne niedzielne nakazy z rzeczywistością. Połączyły się z niemal słyszalnym kliknięciem. Definicja człowieka sama przyszła mi do głowy: „i każda noga będzie miała dwa stawy i jedną stopę, a każda stopa pięć palców i każdy z nich zakończony paznokciem…”. I tak dalej, aż w końcu: „I każde stworzenie wyglądające jak człowiek, lecz nieuformowane w ten sposób nie jest człowiekiem. Nie jest mężczyzną ni kobietą. Jest bluźnierstwem wobec prawdziwego obrazu Boga nienawistnym dla Jego oczu”.

Nagle bardzo mnie to zaniepokoiło — a także zaciekawiło. Bluźnierstwo, co wystarczająco często mi powtarzano, było czymś przerażającym. Jednak w Sophie­ nie było niczego przerażającego. Była zwyczajną małą dziewczynką — chociaż o wiele rozsądniejszą i dzielniejszą niż większość. Jednak zgodnie z tą definicją…

Najwyraźniej gdzieś tu musiał być błąd. Przecież jeden dodatkowy paluszek — no dobrze, dwa bardzo małe paluszki, gdyż zapewne przy drugiej stopie miała taki sam — z pewnością nie czynią jej „nienawistnym dla Jego oczu”?

Zaprawdę niezbadane były drogi tego świata…