To kolejny na naszym portalu tekst wspomnieniowy. Spośród wielu teleturniejów, które przed dekady przewinęły się przez polską telewizję, próbujemy w nim wybrać te, które najbardziej zapadły w pamięć bądź są najbardziej reprezentatywne dla swoich czasów czy jakiegoś konkretnego rodzaju ekranowej zabawy w konkurowanie. Nie uwzględniam tu teleturniejów wciąż obecnych na antenie, więc nie znajdziecie na tej liście Familiady czy Jednego z dziesięciu. Cóż więc znajdziecie?

20 pytań

To przykład z początków polskiej telewizji - mocno inspirowana klasycznym formatem BBC zabawa w zgadywanie o co chodzi (pojęcie albo przedmiot). Drużyna może zadać prowadzącemu 20 pytań, na które ten odpowiada tylko „tak” albo „nie”. Z pewnością nie raz widzieliście podobne gry towarzyskie. W telewizji w latach 60. grały trzy trzyosobowe drużyny, a wygrywali zawsze matematycy, bo wpadli na pomysł, by pytać zgodnie z Wielką Encyklopedią Powszechną. Pytali o to, czy hasło znajduje się w pierwszej połowie, potem w ćwiartce, jednej ósmej itp. 20 pytań wystarczało, by trafić. Teleturniej zszedł z anteny.

Niestety nie mamy dostępu do żadnego materiału ilustrującego ten program.

Wielka gra

Najważniejszy teleturniej czasów PRL. Był nadawany w latach 1962-2006 i kto wie, czy nie wróci na ostatniej wielkiej fali powrotów do starych formatów. Słynną prowadzącą program (od 1975 do końca) była Stanisława Ryster. Początkowo była to zrzynka z amerykańskiego formatu The $64,000 Question, ale przez dekady program ciut ewoluował. Zawodnicy (często zawodowcy) odpowiadali na kolejne coraz trudniejsze pytania w ramach konkretnych dziedzin, do których się zgłaszali. W latach 70., mimo że teleturniej dotykał często skomplikowanych, poważnych tematów, oglądany był przez miliony Polaków. Może faktycznie nic bardziej rozrywkowego nie było na antenie. Tematy lżejsze (jak Elvis Presley w poniższym filmie) nie zdarzały się często.

Koło fortuny

Chyba pierwszy wielki zachodni format, który trafił do polskiej telewizji jako uczciwy zakup licencji. Program, w którym uczestnicy zgadywali kolejne litery, a potem całe przygotowane wcześniej hasła, emitowano w latach 1992-98 i 2007-2009. Prowadził go początkowo Wojciech Pijanowski w parze z Magdą Masny. Hasło „Magda, pocałuj pana” weszło do języka polskiego na stałe. Poniższy fragment to już czasy innego prowadzącego, Stanisława Mikulskiego, ale Magda jest ta sama.

To teleturniej popularny na całym świecie i do dziś emitowany w Stanach (tam trwa 33 sezon). Trudno przecenić jego wpływ na kulturę masową.

Miliard w rozumie

Nasz rodzimy teleturniej, w którym faktycznie można było wygrać miliard (ale to przed denominacją). W przeciwieństwie do coraz powszechniejszych w telewizji teleturniejów prostych i nieskomplikowanych ten wymagał wielkiej i szerokiej wiedzy ze wszystkich dziedzin. Prowadził go z wdziękiem i gracją Janusz Weiss, a emisja trwała od 1993 do 2005 r.

Czar par

Jeszcze jeden autorski teleturniej TVP. Konkurowały w nim małżeństwa w wielu rozmaitych konkurencjach, a całość prowadzili Hanna Dunowska i młodziutki Krzysztof Ibisz (młodziutki, bo to lata 1993-1996). Jedna edycja trwała cały sezon, podczas którego z początkowej liczby około 50 par pozostawało tylko kilka. Ależ to było show! Dzisiejsze programy rozrywkowe mogą się schować przy rozmachu i klimacie tamtej zabawy!