22. Żywot Mateusza (1967)

reż. Witold Leszczyński

Najwybitniejszy przedstawiciel polskiego folkloru w historii kina. Franciszek Pieczka w manifeście na temat zespolenia człowieka z naturą i jego samotności, a także zagubienia wobec świata przemysłu i postępu cywilizacji. Leszczyński tutaj dorównał największym. Piękno w obliczu powolnej deformacji.

21. Pożegnania (1958)

reż. Wojciech Has

Magiczny taniec Hasa z mistrzami polskiej literatury międzywojennej, a także niezwykle dojrzały jak na tak młodego artystę dialog z samym sobą. Przede wszystkim klimat wylewający się z ekranu. Polacy na salonach uwikłani w bagno polityki, której - jak na mój gust - jest ciut za dużo, ale to minimalna wada.

20. Baza ludzi umarłych (1958)

reż. Czesław Petelski

Nakręcony przez czeskiego reżysera film mógłby być ulubionym polskim filmem sławnego Wernera Herzoga. Śnieżna bezlitosna przyroda i szaleńcy – szubrawcy, którzy stoją w jej obliczu. Spokojne tempo, mistrzowski klimat, aktorstwo z pierwszej ligi. W latach 50. XX wieku polskie kino nie miało sobie równych.

19. Miś (1980)

reż. Stanisław Bareja

Im jestem starszy, tym coraz lepiej rozumiem ten film. Przed laty był to kod językowy nie do przejścia. Kiedy rodzice się zaśmiewali przed ekranem, ja znudzony patrzyłem na zegarek. Pomału jednak docieram do tego filmu, dorastam. W końcu może i czasy się zmieniają, ale ludzie i rządy pozostają częściowo takie same.

18. Nóż w wodzie (1961)

reż. Roman Polański

Film, który nauczył Polańskiego rzemiosła reżysera. Pod otoczką klasycznej wojny pokoleń kryje się tu satyra na społeczeństwo PRL-u tak wnikliwa, że filmowiec musiał po premierze uciekać z Polski. Za granicami został reżyserem kultowym, ale już na tym poziomie widać niewiarygodną dojrzałość artystyczną i znakomite wyczucie dramaturga. Rewelacyjne kino.

17. Wodzirej (1977)

reż. Feliks Falk

Jerzy Stuhr jako drań o niewinnej twarzy. Jego postać to karierowicz, szuja, człowiek, który zrobi wszystko, aby osiągnąć swój cel, momentalnie traci jednak wszystko, a nawet swoje człowieczeństwo. Kino moralnego niepokoju jeszcze nigdy przedtem nie było tak proste. Pozbawione alegorii i metafor, jest silne jak nigdy dotąd. Mocny obraz, do dziś aktualny.

16. Matka Joanna od aniołów (1961)

reż. Jerzy Kawalerowicz

Jeden z najsłynniejszych polskich filmów za granicą naszego kraju. Uwielbiany przez Martina Scorsese obraz, który wyniósł na ołtarz polskie kino. Nie jest to jednak film prosty. Trudny, kontrowersyjny, rodzący pytania, kwestionujący wiarę chrześcijańską i otwarty na interpretację. Definicja świetnego kina.